Tεχνολογική Έξαρση: Μια Πραγματωμένη Ουτοπία;

Μήπως ο άνθρωπος απελπίζεται κρυφά για τη δική του ευφυία και πρωτοτυπία και θέλει να την αντικατοπτρίσει στις μηχανές;
Caiaimage/Rana Dias via Getty Images

Η τεχνολογική έξαρση είναι ένα θέμα για το οποία αναμφίβολα πλήθος απόψεων, αντιπαραθέσεων, κινδυνολογιών και υπεραισιόδοξων διατυπώσεων έχει πυροδοτηθεί τόσο σε επιστημονικό όσο και σε εκλαϊκευμένο επίπεδο. Η πλήθυνση των αντιπολιτευόμενων φωνών και του διαλόγου είναι ένα θετικό στοιχείο που εκθειάζει την κριτική σκέψη και τη δημιουργική αμφισβήτηση του ανθρώπου. Είναι ο πυρήνας της πνευματικής του φύσης.

Η τρέχουσα κατάσταση μπορεί να θεωρηθεί ως αυτή που έπεται της εκρηκτικής νεοτερικότητας, της καινοτομίας και ίσως μίας πραγματωμένης ουτοπίας. Πιθανών η ιδέα της ουσιαστικής και κοινωνικά ωφέλιμης προόδου να έχει εξαφανιστεί όμως η πρόοδος ως (αυτό)σκοπός και διαδικασία συνεχίζεται. Μπορεί κάποιος να ισχυρισθεί πώς έχουμε διατρέξει όλους τους δρόμους της δυνητική υπερπαραγωγής. Της προόδου και της δυνητικής υπερπροόδου. Όπως και η ιδέα της πολιτικής μπορεί να έχει εξαφανιστεί, παρόλα αυτά το πολιτικό παιχνίδι συνεχίζεται.

Η απροσδιοριστία, το άγχος και η βεβαιότητα της αβεβαιότητας κυριαρχεί. Η σιωπή έχει καταργηθεί από τις οθόνες λογιζόμενη ως έγκλημα. Εικόνες και μηνύματα πρέπει να αλληλοδιαδέχονται ακατάληπτα. Η ενδόμυχη διαρκής υπαρξιακή αναζήτηση του ανθρώπου φαίνεται να μην επικουρείται από την τεχνολογία αλλά μάλλον να καλύπτεται σπασμωδικά και άκομψα. Ζούμε σε μία εποχή μεταστατικής τάξης συνώνυμης της αταξίας.

Μήπως ο άνθρωπος απελπίζεται κρυφά για τη δική του ευφυία και πρωτοτυπία και θέλει να την αντικατοπτρίσει στις μηχανές; Ή μήπως επιθυμεί να βλέπει την αντανάκλασή τους ως απόδειξη της ηθικής και πνευματικής ανωτερότητάς του; Ο άνθρωπος καθίσταται εκπαιδευτής της μηχανής ο οποίος όμως επιλέγει αυτό τον ρόλο ως φυγοπονία που συνεπάγεται η θέση του εκπαιδευόμενου. Όμως, με τη διαρκή προσπάθεια μετάθεσης ρόλων εγγυάται η ουσιαστική πρόοδος;

Η μηχανή πάραυτα δεν μπορεί να γίνει πνευματώδης. Αποσυνθέτει λειτουργίες τις οποίες ψηφιοποιεί και τις αναπαράγει ελλείψει πάθους. Η απόλαυση και η μέθη της λειτουργίας δεν μπορεί να προκληθεί στη μηχανή. Και ακόμα δεν θα ήταν δυνατό να κατασκευαστεί μηχανή που θα νιώθει απόλαυση αντί για τον άνθρωπο και θα του τη μεταφέρει. Η ψυχή, η πνευματικότητα, η άυλη αύρα και ενέργεια που διαποτίζει την ανθρωπότητα αμφιβάλλω αν μπορεί να μεταβληθεί από τις μηχανές.

Δημοφιλή