Τις τελευταίες δύο εβδομάδες που η χώρα μας βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, οι Έλληνες ακολουθούσαν και παρακολουθούσαν δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο να μεταδίδουν πληροφορίες, απόψεις και προβλέψεις. Ήταν σαφές πως όλος ο πλανήτης - κυρίως ο δυτικός κόσμος - είχε στρέψει τα βλέμματα του σε μια πιθανή χρεοκοπία της χώρας, μια μοιραία και ιστορική εκδοχή για τη ζώνη του ευρώ.
Στην προσπάθεια μου να καταλάβω πώς αντιλαμβάνονται οι νέοι της Ευρώπης τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, απευθύνθηκα σε πέντε ανθρώπους που τώρα ξεκινούν την δημοσιογραφική τους πορεία και που διαθέτουν μια ευρεία ματιά στα πράγματα, μια κριτική σκέψη που ξεφεύγει από τα στενά όρια του τοπικότητας και των εθνικών χαρακτηριστικών.
Kim Schönrock, Γερμανία
«Στη Γερμανία, οι άνθρωποι φοβούνται ότι τα χρήματα από τους φόρους μας διοχετεύονται σε μια πτωχευμένη χώρα. Μέχρι ενός σημείου, τους καταλαβαίνω. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε ακούσει κανένα εφικτό και αποτελεσματικό σχέδιο προκειμένου να σταθεροποιηθεί η οικονομία της Ελλάδας. Από την άλλη μεριά, πρέπει να σκεφτούμε ποιος ακριβώς πρέπει να πληρώσει. Για τους απλούς Έλληνες πολίτες αυτή τη κατάσταση είναι επώδυνη. Η δική τους καθημερινότητα έχει έρθει άνω κάτω, όχι η δική μας.
Μπορώ να καταλάβω λοιπόν γιατί ο Τσίπρας κέρδισε αρχικά τις εκλογές. Έφερε ελπίδα για αλλαγή. Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω, ωστόσο, είναι γιατί ο κόσμος των υποστήριξε πάλι στο δημοψήφισμα. Δεν έχω δει τον Τσίπρα να κάνει τίποτα εποικοδομητικό για να επαναφέρει τη χώρα του. Οι απαιτήσεις του είναι δυσανάλογες και πιστεύω ότι έχει μια στρεβλή αντίληψη για την ευρωπαϊκή βοήθεια. Θα έπρεπε να είναι προφανές ότι οι υπόλοιπες χώρες επιθυμούν μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα θα μπορέσει κάποια στιγμή να σταθεί στα πόδια της.
Είναι όντως θλιβερό ότι οι άνθρωποι που υποφέρουν δεν ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει. Παρ' όλα αυτά, πιστεύω ότι ήρθε η ώρα για αλλαγές, μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν μια βιώσιμη οικονομία. Θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα δεν μπορεί να τις κάνει μόνη της. Έτσι, οι πολιτικοί θα πρέπει να διαπραγματευτούν και να κάνουν επιτέλους τη δουλειά τους. Δηλαδή να βρουν μια κοινά αποδεκτή λύση, πάντα προς το συμφέρον του λαού. Χρειάζονται αμοιβαίες υποχωρήσεις».
Antti Saarenpää, Φινλανδία
«Η κρίση στην Ελλάδα έχει κυριολεκτικά κυριαρχήσει στα Φινλανδικά μέσα τον τελευταίο καιρό. Κάθε τηλεοπτικό πρόγραμμα, κάθε άρθρο εφημερίδας αναφέρεται στην Ελλάδα. Ελλάδα, Ελλάδα, Ελλάδα. Η αίσθηση που έχουμε είναι ότι η συνεδρίαση στην Ε.Ε. είναι κρίσιμη, και θα επηρεάσει την μοίρα της Ελλάδας, αλλά μετά έρχεται μια άλλη συνεδρίαση ακόμα πιο κρίσιμη και μετά - μαντέψτε - άλλη μια ακόμα πιο κρίσιμη από τις δύο προηγούμενες. Προθεσμίες πάνε κι έρχονται και καμία λύση δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Ξέρουμε ότι οι άνθρωποι στην Ελλάδα υποφέρουν και η ανθρωπιστική κρίση είναι σοβαρή. Αλλά οι Έλληνες δεν έχουν ανάγκη τη συμπόνια μας. Νομίζω θα ήταν απλώς πατρονάρισμα εκ μέρους μου αν έλεγα πόση συμπάθεια νιώθω για τον ελληνικό λαό και να πίστευα ότι έτσι θα βοηθούσα την κατάσταση.
