Την υιοθέτηση του συνόλου των συμπερασμάτων της πρώτης ημέρας της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες μπλόκαρε, όπως είχε απειλήσει, η Ιταλία.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «ένα κράτος-μέλος διατύπωσε επιφυλάξεις για το σύνολο των συμπερασμάτων και προς στιγμήν δε συμφωνήθηκαν συμπεράσματα».
Η ανακοίνωση του Συμβουλίου εξηγεί ότι γι′ αυτό το λόγο δε θα πραγματοποιηθεί η προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου για σήμερα, παρά μόνο η τελική μετά το πέρας της συνόδου.
Υπενθυμίζεται ότι η Ιταλία είχε απειλήσει από νωρίς με βέτο, εάν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά της για το μεταναστευτικό.
«Η Ιταλία συνεχίζει να απειλεί να μην υιοθετήσει τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη μετανάστευση αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά της στο μεταναστευτικό ζήτημα». Αυτό είχαν αναφέρει νωρίτερα ιταλικές κυβερνητικές πηγές, σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
«Όταν μια βάρκα με μετανάστες φτάνει στην Ιταλία, φτάνει και στην Ευρώπη», ανέφεραν οι ιταλικές κυβερνητικές πηγές. Το πρώτο που ζητάει η Ιταλία είναι οι μετανάστες που φτάνουν στα λιμάνια της χώρας, να μοιράζονται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ή έστω στις γύρω μεσογειακές χώρες της ΕΕ, εξήγησαν οι ίδιες πηγές, κάτι το οποίο ουσιαστικά σημαίνει την κατάργηση του κανονισμού του Δουβλίνου.
Επιπλέον, οι ίδιες ιταλικές κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι η Ιταλία συμφωνεί με την αποδέσμευση του δεύτερου πακέτου 3 δισ. ευρώ για την Τουρκία, αλλά παράλληλα ζητάει την αποδέσμευση των 500 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για την Αφρική. Τα δύο αυτά αιτήματα της Ιταλίας θα πρέπει με κάποιο τρόπο να συμπεριληφθούν στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανέφεραν οι ίδιες πηγές, διαφορετικά, η Ιταλία είναι έτοιμη να εμποδίσει την υιοθέτηση των τελικών συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ακόμη και στο σύνολό τους.
Στο μεταξύ, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε είχε απειλήσει να κάνει χρήση του βέτο του στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής της ΕΕ για το μεταναστευτικό, εάν η Ιταλία δεν λάβει ικανοποίηση στα αιτήματά της.
Γάλλος διπλωμάτης από την πλευρά του ανέφερε πως η Γαλλία και ορισμένα ακόμη κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκ των οποίων και η Ιταλία, συμφώνησαν σε μια νέα διατύπωση των συμπερασμάτων για τη μετανάστευση στη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες,
Η πηγή ανέφερε ότι ανάμεσα στις χώρες που συμφωνούν με το προσχέδιο κειμένου είναι η Μάλτα, η Ισπανία και η Ολλανδία, αν και ο εκπρόσωπος της ολλανδικής κυβέρνησης αργότερα τόνισε ότι η χώρα του δεν συμμετείχε στις νέες προτάσεις που προέκυψαν μετά το βέτο που άσκησε η Ρώμη νωρίτερα στα τελικά συμπεράσματα της συνόδου κορυφής.
«Δεν μπορώ να σας πω ότι όλα έχουν διευθετηθεί», τόνισε στους δημοσιογράφους ο Γάλλος διπλωμάτης στο περιθώριο της συνόδου.
«Αλλά είναι σημαντικό ότι μπορέσαμε να συνεργαστούμε με τον Ιταλό πρωθυπουργό και να πετύχουμε πρόοδο στην ιδέα των ‘ελεγχόμενων κέντρων’ που θα έχουν μεγαλύτερη ευρωπαϊκή στήριξη», συμπλήρωσε.
