Τρία αδέλφια, απ’ ευθείας απόγονοι του Πρώσου Στρατάρχη που πολέμησε τον Ναπολέοντα, σκοτώθηκαν στην Μάχη της Κρήτης και είναι θαμένα στο Μάλεμε.
Το Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μάλεμε
Το Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μάλεμε
Nemo1963 via Getty Images

Στη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης το 1941 οι Γερμανοί υπέστησαν μεγάλες απώλειες, όπως και οι Σύμμαχοι. Πάνω από 10.000 γερμανοί αλεξιπτωτιστές, μαζί με μεγάλο αριθμό πεζικαρίων και ναυτών, συμμετέσχαν στην από αέρος εισβολή της Κρήτης, την πρώτη στην πολεμική ιστορία, η οποία είχε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής» (Unternehmen Merkur, 20 Μαΐου- 1 Ιουνίου 1941).

Η Μάχη της Κρήτης
Η Μάχη της Κρήτης
ullstein bild Dtl. via Getty Images

Από τους αλεξιπτωτιστές μόνον, χάθηκαν 3.400. Οι Γερμανοί στρατιώτες τάφηκαν σε 62 θέσεις ανά την Κρήτη, πολλοί στο Ύψωμα 107 έξω από το Μάλεμε, στον νομό Χανίων. Χάρη στην πρωτοβουλία πολλών Κρητικών και, ιδιαιτέρως, του μακαριστού Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη στο διάστημα 1960- 1971 και, κατόπιν διακρατικής συμφωνίας το 1965, εντοπίστηκαν πολλοί πρόχειριοι τάφοι Γερμανών. Έτσι, έγινε εφικτό να εκταφούν και να συλλεχθούν τα οστά τους, με τον σκοπό να ταυτοποιηθούν και να ταφούν σε ενιαίο κοιμητήριο. Τα οστά φυλάχθηκαν επί ένδεκα χρόνια σε δύο κελλιά, στη Μονή «Γωνιά» στο Κολυμπάρι. Ταυτοποιήθηκαν με τη βοήθεια των γερμανικών αρχείων και των μετάλλινων στρατιωτικών ταυτοτήτων τις οποίες έφεραν 1.124 αγνοούμενοι Γερμανοί.

Prisma by Dukas via Getty Images

Το 1974, μετά από τρία χρόνια εργασιών οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με τη χρηματοδότηση της Γερμανικής Επιτροπής Τάφων Πολέμου, εγκαινιάστηκε στο Ύψωμα 107 στο Μάλεμε το Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο. Εκεί είναι θαμμένοι 4.465 γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες, οι περισσότεροι αλεξιπτωτιστές της «Επιχείρησης Ερμής». Η Επιτροπή Τάφων καλύπτει εξ ολοκλήρου τα έξοδα συντήρησης του Νεκροταφείου.

Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μάλεμε
Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μάλεμε

Επιθεωρώντας τους τάφους κατ’ αλφαβητική σειρά συναντάει κανείς πολύ σύντομα τον τάφο δύο αδελφών, του Wolfgang (24 ετών) και του Leberecht von Blücher (19 ετών). Ήσαν αλεξιπτωτιστές. Σκοτώθηκαν την ίδια ημέρα, 21 Μαΐου 1941, κατά την αντεπίθεση των Βρετανών, Αυστραλών, Νεοζηλανδών και Ελλήνων στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου. Ο Λεμπερέχτ προσγειώθηκε κοντά σε ένα σύνταγμα βρετανικών τεθωρακισμένων˙ ήταν η πρώτη του αποστολή. Ο Βόλφγαγκ σκοτώθηκε στην άκρη του αεροδιαδρόμου. Κατά την «Επιχείρηση Ερμής» στο Ηράκλειο έπεσε, επίσης, ο αλεξιπτωτιστής μικρότερος αδελφός τους, Hans-Joachim (17 ετών), του οποίου τα οστά ουδέποτε βρέθηκαν. Ήταν επίσης η πρώτη του αποστολή. Από όλους τους πεσόντες ο Xανς-Γιόαχιμ ήταν ο νεώτερος στην ηλικία˙ το όνομά του αναγράφεται στην χάλκινη πινακίδα αγνοουμένων στο βόρειο τμήμα του Νεκροταφείου.

