Τα παιδιά που λένε «ωμά» την αλήθεια όπως για παράδειγμα: «Δεν θέλω αυτό το δώρο - είναι άσχημο!» αντιμετωπίζονται πιο σκληρά από τους ενήλικες σε αντίθεση με όσα παιδιά λένε ψέματα ωστε να είναι ευγενικά ή να προστατεύουν τους άλλους.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Journal of Moral Education και καταδεικνύει τα ανάμεικτα μηνύματα που δίνουν οι ενήλικες στα παιδιά τους σχετικά με το ψέμα έναντι της αλήθειας σε διαφορετικά πλαίσια.
«Αυτό που αποκαλύπτουν τα αποτελέσματά μας είναι ότι τα παιδιά μαθαίνουν για τι είναι η ειλικρίνεια σε ένα αρκετά περίπλοκο περιβάλλον. Είναι λάθος να λες ψέματα… ενώ επιπλέον, μερικές φορές θεωρείται αγενές για να είμαι ειλικρινής».
«Αυτή η έρευνα τείνει να δείξει ότι υπάρχει μια περίπλοκη σχέση με την αλήθεια. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν τι είναι κοινωνικά αποδεκτό», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας Δρ Λόρ Μπρίμπαλ από τη Σχολή Ποινικής Δικαιοσύνης και Εγκληματολογίας, στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, αναφέρει το Phys.org.
Στην έρευνα έλαβαν μέρος 267 ενήλικες, από τις βορειοανατολικές ΗΠΑ, στους οποίους προβλήθηκε βίντεο με παιδιά, ηλικίας 6 έως 15 ετών, να λένε την αλήθεια ή να λένε ψέματα σε διάφορες κοινωνικές καταστάσεις.
Σε ορισμένα σενάρια τα 24 παιδιά είπαν ψέματα για να προστατεύσουν τα άλλα.
Για παράδειγμα, ένα παιδί έλεγε ψέματα για το πού κρυβόταν η αδερφή του, που είχε προβλήματα με τους γονείς τους. Σε άλλα σενάρια, τα παιδιά είπαν ψέματα από ευγένεια - όπως το να λένε ένα «αόριστο ψέμα» για να αποφύγουν να πληγώσουν τα συναισθήματα κάποιου.
Μετά την παρακολούθηση κάθε βίντεο, οι ενήλικες βαθμολόγησαν την εντύπωσή τους για τον χαρακτήρα του παιδιού, συμπεριλαμβανομένης της αξιοπιστίας, της ευγένειας, της ικανότητας, της συμπάθειας, της εξυπνάδας και της ειλικρίνειας.
Φανταζόμενοι ότι ήταν ο γονιός του παιδιού, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν επίσης πόσο πιθανό θα ήταν να τιμωρήσουν ή να ανταμείψουν το παιδί για τα ψέματα ή τις αλήθειες που είπαν.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ενήλικες έκριναν πιο σκληρά τα παιδιά που έλεγαν την αλήθεια από εκείνα που έλεγαν ψέματα ή έλεγαν «αόριστες» αλήθειες.
Συνολικά, οι συμμετέχοντες στη μελέτη αντάμειψαν περισσότερο τα παιδιά που είπαν «αόριστες αλήθειες». Για παράδειγμα είπαν για την αδερφή τους που κρυβόταν: «Νομίζω ότι μπορεί να είναι έξω».
Ο Δρ. Μπρίμπαλ προσθέτει ότι «δεδομένου του διάχυτου αντίκτυπου των επιρροών της κοινωνικοποίησης στη συμπεριφορά των παιδιών, καθώς και των μικτών μηνυμάτων που αυτά λαμβάνουν σχετικά με το ψέμα, δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι λένε ψέματα από μικρή ηλικία».
«Η μελέτη μας δείχνει τον βαθμό στον οποίο οι ενήλικες είναι ασυνεπείς στις αξιολογήσεις τους και στις αυτοαναφερόμενες συμπεριφορικές αντιδράσεις σε παιδιά διαφορετικών ηλικιών που λένε ψέματα ή λένε την αλήθεια. Αυτά τα αντιφατικά ρητά και άρρητα μηνύματα για την ειλικρίνεια και την ανεντιμότητα λειτουργούν ως κοινωνικές επιρροές και διαμορφώνουν την πρώιμη συμπεριφορά των παιδιών».
Τα επόμενα βήματα για την έρευνα θα είναι να διερευνηθεί πώς αυτές οι πρώιμες διαδικασίες κοινωνικοποίησης επηρεάζουν την ανάπτυξη της αλήθειας και του ψέματος των παιδιών με την πάροδο του χρόνου καθώς μεγαλώνουν και γίνονται ενήλικες.