Νομίζω ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να δώσει ένα τέλος σ' αυτή την σχιζοφρενική κατάσταση. Θα χάσουμε τα χρήματα μας, ναι, αλλά από την άλλη κανείς δεν περιμένει ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει τα χρέη της σε μας, έτσι κι αλλιώς. Ένα τρίτο πρόγραμμα διάσωσης απλώς θα παρέτεινε το αναπόφευκτο. Από ευρωπαϊκής σκοπιάς νομίζω ότι είναι καλύτερα να τελειώνουμε από το να κοροϊδευόμαστε τόσα χρόνια. Και αν έρθει ένα Grexit, έχω την αίσθηση ότι θα είναι για το καλό της Ελλάδα, τελικά».
Cristina Belda, Ισπανία
«Εδώ, η συζήτηση διεξάγεται σε κυρίως συναισθηματικό επίπεδο, κι έτσι οι άνθρωποι βρίσκονται είτε στη μία άκρη είτε στην άλλη. Για την ακρίβεια, ανάλογα το μέσο ενημέρωσης, μπορείς να διαβάσεις ότι η Τρόικα είναι το απόλυτο κακό, ο Βαρουφάκης και ο Τσίπρας ήρωες και ο ελληνικός λαός μάρτυρες.
Μπορείς όμως επίσης να διαβάσεις ότι οι «Έλληνες συνήθιζαν να συνταξιοδοτούνται στα 50 τους! Κι εμείς έχουμε κάνει περισσότερες θυσίες από το 2008 από ό,τι έχουν κάνει οι Έλληνες και επιτέλους πρέπει να πληρώσουν τα χρωστούμενα.
Κατά τη γνώμη μου η κατάσταση είναι πολύ πιο περίπλοκη από αυτό το δίπολο «θύτη - θύματος». Η πραγματικότητα είναι ότι η Ε.Ε. αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή κρίση μέχρι στιγμής. Το δημοψήφισμα έδειξε ότι ο πληθυσμός δεν μπορεί να ανεχθεί πια τα μέτρα της τρόικα. Τέλος. Αναγκαία ή όχι, οι Έλληνες δεν αντέχουν πια οριζόντια μέτρα λιτότητας.
Παρ' όλα αυτά, για μένα είναι προφανές ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει στο ευρώ. Αν δεν το κάνει, θα έχει καταστροφικές συνέπειες για όλους τους εμπλεκόμενους. Η Ελλάδα είναι χώρα- κλειδί στην Ευρώπη, όχι μόνο γιατί είναι το λίκνο της δημοκρατίας αλλά και γιατί κατέχει γεωστρατηγική θέση. Η επιστροφή στη δραχμή δεν είναι καλή απόφαση. Βασικά δεν θα έπρεπε να είναι καν σκέψη».
Ole Krogsgaard, Δανία
«Φέτος, οι διακοπές στην Ελλάδα πουλάνε όπως ποτέ άλλοτε στη Δανία, όπως διάβασα αυτές τις ημέρες. Προφανώς, η κρίση αυτή θεωρήθηκε από τους «επιχειρηματίες» Δανούς σαν μια τέλεια ευκαιρία για low cost διακοπές στον μεσογειακό ήλιο. Έτσι κι αλλιώς, ό,τι κι αν συμβεί στην Ελλάδα, το φαγητό παραμένει υπέροχο και ο καιρός αξιοζήλευτός.
