Το μέλλον των Κούρδων της Συρίας

Το μέλλον των Κούρδων της Συρίας
BULENT KILIC via Getty Images

Οι Κούρδοι στη Συρία αποτελούν περίπου το 10% του πληθυσμού. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι διάσπαρτοι στα βόρεια και βορειοανατολικά της Συρίας. Η πόλη της Χάσακα είναι η πρωτεύουσά τους. Οι Κούρδοι έχουν υποστεί διώξεις από το συριακό καθεστώς από τη δεκαετία του 1970. Πολλές αναφορές κουρδικών οργανώσεων επιβεβαιώνουν ότι σχεδόν 100.000 Κούρδοι στη Συρία δεν έχουν έγγραφα, ταυτότητα ή διαβατήριο.

Το καθεστώς του πατέρα Άσαντ επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς εναντίον τους όσον αφορά στην παιδεία και στη μάθηση.

Τα βιβλία γραμμένα στην κουρδική γλώσσα απαγορεύονταν από τις βιβλιοθήκες, όπως απαγορευόταν η δημιουργία κουρδικού πολιτικού κόμματος. Οι συριακές φυλακές ήταν, επίσης, γεμάτες με Κούρδους ακτιβιστές και διανοούμενους.

Το 2004 εξαιτίας του αποτελέσματος ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, οργανώθηκαν τεράστιες διαδηλώσεις στην περιοχή Καμισλί στα βορειοανατολικά της Συρίας για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων της κουρδικής μειονότητας. Αυτές οι διαδηλώσεις αντιμετωπίστηκαν βίαια από το συριακό καθεστώς και τις υπηρεσίες ασφαλείας του και περισσότεροι από 300 άνθρωποι σκοτώθηκαν ενώ χιλιάδες τραυματίστηκαν.

Με την έναρξη της συριακής επανάστασης τον Μάρτιο του 2011, οι Κούρδοι της Συρίας συμμετείχαν σε διαδηλώσεις που απαιτούσαν την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ. Ωστόσο, το χάος και η ανασφάλεια που επικράτησαν, ενθάρρυναν την τρομοκρατική οργάνωση του PKK να αξιοποιήσει αυτήν την κατάσταση, καθώς και την ένταση που αισθάνονταν οι Κούρδοι της Συρίας για να δημιουργήσει στρατιωτικά παρακλάδια όπως το YPG και το PYD. Ενώ ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός, που δημιουργήθηκε από τους Σύριους επαναστάτες, μαχόταν το καθεστώς Άσαντ, αυτές οι πολιτοφυλακές αύξαναν τα μέλη τους και τον οπλισμό τους με το πρόσχημα της διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους και της καταπολέμησης του καθεστώτος Άσαντ που τους καταπίεζε και τους βασάνιζε. Μετά την δημιουργία του ISIS, οι Κούρδοι οχυρώθηκαν πίσω από αυτές τις πολιτοφυλακές για να αποτρέψουν την είσοδο της στις περιοχές τους.

Στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας του ISIS, πολλές δυτικές χώρες, κυρίως οι ΗΠΑ, υποστήριξαν τις κουρδικές πολιτοφυλακές με ελαφρά όπλα αρχικά και μετά με βαρέα, αλλά και με αεροπορική κάλυψη. Ωστόσο, το βασικό ζήτημα που διαμόρφωσε αυτές τις πολιτοφυλακές, δηλαδή η καταπολέμηση του καθεστώτος Άσαντ και η αποκατάσταση των δικαιωμάτων, ξεχάστηκε τελείως. Οι πολιτοφυλακές αυτές μετατράπηκαν σε φίλους του καθεστώτος, ακόμα και σε προστάτες του όπως συμβαίνει στην καρδιά της πόλης Χάσακα, όπου το καθεστώς Άσαντ συνεχίζει να ελέγχει όλα τα κυβερνητικά κτίρια ακόμα και το Δημαρχείο. Επιπλέον, οι αμοιβαίες επισκέψεις μεταξύ των ηγετών των κουρδικών πολιτοφυλακών και των αξιωματικών του Άσαντ δεν διακόπηκαν ποτέ. Οι ενέργειες αυτών των πολιτοφυλακών δεν σταμάτησαν εκεί. Κατέστειλαν πολλά πολιτικά κινήματα του κουρδικού πληθυσμού, ακριβώς όπως το έκανε το καθεστώς Άσαντ, φυλακίζοντας Κούρδους πολιτικούς ακτιβιστές και διανοούμενους χωρίς κανένα αδίκημα ή δικαστική απόφαση, μόνο και μόνο επειδή αντιτίθενται στην ιδεολογία τους.