Σημειώνεται ότι η σύνοδος των Βρυξελλών επρόκειτο αρχικά να επιτρέψει την απεμπλοκή του θέματος της μεταρρύθμισης του καθεστώτος ασύλου που εκκρεμεί εδώ και δύο χρόνια. Αλλά ο στόχος αυτός εγκαταλείφθηκε, καθώς οι διαφωνίες ήταν εξαιρετικά ισχυρές για την μεταρρύθμιση του Κανονισμού του Δουβλίνου που αναθέτει στην χώρα πρώτης εισόδου στο έδαφος της Ένωσης την ευθύνη για την διαχείριση των αιτήσεων για άσυλο.
To debate
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τέθηκαν δύο μείζονα ζητήματα.
1) Οι ροές της κεντρικής και δυτικής Μεσογείου
Αντιπαρατέθηκαν:
-η γαλλο-ισπανική πρόταση να δημιουργηθούν hotspot (στο πρότυπο αυτών που έχει δημιουργήσει η Ελλάδα από το 2015) σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία
-η ιταλο-αυστριακή πρόταση να επιστρέφονται όλοι οι πρόσφυγες/μετανάστες στην Αφρική ύστερα από συμφωνίες που θα γίνουν με τις κυβερνήσεις της Λιβύης και της Τυνησίας.
2) Οι ροές της ανατολικής Μεσογείου
Αντιπαρατέθηκαν:
-η πρόταση της καγκελαρίου Μέρκελ για περιορισμό των δευτερογενών ροών μέσα από συμφωνίες σε πολυμερή σχήματα και με μέτρα στήριξης των χωρών πρώτης υποδοχής
-η άποψη της Αυστρίας (και του CSU) για κλείσιμο συνόρων και δημιουργία μίας μίνι Σένγκεν.
Θέση Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την άρση της ισχύος της ρύθμισης του Δουβλίνου σε περιόδους κρίσης, με την εισαγωγή της κατανομής των προσφύγων στις χώρες της Ενωσης, «όμως, χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, με την υποστήριξη της Αυστρίας, ανθίστανται περνώντας σε μετωπική επίθεση, ενώ η Ιταλία απαιτεί αντίθετα ένα μόνιμο σύστημα κατανομής προσφύγων.
Η πρόταση Τουσκ
Απέναντι στο αδιέξοδο, ο Ντόναλντ Τουσκ πρότεινε σήμερα τους ηγέτες των χωρών της ΕΕ να επικεντρωθούν σε έναν στόχο που δημιουργεί συναίνεση: την συνέχιση της καταπολέμησης των αφίξεων παράτυπων μεταναστών.
Έθεσε στο τραπέζι των συζητήσεων μία νέα πρόταση, για την δημιουργία «κέντρων αποβίβασης εκτός της Ευρώπης» για τους πρόσφυγες και μετανάστες που διασώζονται στην θάλασσα, ένα σχήμα που θα βάλει τέλος «στο οικονομικό μοντέλο των διακινητών», σύμφωνα με το σχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος της συνόδου.
Η αποβίβαση των μεταναστών εκτός του εδάφους της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα απάλλασσε τις χώρες της Ενωσης από το διπλωματικό μπρα ντε φερ για την υποδοχή των πλοίων που μεταφέρουν διασωθέντες.
Το σχέδιο επί του οποίου κλήθηκαν να συμφωνήσουν σήμερα οι ευρωπαίοι ηγέτες καλεί επίσης τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα κατά των «δευτερογενών ροών», που βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων στην Γερμανία.
Στο σχήμα αυτό περιλαμβάνονται οι διμερείς συμφωνίες όπως είναι η επιδίωξη της Μέρκελ, που τελεί υπό την ασφυκτική πίεση των βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών.
«Όχι» από τις χώρες τις β. Αφρικής και των Βαλκανίων
Το σχέδιο που στηρίζουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής των προσφύγων και των μεταναστών σε χώρες της Βόρειας Αφρικής, αλλά και στα Βαλκάνια, φαινόταν εξαρχής πως θα προκαλέσει αντιδράσεις.
Μαρόκο
Οι αρχές της χώρας ανακοίνωσαν ότι δεν θα δημιουργήσουν τέτοια κέντρα. Κυβερνητική πηγή δήλωσε ότι «το βασίλειο δεν θα χρησιμεύσει ως η αστυνομία της Ευρώπης». Ωστόσο άλλη πηγή επεσήμανε ότι «το Μαρόκο θα υπογράψει μια συμφωνία προς αυτή την κατεύθυνση υπό ορισμένους όρους».
