Αρχίζει σαν ανέκδοτο, αλλά θα μπορούσε να είναι αληθινή ιστορία μίας χειμωνιάτικης μέρας. Ένας Έλληνας και ένας Εσθονός. Ο ένας στην Αθήνα και ο άλλος στο Τάλιν. Ξεκίνησαν την ίδια στιγμή για να εκδώσουν πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης. Ο Έλληνας πήγε στο ΚΕΠ της περιοχής του. Πήρε από τον υπάλληλο την αίτηση. Ζήτησε και ένα στυλό. Έφυγε από το σπίτι χωρίς να πάρει το δικό του. Ο Εσθονός πήγε για καφέ στα κανάλια του Τάλιν. Το πιστοποιητικό έφτασε στην οθόνη του κινητού του πιο γρήγορα από όσο χρειάστηκε ο καφές για να φτάσει στο τραπέζι του. Και την ώρα που ρουφούσε την πρώτη γουλιά, βλέποντας τα σύννεφα να μαζεύονται πάνω από τη Βαλτική, κάποιος στην ηλιόλουστη Αθήνα ζητούσε ευγενικά ένα στυλό για να συμπληρώσει μία αίτηση.
Στα νησιά Λοφότεν ο ήλιος δεν είχε βγει και θα έκανε άλλους δύο μήνες για εμφανιστεί. Είναι τα νησιά που λες και έχουν μία μέρα και μία νύχτα όλο τον χρόνο. Για έξι μήνες ο ήλιος δεν φεύγει από εκεί ψηλά, ενώ για άλλους έξι αφήνει όλον τον ουρανό στο φεγγάρι. Τη στιγμή που ο Εσθονός έπινε καφέ και ο Έλληνας αναζητούσε στυλό για να συμπληρώσει την αίτηση του, ένας ηλικιωμένος Νορβηγός τρύπησε το δάχτυλο του με την ειδική συσκευή μέτρησης σακχάρου. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε στο ιατρείο του χωριού. Ο γιατρός έλειπε. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήταν εκεί. Ο πλησιέστερος γιατρός ήταν πέρα στις ακτές, εκατοντάδες χιλιόμετρα πάγου μακριά. Έλαβε όμως ένα SMS που τον ενημέρωνε ότι κάποιος από τα μακρινά Λοφότεν συνέδεσε τη συσκευή αιμοληψίας με το μηχάνημα εργαστηριακών ελέγχων. Άνοιξε την ειδική εφαρμογή στο κινητό του. Τα αποτελέσματα της εξέτασης τον προβλημάτισαν. Τα «φόρτωσε» στη βάση δεδομένων του κεντρικού νοσοκομείου της περιοχής και πήρε το ενδεδειγμένο μοντέλο αγωγής. Ο ηλικιωμένος κύριος στα νησιά Λοφότεν έπρεπε να ανάψει το φως για να διαβάσει τη διάγνωση και τις συστάσεις του γιατρού, όπως τυπώθηκαν στον εκτυπωτή του ιατρείου. Άλλωστε έξω ήταν νύχτα.