Αυτό είναι και το μοναδικό θετικό που μπορώ να βρω σ' αυτό το χάλι που έχει περιέλθει η Ελλάδα και η Ευρώπη γενικά. Έτσι όπως το βλέπω, αυτό το χάλι προέρχεται κυρίως από κατασκευαστικό σφάλμα στην Ε.Ε. και όχι από τις σπατάλες των Ελλήνων. Μια νομισματική ένωση χωρίς μια πολιτική ένωση, απλά δεν πρόκειται να λειτουργήσει. Γιατί αυτό που λειτουργεί στην Γερμανική οικονομία, δεν είναι απαραίτητο ότι θα λειτουργήσει και στην Ελλάδα.
Η οικονομική πολιτική που επικεντρώνεται στο να κρατήσει τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα αψηφώντας την υψηλή ανεργία, όπως επιμένει η Γερμανία, μου φαίνεται ότι έχει σχεδιαστεί για να προστατεύσει την ελίτ των πλουσίων. Οι φτωχοί, οι άνεργοι και οι νέοι είναι αυτοί που τελικά υποφέρουν, ακόμα και αν είχαν ελάχιστη ευθύνη στη δημιουργία του ελληνικού χρέους.
Γι' αυτό και στήριξα το «ΌΧΙ» στο δημοψήφισμα. Πραγματικά ελπίζω να βγει σε καλό. Αλλά αν όλα πάνε στραβά, υπόσχομαι να συνδράμω και γώ με τις λεγεώνες των Δανών τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα. Δραχμή ή ευρώ, οι Δανοί δεν έχουν πρόβλημα. Το ούζο παραμένει υπέροχο με οποιοδήποτε νόμισμα κι αν χρειαστεί να το πληρώσουμε».
Claudia De Meulemeester, Βέλγιο/Ιταλία
«Η κρίση στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί στην πιο σημαντική στιγμή στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τo Grexit κοντεύει να γίνει μια τρομακτική πραγματικότητα, λόγω και της έλλειψης εμπιστοσύνης των δανειστών και των Ευρωπαίων ηγετών για την ελληνική κυβέρνηση, επειδή μέχρι στιγμής δεν έχει κάνει καμία επαρκή μεταρρύθμιση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποπληρωμή του τεράστιου χρέους. Την ίδια στιγμή, ο Αλέξης Τσίπρας έπαιξε με τη φωτιά όταν ανακοίνωσε το δημοψήφισμα.
Αυτή η πολύ δύσκολη κατάσταση καθιστά επίσης ευάλωτο το νόμισμα. Το ευρώ ως κοινό νόμισμα εισήχθη σε εκ διαμέτρου αντίθετες οικονομίες και πολιτικές δομές που δεν είχαν έτσι κι αλλιώς τις ίδιες δυνατότητες. Ωστόσο, ένα Grexit θεωρώ ότι θα έφερνε ακόμα περισσότερη δυστυχία για την Ελλάδα, καθώς μια επιστροφή στη δραχμή θα σήμαινε τη συστηματική και ολική φτωχοποίηση των απλών πολιτών
Οι Έλληνες πολιτικοί θα πρέπει να θέτουν ως προτεραιότητα την ασφάλεια του λαού τους και να βάζουν σε δεύτερη μοίρα τον όποιο ιδεαλισμό. Κρατώντας την Ελλάδα στην Ε.Ε. θα πρέπει να είναι η απόλυτη προτεραιότητα κι έτσι θα πρέπει να γίνουν υποχωρήσεις. Σίγουρα, τα μέτρα λιτότητας έχουν αποτύχει, αλλά η υποστήριξη και αλληλεγγύη μπορούν να συνεχιστούν μόνο με εφαρμογή πειστικών μεταρρυθμίσεων, που θα επαναφέρουν την Ελλάδα και θα τη σταθεροποιήσουν».