Τυνησία
Είναι μία από τις σοβαρότερες υποψήφιες χώρες, εξαιτίας της σταθερότητας που επικρατεί εκεί. Όμως πέρυσι ο Τυνήσιος πρωθυπουργός Γιούσεφ Χάλεντ είχε απορρίψει τη σχετική πρόταση της ΕΕ.
Αλγερία
Η χώρα δεν αποτελεί σημαντικό πέρασμα για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες από την Αφρική που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη.
Παρόλα αυτά έχει απορρίψει την ιδέα να δεχθεί κέντρα προσφύγων, με τον πρωθυπουργό Άχμεντ Ουγιαχία να επισημαίνει ότι θα πρέπει να στέλνονται πίσω στις χώρες καταγωγής τους. Πέρυσι η Αλγερία απέλασε εκατοντάδες πρόσφυγες, αφήνοντάς τους στα σύνορα με τον Νίγηρα, στην έρημο Σαχάρα.
Λιβύη
Η χώρα σπαράσσεται από εμφύλιο πόλεμο μετά την ανατροπή του Μουάμαρ Καντάφι το 2011. Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στην Τρίπολη ελέγχει μόνο κάποια μέρη της χώρας. Παράλληλα η Λιβύη έχει αναχθεί σε βασικό πέρασμα για τους Αφρικανούς πρόσφυγες και μετανάστες που επιθυμούν να περάσουν στην Ευρώπη.
Αυτή την εβδομάδα η κυβέρνηση της χώρας ανακοίνωσε ότι απορρίπτει κατηγορηματικά την ιδέα δημιουργίας καταυλισμών στο έδαφός της.
Αίγυπτος
Και το Κάιρο είναι αντίθετο στη δημιουργία τέτοιων καταυλισμών στη χώρα. Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι οι βασικές αιτίες της παράτυπης μετανάστευσης είναι η φτώχεια, η ανεργία και η πολιτική αστάθεια.
Νίγηρας
Πρόκειται για μία ακόμη χώρα υποψήφια για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής προσφύγων, κυρίως επειδή πρόκειται για μια από τις βασικές χώρες διέλευσης όσων ανθρώπων κατευθύνονται προς τα βόρεια. Επίσης ο Νίγηρας φιλοξενεί μεγάλο αριθμό προσφύγων που έχουν ήδη απελαθεί ή που επιστρέφουν στις χώρες καταγωγής τους.
Αλβανία
Η κυβέρνηση της χώρας απορρίπτει την πρόταση η βαλκανική χώρα να φιλοξενήσει κέντρα υποδοχής για μετανάστες και πρόσφυγες που θέλουν να φθάσουν σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα χθες μιλώντας στην Bild.
πΓΔΜ
Η κυβέρνηση της χώρας έχει κάνει ανάλογες ανακοινώσεις.
H ελληνική θέση
Την πάγια θέση της Ελλάδας για την ανάγκη να υπάρξουν συλλογικές ευρωπαϊκές λύσεις για την αντιμετώπιση του Προσφυγικού / Μεταναστευτικού, που θα συνάδουν με το Διεθνές Δίκαιο, υπερασπίστηκε σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Από την πλευρά της η Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής σύμφωνα με πληροφορίες επρόκειτο να υποστηρίξει τέσσερις θέσεις:
Α) Πάγια την θέση ότι πρέπει να αγωνιστούμε για συλλογικές ευρωπαϊκές λύσεις που συνάδουν με το διεθνές δίκαιο.
Β) την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του Δουβλίνου σε δίκαιη κατεύθυνση.
Γ) επιπλέον στήριξη στις ευρωπαϊκές χώρες πρώτης υποδοχής και λήψη μέτρων σε περίπτωση κρίσης.
Δ) διαμόρφωση ολοκληρωμένου προγράμματος υποστήριξης των χωρών προέλευσης και διέλευσης. Επίσης ευρωπαϊκό μηχανισμό επιστροφών και άνοιγμα/αναβάθμιση διόδων νόμιμης εισόδου προσφύγων στην Ευρώπη από την Αφρική και την Τουρκία.