Στην Ελλάδα του λαμπρού ήλιου, ο υπάλληλος του ΚΕΠ εξήγησε στον πολίτη που ζητούσε πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ότι αυτή η κατάσταση με τα στυλό είχε φτάσει πια στο απροχώρητο. «Δεν διαθέτουμε, κύριε, στυλό. Τα παίρνουν μαζί τους και μετά εμείς αγοράζουμε καινούργια από την τσέπη μας, η υπηρεσία δεν αναγνωρίζει το κόστος». Η λύση ήρθε από μεσόκοπη κυρία που δέχθηκε να διαθέσει το στυλό της, μέχρι η ίδια να επιστρέψει από το παρακείμενο κατάστημα ψιλικών ή, αλλιώς, το τοπικό φωτοτυπικό κέντρο. Έπρεπε να προσκομίσει φωτοτυπία ταυτότητας (διπλής όψης). Κόστος, είκοσι λεπτά. Θα την έβγαζε μόνο αν είχε ψιλά. Πού να βρει τα ρέστα ο καταστηματάρχης;
Ο Εσθονός είχε πιει καφέ και άρχισε να σκέφτεται το μεσημεριανό του. Ο Νορβηγός άκουγε τις γνωστές παρατηρήσεις από τη σύζυγό του -θα έπρεπε να τρώει περισσότερο σολομό. Μία Ελληνίδα τίναζε τη τσάντα της για να βρει είκοσι λεπτά, να βγάλει φωτοτυπίες και να επιστρέψει στο ΚΕΠ, όπου ένας κύριος, με το στυλό της, συμπλήρωνε αίτηση για να πάρει πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης. Και σε ένα χωριό έξω από το Ελσίνκι, ένας δεκαπεντάχρονος παρατηρούσε ότι τα drones προσγειώνονται στο χιόνι με εκπληκτική ευστάθεια. Ευτυχώς, γιατί αυτό που προσγειώθηκε έξω από το σπίτι του, μετέφερε τον εξοπλισμό που, ίσως, έκρινε την πρώτη θέση στο διαγωνισμό ρομποτικής ανάμεσα στα Δημοτικά σχολεία της περιοχής! Tι θα έφτιαχνε; Ένα αυτοκινητάκι τηλεκατευθυνόμενο από το τηλέφωνο ή από χειριστήριο με σύνδεση bluetooth. Είναι, βέβαια, παιχνίδι για παιδιά, αλλά αν το μεγαλώσεις, έχεις ένα αυτοκινούμενο όχημα που εκτελεί μεταφορές στους δρόμους του χωριού. Η αλήθεια είναι ότι τα υλικά κόστισαν κάτι παραπάνω και ο μικρός κατασκευαστής δυσκολεύτηκε να πείσει τη μητέρα του. Όμως στο τέλος, εκείνη έφερε το κινητό της κοντά στο δικό του και, επιτέλους, πέρασε στο λογαριασμό του τα ευρώ που της ζήτησε.
Καμία χαρά δεν μοιάζει με... την ικανοποίηση να ανακαλύπτεις στην τσάντα σου τα είκοσι λεπτά που χρειάζεσαι για να βγάλεις μία φωτοτυπία ταυτότητας -διπλής όψεως, είπαμε. Τη στιγμή που ο δεκαπεντάχρονος Φινλανδός ξεκίνησε να συναρμολογεί το μικρό του ρομπότ, ένα φωτοτυπικό στην Ελλάδα έλαμψε σαν το χαμόγελο της κυρίας που πήρε τη φωτοτυπία της, επέστρεψε στο ΚΕΠ και δέχθηκε τις ευχαριστίες του κυρίου που, χάρη στο στυλό της, συμπλήρωσε την αίτηση για το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης. Πότε θα το είχε στα χέρια του; Θα έπαιρνε SMS που θα τον ενημέρωνε για την άφιξη του fax...
Όλες οι ιστορίες είναι τόσο φανταστικές, όσο και αληθινές. Και αυτό που περιγράφουν δεν είναι μόνο η τεχνολογική απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από άλλες, ψηφιακά ανεπτυγμένες, χώρες. Είναι ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε, ως χώρα, για να βελτιώσουμε την καθημερινότητά μας, να κάνουμε τον χρόνο μας πιο παραγωγικό και τη ζωή μας καλύτερη. Ναι, ασφαλώς έχουν γίνει βήματα. Σήμερα έχουμε γρήγορα δίκτυα που βελτιώνονται συνέχεια. Εργαζόμαστε με καλύτερες συσκευές και αρχίσαμε, επιτέλους, να συζητάμε για αποτελεσματικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς τους πολίτες. Είμαστε πίσω σε σχέση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρας, αλλά, θυμηθείτε, μέχρι πριν από λίγα χρόνια η τεχνολογία τρόμαζε πολλούς από μας. Τώρα αντιλαμβανόμαστε πως η τεχνολογία είναι ο μόνος τρόπος για να μετατρέψουμε το αδύνατο σε ρεαλιστικό και εκείνο που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε, σε καθημερινό.