Όμως, η μεγαλύτερη εγκληματική πράξη που διεξάγεται από αυτές τις πολιτοφυλακές, που υποστηρίζονται από τον Διεθνή Συνασπισμό κατά της τρομοκρατίας, είναι η δημογραφική αλλαγή των συριακών περιοχών στο βορρά. Με το πρόσχημα της καταπολέμησης του ISIS, οι κουρδικές πολιτοφυλακές έχουν σκοτώσει χιλιάδες άμαχους Άραβες της Συρίας. Επίσης, έδιναν λάθος συντεταγμένες στον Διεθνή Συνασπισμό με αποτέλεσμα να βομβαρδίζει αμάχους. Μια τέτοια σφαγή διαπράχθηκε στην πόλη Μάνμπιτζ, όπου σκοτώθηκαν περισσότεροι από 250 άμαχοι, κυρίως γυναίκες και παιδιά και τραυματίστηκαν εκατοντάδες σε μία μόνο αεροπορική επιδρομή, μετά από την οποία o εκπρόσωπος του Συνασπισμού ανέφερε ότι ο βομβαρδισμός ήταν αποτέλεσμα των συντεταγμένων που δόθηκαν από τις κουρδικές πολιτοφυλακές. Ως αποτέλεσμα αυτών των σφαγών, εκατοντάδες χιλιάδες Άραβες πολίτες διέφυγαν. Σε αντάλλαγμα, οι κουρδικές πολιτοφυλακές εμπόδισαν τους αυτόχθονες πολίτες να επιστρέψουν στα χωριά και τις πόλεις τους με το πρόσχημα της ανασφάλειας και της παρουσίας ναρκών, έως και σήμερα, δύο χρόνια μετά το τέλος του πολέμου σε αυτές τις περιοχές.

Επί του παρόντος, η κατάσταση στη Συρία γενικά κατευθύνεται προς δύο δρόμους: ο πρώτος είναι η σύναψη μιας διεθνούς και περιφερειακής συμφωνίας για να τερματιστεί η σύγκρουση και ο δεύτερος είναι να ξαναμοιραστεί στρατιωτικά η τράπουλα. Η ύπαρξη των κουρδικών πολιτοφυλακών είναι ένα χαρτί διαπραγματεύσεων. Οι ΗΠΑ, που τις υποστηρίζουν, έχουν δύο επιλογές. Να συνεχίσουν την υποστήριξή τους και κατά συνέπεια η περιφερειακή συναίνεση μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας δεν θα επιτρέψει το σχηματισμό μιας κουρδικής οντότητας στα βορειοανατολικά της Συρίας. Αυτό θα οδηγήσει σε ένα νέο πόλεμο μεταξύ της Τουρκίας και του καθεστώτος Άσαντ και των πολιτοφυλακών που τον υποστηρίζουν εναντίον των κουρδικών πολιτοφυλακών.

Η δεύτερη επιλογή είναι οι ΗΠΑ να κόψουν την υποστήριξή τους προς τις κουρδικές πολιτοφυλακές και έτσι αυτές είτε θα βρεθούν πάλι στη θέση να πολεμήσουν, είτε - που το θεωρώ πιο πιθανό - θα έρθουν σε συμφωνία με το καθεστώς Άσαντ για την παραχώρηση των περιοχών που ελέγχουν σήμερα όπως η Ράκκα, το Μάνμπιτζ και η Τάμπκα, κάποια δικαιώματα για την κουρδική μειονότητα και κάποιο είδος ομοσπονδίας μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Από τις διαρροές των τελευταίων ημερών σχετικά με συνάντηση ηγετών των κουρδικών πολιτοφυλακών με Ρώσους στρατηγούς φαίνεται ότι έχουν πάρει ένα μάθημα από αυτό που συνέβη στην περιοχή του Κουρδιστάν του Ιράκ και την εγκατάλειψή του από την Δύση και τις ΗΠΑ. Επομένως, το προσεχές μέλλον μπορεί να επιβεβαιώσει αυτό που ανέφερα παραπάνω σχετικά με την προσέγγιση της πλευράς Άσαντ και της Ρωσίας με αντάλλαγμα τη διατήρηση της επιρροής τους σε ορισμένες περιοχές.

Οι Κούρδοι της Συρίας αποτελούν σημαντικό μέρος του συριακού λαού και έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις. Όμως τα δικαιώματα που τους στέρησε το καθεστώς της οικογένειας Άσαντ, τους ξαναστερούν τώρα οι πολιτοφυλακές που συνδέονται με την τρομοκρατία. Εάν οι Κούρδοι της Συρίας επιθυμούν να ανακτήσουν την αξιοπρέπειά τους και να μην είναι ένα διαπραγματευτικό χαρτί, θα πρέπει να μην δεχθούν να εκπροσωπούνται από τρομοκρατικές πολιτοφυλακές που τους αποστερούν τις απόψεις τους, αλλά να υποστηρίξουν τους ανεξάρτητους και έντιμους Κούρδους. Υπάρχουν πολλοί στη συριακή επικράτεια.

Δημοφιλή