Οι δηλώσεις των ευρωπαίων ηγετών πριν τη Σύνοδο Κορυφής
Ντόναλντ Τουσκ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
«Κάποιοι ίσως θεωρούν ότι είμαι πολύ σκληρός στις προτάσεις μου για τη μετανάστευση. Αλλά πιστέψτε με, εάν δεν συμφωνήσουμε σε αυτές, τότε θα δείτε κάποιες πραγματικά σκληρές προτάσεις από ορισμένους πολύ σκληρούς τύπους», τόνισε προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής και πρόσθεσε ότι η εναλλακτική στους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ είναι το «χαοτικό περαιτέρω κλείσιμο των συνόρων».
Άνγκελα Μέρκελ, καγκελάριος της Γερμανίας
«Χαίρομαι για το σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και για τις συζητήσεις που θα κάνουμε σήμερα και αύριο. Σήμερα θα συζητήσουμε για την οικονομική κατάσταση. Όλοι γνωρίζουμε ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα των δασμών των ΗΠΑ και ότι η Ε.Ε αντέδρασε σε αυτούς κάτι που ήταν και σωστό. Θα συζητήσουμε για το εάν θα ξεκινήσουμε συζητήσεις για το θέμα αυτό ως Ευρώπη με τις ΗΠΑ ώστε να εμποδίσουμε μια κλιμάκωση των εμπορικών εμποδίων. Επίσης, αργότερα στο δείπνο θα συζητήσουμε για το μεταναστευτικό. Εχουμε ήδη επιτύχει πολλά στο θεμα αυτό, αλλά θα συζητήσουμε ιδίως για την προστασία των εξωτερικών μας συνόρων.
Και από την πλευρά μου θα ήθελα να πω ότι σφαλώς και μπορούμε να συζητήσουμε για τον χειρισμό του θέματος των πλοίων που έρχονται από την Βόρεια Αφρική, αλλά οφείλουμε να συζητούμε με τις χώρες και όχι για τις χώρες προέλευσης στο μεταναστευτικό. Η συμφωνία με την Τουρκία ήταν μια τέτοια διμερής συμφωνία. Θα πρέπει επομένως να δούμε και τις ανάγκες αυτών των χωρών μαζί με διεθνείς οργανισμούς.
Η προστασία όμως των κοινών μας συνόρων είναι κάτι το οποίο μας ενώνει. Θα συζητήσουμε φυσικά για την φύλαξη των κοινών μας συνόρων, για την FRONTEX και θέματα δευτερογενή όπως την ανάγκη προστασίας και υποστήριξης των χωρών οι οποίες υποδέχοντια πρόσφυγες. Από την άλλη όμως πλευρά δεν είναι δυνατόν να αναζητούν μόνοι τους οι μετανάστες τη χώρα στην οποία θα ζητήσουν άσυλο. Αύριο θα συζητήσουμε για το θέμα τις εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε., το Brexit, αλλά και το θέμα της νομισματικής ένωσης.Η Γερμανία και η Γαλλία έχουμε κάνει μια σειρά από προτάσεις τις οποίες θα συζητήσουμε αύριο. Χαίρομαι που έχουμε καταφέραμε να επιτύχουμε κοινές απόψεις».
Εμανουέλ Μακρόν, πρόεδρος της Γαλλίας
«Αυτή η σύνοδος κορυφής θα είναι η ευκαιρία για μία σημαντική συζήτηση για την μετανάστευση. Η Ευρώπη ζει με αυτήν από το 2015. Όλοι αντιμετωπίζουμε μία απλή επιλογή: θέλουμε εθνικές λύσεις ή πιστεύουμε στις ευρωπαϊκές λύσεις και την συνεργασία; Σε ό,τι με αφορά, θα υπερασπισθώ ευρωπαϊκές λύσεις μέσω συνεργασίας, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατ΄εφαρμογήν του Σένγκεν. Έχουμε ανάγκη την συνεργασία στο πλαίσιο των ισχυουσών συμφωνιών και τον εκσυγχρονισμό τους. Υπάρχει δουλειά να γίνει πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης, για τα σύνορα της Ευρώπης και εντός της Ευρώπης με βάση δύο αρχές: την υπευθυνότητα και την αλληλεγγύη».
