O George Osborne, Υπουργός Οικονομικών της Κυβέρνησης Cameron και υποστηρικτής της καμπάνιας υπέρ του ΝΑΙ στο Δημοψήφισμα για το Brexit τον Απρίλιο του 2016, περίπου δύο μήνες προτού διεξαχθεί έδωσε στη δημοσιότητα μία έκθεση, ή εάν θέλετε ένα σχέδιο, με την άποψη του υπουργείου για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της παραμονής της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις εναλλακτικές της. Τον Μάιο του 2016 με νέα έκθεση ανέφερε τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις σε περίπτωση Brexit. Όπως μπορείτε εύκολα να διαπιστώστε και οι δύο αναλύσεις, και οι δύο σκέψεις, είναι ακόμα και σήμερα στη διάθεση των πολιτών, μάλιστα των πολιτών όλου του πλανήτη. Κυρίως πάνω απ’ όλα ήταν δύο εργασίες με αρχή, μέση και τέλος, με έρευνα, επεξηγηματικά διαγράμματα και με υπογραφές. Σήμερα αντιμετωπίζονται είτε ως αναφορές για κριτική ή αποδοχή, είτε ως μέρος της σύγχρονης ιστορίας. Αυτά έγιναν στην Μεγάλη Βρετανία του 2016.
Στην Ελλάδα του 2018, μετά οκτώ χρόνια μνημόνια, ετοιμαζόμαστε, σύμφωνα με την Κυβέρνηση για τη νέα μεταμνημονιακή εποχή. Θεωρητικά σε μόλις τέσσερις μήνες αφήνουμε τα μνημόνια πίσω και μπαίνουμε στη νέα περίοδο. Κι ετοιμάζεται να παρουσιαστεί, σε λίγες ημέρες, στο Eurogroup και στην Ευρωπαϊκή Ένωση το Νέο Ελληνικό Αναπτυξιακό Σχέδιο. Τι ξέρουμε εμείς γι’ αυτό; Τίποτα. Ή εάν θέλετε καλύτερα ό,τι μας έγραψαν δύο φιλικά προσκείμενες στην Κυβέρνηση εφημερίδες κι ένα ρεπορτάζ του ΑΠΕ περίπου τριακοσίων λέξεων. Υπάρχει κι ένα paper που κυκλοφορεί, που είναι περίπου τρεις σελίδες. Οι πολίτες στην ουσία δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα. Κι ας αφορά το παρόν και το μέλλον μας.
Το θέμα στη συγκεκριμένη αναφορά σε καμία περίπτωση δεν είναι η επικοινωνία. Ή αμιγώς η οικονομία. Δεν είναι καν η σύγκριση της δουλειάς που έχει γίνει των διακοσίων έξι σελίδων της πρώτης έκθεσης του Υπουργείου Οικονομικών της Μεγάλης Βρετανίας και των ογδόντα επτά σελίδων της δεύτερης με το paper των τριών σελίδων που κυκλοφορεί στη χώρα μας. Αποτελεί βάσιμη ελπίδα μου ότι κάποιος, σε κάποιο γραφείο, συγγράφει μια έκθεση, ένα μακροχρόνιο σχέδιο της ελληνικής οικονομίας. Το πρώτο ζήτημα είναι εάν αυτό αποτελεί αποτέλεσμα συγκεκριμένης ομάδας έργου κι αν αποτελεί τη δική μας απάντηση στα κελεύσματα των συμμάχων-δανειστών μας. Το δεύτερο, κι ίσως, σημαντικότερο για την ευρεία ανάγνωση, είναι η φιλοσοφία της ίδιας της άσκησης της Πολιτικής εκ μέρους της κυβερνητικής ηγεσίας. Η εκτίμηση ότι δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε. Απόρροια αυτής της λογικής: μια de facto κυβερνητική διγλωσσία.
Το φαινόμενο των εν κρυπτώ διαδικασιών με την ορατή διγλωσσία της παρούσας Κυβέρνησης είναι οριζόντιο. Τέμνει όλα τα υπουργεία και σχεδόν κάθε κίνησή της. Στο μεγάλο βαθμό το βλέπουμε στις ημέρες μας στην εξωτερική πολιτική. Στην καθημερινότητα το ζούμε όταν ακόμα και θετικές ενέργειες της κυβέρνησης (όπως η ίδρυση της Ελληνικής Διαστημικής Υπηρεσίας) πνίγονται στην πράξη στα ρηχά νερά της κομματικής νομεκλατούρας. Προσωπικά το ονομάζω «αφόρητο κυβερνητικό ερασιτεχνισμό».
Ο ερασιτεχνισμός αυτός πλήττει την κοινωνία. Η πολιτική όχι μόνο δεν εκπαιδεύει αλλά καταστρατηγεί και η πορεία της Ελλάδας παραμένει στον αστερισμό του «φαινομένου του σαλιγκαριού».
Κι αν κάποιος αντιτείνει ότι δεν μπορεί να δώσει στη δημοσιότητα η κυβέρνηση το σχέδιο της επειδή είναι σε φάση διαπραγματεύσεων, έχω να αντιπαραθέσω το απλό ερώτημα: πότε είναι η καλύτερη στιγμή να το δώσει; Εάν είχε η Κυβέρνηση δικό της καθαρό σχέδιο, εάν είχε συγκεκριμένη κοστολογημένη άποψη, εάν είχε ένα σχέδιο με απτό αποτέλεσμα και πολιτικό όραμα σήμερα και μόνο σήμερα είναι η κατάλληλη εποχή να το δείξει. Να το παρουσιάσει σε μας, να του δώσει διάσταση εθνικής προσπάθειας και η παρουσίαση αυτή να αποτελεί διαπραγματευτικό όπλο στα χέρια της ενόψει των συνομιλιών της στην Ευρώπη. Διότι τώρα δεν μιλάμε για αξιολόγηση, μιλάμε για την επόμενη μέρα. Μιλάμε για την οικοδόμηση της επόμενης δεκαετίας ή ακόμα καλύτερα εικοσαετίας.
Δυστυχώς, όμως, η κυβέρνηση εξακολουθεί να προτιμά την πολιτική κουλτούρα των δεκαετιών του 1960 και του 1970. Της σκληρής, τυφλής αντιπαράθεσης. Κι η Νέα Δημοκρατία και τα κόμματα της Αντιπολίτευσης συμπαρασύρονται πολλές φορές σ’ αυτή τη λογική. Γι’ αυτό και παρατηρείται να επικρατούν στα μέσα ενημέρωσης ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωνές στείρας κομματικής διαφωνίας.
Η πατρίδα, όμως, δεν μπορεί να βασιστεί στις απόψεις που είναι κάθετα αρνητικές σε οτιδήποτε πραγματοποιεί η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ούτε αντίστροφα κάθετα αρνητικές σε οτιδήποτε προτείνει η αντιπολίτευση κι ειδικά η Νέα Δημοκρατία. Δεν μπορεί να βασιστεί στη λογική άσπρο-μαύρο. Διαφορετικές γνώμες, διαφορετικές αφετηρίες είναι λογικό να υπάρχουν. Κριτική ένθεν – κακείθεν απαραίτητο συστατικό. Ωστόσο η επόμενη ημέρα δεν θα είναι απόρροια μιας κομματικής γραμμής. Θα είναι βίωμα μιας εθνικής στρατηγικής.
Εάν πρωτίστως η κυβέρνηση και δευτερευόντως η αντιπολίτευση συνεχίσουν με την ανάλογη λογική που διέπει τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Οικονομικών για το σημερινό Αναπτυξιακό Σχέδιο της Ελλάδας τότε είναι δεδομένο ότι η επόμενη ημέρα θα είναι δραματική. Εάν η άσκηση της πολιτικής αλλάξει, εάν συμμετέχουμε στη γνώση της πολιτικής μέσω πραγματικών δεδομένων κι όχι επιλεκτικών διαρροών, τότε έχουμε ελπίδες και μάλιστα βάσιμες. Η σύγκριση εξάλλου με άλλες ευνομούμενες δημοκρατίες είναι στα δικά μας χέρια (ή εάν θέλετε στα κάθε μορφής πληκτρολόγια μας).