O Πρώσος Στρατάρχης Γκέμπχαρντ Λέμπερεχτ φον Μπλύχερ
O Πρώσος Στρατάρχης Γκέμπχαρντ Λέμπερεχτ φον Μπλύχερ
commons wikimedia

Τα τρία αδέλφια έφεραν τον τίτλο του Κόμητος (Graf). Ήσαν απ’ ευθείας απόγονοι του Πρώσου Στρατάρχη (Generalfeldmarschall) Κόμητα και μετέπειτα Πρίγκηπα (Fürst von Wahlstatt) Gebhard Leberecht von Blücher (Γκέμπχαρντ Λέμπερεχτ φον Μπλύχερ). Λόγω του διαβόητου μένους, του «ψυχωσικού μίσους» κατά ένα ιστορικό, με το οποίο πολέμησε τον Ναπολεόντα, ο ήρωας αυτός καταλαμβάνει θέση στη γερμανική λαϊκή φαντασία, ανάλογη με αυτήν του Δούκα του Ουέλιγκτον στη Βρετανία.

Marshall Forwards
Marshall Forwards
Commons wikimedia

Το στράτευμά του τον αποκαλούσε Marschall Vorwärts, δηλαδή “Στρατάρχη Πρόσω Ολοταχώς”, εξαιτίας της παρορμητικότητάς του. Το όνομα Μπύχλερ διατηρείται σήμερα στον ιδιωματισμό ran wie Blücher, δηλαδή “επιδιώκω κάτι επιθετικά, όπως ο Μπλύχερ”.

Ο Μπλύχερ ηγήθηκε των Συμμαχικών Δυνάμεων κατά τη Μάχη της Λειψίας, την επονομαζομέμη και Μάχη των Εθνών, την πρώτη μείζονα ήττα του Ναπολέοντος, τον Οκτώβριο του 1813. Αμέσως μετά, ο Πρώσος πρίγκηπας δοξάστηκε με ένα δημώδες σχολικό τραγούδι, «Πώς παίζουν οι σάλπιγγες». Το επόμενο έτος ηγήθηκε της εισβολής των Συμμάχων στη Γαλλία, προκαλώντας την ανατροπή και την προσωρινή εξορία του Βοναπάρτη. Όταν, στα τέλη Ιουνίου 1814, επισκέφθηκε θριαμβευτικά ο Μπλύχερ μαζί με άλλους Ευρωπαίους στρατηγούς το Λονδίνο, του επεφυλάχθηκε αποθεωτική υποδοχή. Ο βρετανικός τύπος έγραψε ότι, κατά την επίσκεψη αυτή, ο εβδομηντάχρονος γαλανομάτης Πρώσος καταγοήτευσε τις Λονδρέζες. Οι Λονδρέζοι τον αντιμετώπισαν σαν ένα rock star.

Σύντομα το όνομα Blucher, χωρίς Umlaut, καθιερώθηκε ως αναμνηστικό brand name στα αγγλικά, όπως σημειώνει σε ένα άρθρο της η Βρετανίδα ιστορικός Susan Reed. Οι Bρετανοί ονόμασαν blucher ή blucher carriage ένα μοντέλο ιππήλατης άμαξας˙ Blucher ονομαζόταν και το καθαρόαιμο άλογο που νίκησε στην ιπποδρομία της πόλης Epsom το 1814.

