Η Ελλάδα μπαίνει στη νέα δεκαετία πιο αισιόδοξη, έχοντας αφήσει πίσω της τα δύσκολα χρόνια της κρίσης. Το οικονομικό κλίμα είναι θετικό και η ψυχολογία ανεβασμένη.
Η σταδιακή μείωση της φορολογίας, η εκκίνηση μεγάλων επενδυτικών έργων και η άρση των capital controls είναι παράγοντες που συνηγορούν στην ανάκαμψη της οικονομίας. Η μείωση μάλιστα των κόκκινων δανείων αναμένεται να διευκολύνει τις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν επιτέλους τις υγιείς επιχειρήσεις.
Το 2020 προβλέπεται ανάπτυξη κοντά στο 2,5%. Παρότι θα είναι η υψηλότερη των τελευταίων ετών, δε θα πρέπει να ξεχνούμε πως η Ελλάδα έχασε το ¼ του εισοδήματός της. Απαιτείται λοιπόν να καταγράψει πολύ πιο ισχυρή οικονομική πρόοδο τα επόμενα χρόνια για να ορθοποδήσει.
Θετική εξέλιξη της ανάπτυξης θα είναι ασφαλώς η μείωση της ανεργίας και η άνοδος του χρηματιστηρίου. Δυστυχώς η μείωση της ανεργίας δε θα συνοδευτεί κι από υψηλότερους μισθούς, αφού στην αγορά εργασίας το ποσοστό των ανέργων παραμένει υψηλό και η ζήτηση υπερκερνά την προσφορά. Αύξηση μισθών θα δούμε εφόσον η ανεργία πέσει κάτω από τα επίπεδα του 10%.
Ο κίνδυνος για τη χώρα μπορεί να προέλθει από το διεθνές δυσμενές και απρόβλεπτο περιβάλλον. Από τη μία το τεταμένο γεωπολιτικό κλίμα στην ανατολική μεσόγειο και τη μέση ανατολή, κι από την άλλη ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας, ο οποίος έχει συνδράμει στην παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση που παρατηρείται. Όλα αυτά ευχόμαστε να μην επηρεάσουν αρνητικά τον τουρισμό και τις εξαγωγές και να ανατρέψουν τις ευοίωνες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Επίσης, στο εσωτερικό της η Ελλάδα αντιμετωπίζει κάποια πολύ σοβαρά μακροχρόνια προβλήματα, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει καίρια. Το μεγαλύτερο αδιαμφισβήτητα είναι το δημογραφικό. Ο πληθυσμός μας συρρικνώνεται και γερνάει επικίνδυνα και αν αυτή η τάση δεν αντιστραφεί το συντομότερο δυνατό, τότε η ίδια η ύπαρξή μας θα τεθεί προς αμφισβήτηση.
Επιπλέον, παραμένουν ισχυρές οι χρόνιες παθογένειες: πελατειακό κράτος, γραφειοκρατία, φοροδιαφυγή, διαφθορά. Σε αυτές είναι σημαντικό να προστεθεί και η χαμηλή παραγωγικότητα. Αν δηλαδή η ανάπτυξη στηρίζεται στην κατανάλωση και όχι στην εγχώρια παραγωγή τότε η εκτίναξη των εισαγωγών θα οδηγήσει ξανά σε τεράστια εμπορικά ελλείμματα.
Από όλα τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως το μέλλον έχει δύο όψεις. Πατάμε μεν καλύτερα στα πόδια μας και μπαίνουμε με άλλον αέρα στη δεκαετία που έρχεται. Χρειάζεται όμως να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις μεγάλες προκλήσεις, ώστε να μη βρεθούμε πάλι σε δύσκολη θέση.