Τζουζέπε Κόντε, πρωθυπουργός της Ιταλίας
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας απείλησε να κάνει χρήση του βέτο του στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής της ΕΕ για το μεταναστευτικό , εάν η Ιταλία δεν λάβει ικανοποίηση στα αιτήματά της.
«Περιμένουμε πράξεις. Αυτή η σύνοδος κορυφής θα είναι μία επιλογή και είμαι διατεθειμένος να υποστώ όλες τις συνέπειες. (Ενα βέτο) είναι μία πιθανότητα που δεν θέλω να φαντασθώ, αλλά εάν πρέπει να φθάσουμε εκεί, από την πλευρά μου, δεν θα έχουμε κοινό κείμενο συμπερασμάτων», δήλωσε προσερχόμενος στην σύνοδο ο νέος πρωθυπουργός της λαϊκιστικής ακροδεξιάς κυβέρνησης της Ιταλίας.
Πέδρο Σάντσεθ, πρωθυπουργός της Ισπανίας
«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια κοινή απάντηση σε μια κοινή πρόκληση, η οποία είναι η μετανάστευση και θα πρέπει να συνδυάσουμε την υπευθυνότητα με την αλληλεγγύη», δηλώνει ο Ισπανός πρωθυπουργός.
«Υπευθυνότητα προκειμένου να ελέγξουμε τα σύνορά μας, να εντείνουμε τη διεθνή και εξωτερική διάσταση της μεταναστευτικής πολιτικής. Και αλληλεγγύη επίσης σε ό,τι αφορά άλλες χώρες, ιδιαίτερα στη Γερμανία, που τώρα βιώνει μια πολιτική κρίση», πρόσθεσε ο Σάντσεθ.
Ξαβιέ Μπετέλ, πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου
«Πιστεύω ότι πρέπει να συζητήσουμε τα πάντα. Εάν έχουμε χώρες που λένε αυτό κι΄εκείνο και ότι υπάρχει μια κόκκινη γραμμή, δεν θα φθάσουμε ποτέ σε συμφωνία. Η νόμιμη μετανάστευση πρέπει να είναι ο κανόνας».
«Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που έχουν φθάσει σε διαφορετικές χώρες και στην συνέχεια κατευθύνθηκαν προς την Γερμανία. Το κατανοώ όταν η Γερμανία λέει: ”Γιατί πρέπει να διαχειριζόμαστε εμείς τα πάντα;” »
Βίκτορ Ορμπάν, πρωθυπουργός της Ουγγαρίας
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν δήλωσε ότι το κύριο θέμα της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής δεν είναι η μετανάστευση, αλλά η δημοκρατία στην Ευρώπη...είναι τι πιστεύουν οι άνθρωποι, τι πρέπει να γίνει».
Μαρκ Ρούτε, πρωθυπουργός της Ολλανδίας
«Η Ευρώπη δεν είναι προετοιμασμένη σε περίπτωση νέας αύξησης του αριθμού των μεταναστών...Δεν περιμένω συνολική συμφωνία για την μετανάστευση στην σύνοδο, αλλά σημαντικά πρώτα βήματα...Συμφωνίες για την μετανάστευση όπως αυτή με την Τουρκία είναι εφικτές και αλλού».
Γιούχα Σίπιλα, πρωθυπουργός της Φινλανδίας
Έτοιμη να συνεργαστεί με τη Γερμανία είναι η Φινλανδία, δήλωσε σήμερα ο πρωθυπουργός της χώρας Γιούχα Σίπιλα.
«Έχουμε πρακτικά προβλήματα (στις δευτερογενείς μεταναστευτικές ροές) στη Φινλανδία και η Φινλανδία είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη Γερμανία», δήλωσε ο Σίπιλα πριν τη σύνοδο.
Πέτερ Πελεγκρίνι, πρωθυπουργός της Σλοβακίας
«Η ύψιστη προτεραιότητα αυτήν την στιγμή είναι η προστασία των εξωτερικών συνόρων. Πρώτα πρέπει να αρχίσουμε να κάνουμε αυτό και μετά να συνεχίσουμε να συζητούμε τι συμβαίνει στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης».