To «αίνιγμα» των Ούννων: Ποιοι ήταν οι πολεμιστές του Αττίλα

Σημάδεψαν την ιστορία, αλλά σχετικά λίγα είναι γνωστά για αυτούς.
pictore via Getty Images

Ο Αττίλας, η «μάστιγα του Θεού» και οι Ούννοι του άφησαν το δικό τους σημάδι στην ιστορία: Οι ορδές τους ρήμαξαν την Ευρώπη του 4ου- 5ου αιώνα μΧ, και η μάχη των Καταλανικών Πεδίων, όπου ηττήθηκαν από τον «τελευταίο των Ρωμαίων», Φλάβιο Αέτιο, έμεινε στην ιστορία ως «Μάχη των Εθνών». Ωστόσο, ακόμα και αυτό το αποτύπωμα στην ιστορία, οι Ούννοι παραμένουν σε μεγάλο βαθμό «μυστηριώδεις», καθώς δεν έχει επιβεβαιωθεί ακριβώς ποια ήταν η προέλευση αυτού του νομαδικού λαού (κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται και στην έλλειψη γραπτών κειμένων από πλευράς τους).

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του National Geographic, θεωρείται πως προήλθαν από την περιοχή του σημερινού Καζακστάν και «σάρωσαν» τις στέπες κατά το 350 μ.Χ. Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ήταν τουρκογενές φύλο που προήλθε από τους Ξιονγκνού, νομάδες που ένωσαν μεγάλο μέρος της Ασίας κατά τα τέλη του 3ου και τις αρχές του 2ο πΧ αιώνα.

Κατά τη διάρκεια της κίνησής τους κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας, οι Ούννοι επιτέθηκαν σε όσους βρήκαν μπροστά τους: Βάνδαλοι, Βησιγότθοι, Γότθοι κλπ κινήθηκαν προς τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αποσταθεροποιώντας την και συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας τρομακτικής φήμης για τους Ούννους, την οποία και επιβεβαίωσε ο Αττίλας.

Ο πολέμαρχος που θα γινόταν γνωστός ως η «μάστιγα του Θεού» οδήγησε τις ορδές του σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης το 440-453 μΧ, φτάνοντας ως τη Γαλατία- και έχοντας περάσει και από τα Βαλκάνια, με την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζάντιο) να έρχεται αντιμέτωπη μαζί τους σε σκληρές συγκρούσεις και να καταφέρνει να τους απομακρύνει με συνδυασμό κυρίως διπλωματίας και χρημάτων. Στην πορεία οι Ούννοι λεηλατούσαν και κατέστρεφαν, τρομοκρατώντας τους κατοίκους- ή, τουλάχιστον, αυτό είναι που έχει μείνει στην ιστορική μνήμη.

ZU_09 via Getty Images

Παρόλα αυτά, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του National Geographic, τα πράγματα ίσως να είναι κάπως διαφορετικά, όπως δείχνει η αρχαιολογική έρευνα. Το 2017, για παράδειγμα, η αρχαιολόγος Σουζάν Χάκενμπεκ ανέλυσε οστά των Ούννων που βρέθηκαν στην Παννονία (σημερινή Ουγγαρία). Η ανάλυση έδειξε πως οι Ούννοι συνυπήρχαν και είχαν πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις με Ρωμαίους. Όπως είπε στη Washington Post η αρχαιολόγος, η ιστορία των Ούνων «δεν ήταν απαραίτητα ιστορία συγκρούσεων, αλλά περισσότερο μια ιστορία διασυνοριακών ανταλλαγών, διασυνοριακής προσαρμογής».

Ο Αττίλας ποτέ δεν κυρίευσε τη Ρώμη, και το βασίλειό του κατέρρευσε κατά το 469 μ.Χ. Ωστόσο η φήμη των Ούνων ως βαρβάρων άντεξε στους αιώνες: Ο Έλληνας ιστορικός Ιορδάνης τους χαρακτήρισε «προδοτική φυλή» και σε μεγάλο βαθμό συσχετίζονται με την πτώση της (Δυτικής) Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας- ωστόσο σύγχρονοι ιστορικοί εκτιμούν πως ίσως να έπαιξαν μικρότερο ρόλο στη διάλυσή της και ότι ήταν η αστάθειά της που την άφησε ευάλωτη στις εισβολές άλλων βαρβάρων.

Δημοφιλή