Ακόμη και σήμερα τα παπούτσια blucher κυριαρχούν στην μόδα σε διάφορες παραλλαγές.
Ακόμη και σήμερα τα παπούτσια blucher κυριαρχούν στην μόδα σε διάφορες παραλλαγές.
TrongNguyen via Getty Images

Από το επώνυμο αυτό παρήχθησαν άλλες σύνθετες λέξεις, όπως blucher slippers, οι παντόφλες· blucher shoes, μάρκα η οποία υπάρχει και σήμερα· blucher bonnets, κομψοί γυναικείοι κεφαλόδεσμοι· blucher boots, χαμηλά ανδρικά μποτίνια· και ένα γοργό αγγλικό βάλς της εποχής, Blucherwalz ή Prince Blucher’s Walz. Η υψηλή κοινωνία της Βρετανίας ταύτισε τον Μπλύχερ με τη μόδα, παρόλο που ο ίδιος ήταν, καθώς φαίνεται από σύγχρονες περιγραφές, ακαλλιέργητος και μάλλον τραχύς. Το 1814 το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τον αναγόρευσε σε επίτιμον διδάκτορα της Νομικής.

Ένα χρόνο αργότερα, ο στρατάρχης-πρίγκηπας την υστάτη ώρα της Μάχης του Βατερλώ, στις 18 Ιουνίου 1815, οδήγησε το πρωσικό ιππικό εναντίον της δεξιάς πτέρυγας των στρατευμάτων του Ναπολέοντα, διευκολύνοντας έτσι την προέλαση των στρατευμάτων του Δούκα του Ουέλιγκτον. Ο τελευταίος ανεγνώρισε σε επίσημη αναφορά τής 19ης Ιουνίου ότι η νίκη στο Βατερλώ οφειλόταν εξ ίσου στον ίδιον και τον Μπλύχερ.

Ο Μπλύχερ (αριστερά) μαζί με τον Δούκα του Ουέλιγκτον.
Ο Μπλύχερ (αριστερά) μαζί με τον Δούκα του Ουέλιγκτον.
Nastasic via Getty Images

Η ονοματοθεσία προς τιμήν του Μπλύχερ είχε πλούσια συνέχεια και στην πατρίδα του. Μεταξύ άλλων, τρία πλοία του Γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού ονομάστηκαν Blücher, από το 1877 και έπειτα. Στις 9 Απριλίου 1940 το καταδρομικό Blücher, η ναυαρχίδα του Γερμανικού Στόλου στη Σκανδιναβία, εισέβαλε στο Φιόρδ του Όσλο, αψηφώντας τους προειδοποιητικούς πυροβολισμούς της πυροβολαρχίας στην ακτή, και βυθίστηκε από δύο νορβηγικές τορπίλλες. Ήταν η πρώτη επιχείρηση του πλοίου. Χάθηκαν πολλά μέλη του πληρώματος. To “Μπλύχερ”, το οποίο αντιπροσώπευε την τελευταία λέξη της πολεμικής τεχνολογίας της εποχής, βρίσκεται στον βυθό.

Το μαυσωλείο του Μπλύχερ στην πόλη Krieblowitz, στη σημερινή Πολωνία
Το μαυσωλείο του Μπλύχερ στην πόλη Krieblowitz, στη σημερινή Πολωνία
Commons wikimedia

Το μαυσωλείο του Μπλύχερ στην πόλη Krieblowitz, στη σημερινή Πολωνία, βεβηλώθηκε από Σοβιετικούς στρατιώτες το 1945˙ σύμφωνα με πληροφορίες οι στρατιώτες σκόρπισαν τα οστά του και έπαιξαν ποδόσφαιρο με το κρανίο του.

Ο διπλός τάφος των απογόνων του στρατάρχη στο Μάλεμε, στην άλλη άκρη της Ευρώπης, υπενθυμίζει όχι μόνον την παραφροσύνη τού Εθνοσοσιαλισμού, αλλά και τη μεγαλοψυχία και ανθρωπιά των Κρητικών οι οποίοι μερίμνησαν για την αξιοπρεπή Χριστιανική ταφή των εισβολέων τους.

Το Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μάλεμε
Το Γερμανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μάλεμε
Prisma by Dukas via Getty Images

Διαβάστε στο επόμενο: “Είμαστε υπερήφανοι που δεν είμαστε υπερήφανοι”: Μια συζήτηση με Γερμανούς σπουδαστές για την Κατοχή στην Κρήτη”.

Δημοφιλή