Με λένε Χριστίνα και ζω στην Κωνσταντινούπολη τα τελευταία τρία χρόνια, εργάζομαι ως ερευνήτρια νομικός στο προσφυγικό δίκαιο και τη μετανάστευση κάνοντας συγκριτική μελέτη για την Ελλάδα, Τουρκία στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Κοτς σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από ανοικτό πνεύμα και διεθνοποιημένη παιδεία. Αρχικά να ομολογήσω ότι ποτέ δεν αισθάνθηκα ξένη στην πόλη τούτη.
Ο λόγος που αποφάσισα να ζήσω στην Πόλη των πόλεων μετά από χρόνια παραμονής σε διάφορες χώρες στην Ευρώπη και την Αφρική ήταν απλά η μεγάλη μου αγάπη και ο θαυμασμός μου για την ομορφιά, την ιστορία και τον πολιτισμό της. Την είχα επισκεφθεί στο παρελθόν πολλές φορές δεν έπαιρνα ποτέ τη μεγάλη απόφαση να ζήσω όμως εδώ. Μέχρι που βρέθηκα με ένα απλό εισιτήριο στο χέρι από την Αθήνα τρία χρόνια πριν και ένα πρόχειρο κατάλυμα που βρήκα μέσω διαδικτύου, επίσης οι γνωστοί μου ήταν ελάχιστοι όμως γνώριζα τη γλώσσα και αγαπούσα την απέραντη ομορφιά της, τα ατέλειωτα ηλιοβασιλέματα, το Βόσπορο, το τούρκικο τσάι, τα όμορφα τραγούδια, την πολίτικη κουζίνα.
Τα χρόνια περνούν σε μια πόλη που αλλάζει συνεχώς, η ζωή δυσχεραίνει, η βουή της Πόλης, η ομίχλη, η δύσκολη πολιτική συγκυρία, η οικονομική αστάθεια, το ταραγμένο γεωπολιτικό τοπίο, η διχασμένη κοινωνία, το πολιτικό Ισλάμ, η πόλωση, η καταπίεση, η καταστολή των δικαιωμάτων, οι δολοφονίες γυναικών, η ανελευθερία, οι διανοούμενοι που διώκονται, οι Σύροι πρόσφυγες, όλα αυτά τάραξαν τα νερά του Βοσπόρου συνεπώς και την καθημερινότητά μου. Συνέχισα όμως και επιμένω να ζω εδώ.
Ας έρθουμε τώρα στην πανδημία. Μετά από έξι μήνες συνεχούς παραμονής μου στην Πόλη χωρίς καμία δυνατότητα διαφυγής με μια βαλίτσα στο χέρι όπως ζω τα τελευταία χρόνια, πολλαπλών lockdown, μιας επιδημίας που συνεχώς επιδείνωνε τις ζωές όλων, αυστηρών μέτρων τήρησης υγιεινής, οικονομικής κρίσης, κοινωνικής αποστασιοποίησης, φόβου, ανασφάλειας και καταιγισμού πληροφοριών για την ελληνοτουρκική κρίση, αποφάσισα ότι ήρθε η ώρα για την κάθοδό μου προς την Ελλάδα.
Πολλαπλά εισιτήρια που ακυρώθηκαν, ταξίδια που ματαιώθηκαν, αεροπλάνα που δεν πήραμε ποτέ, ανακοινώσεις από τις αρχές που δεν έγιναν, ατέρμονη αναμονή για το πότε θ ’ανοίξουν τα σύνορα, άδειες παραμονής που έληξαν, συνεργασίες που τελείωσαν πριν καν ξεκινήσουν, ο μόνος τρόπος να φύγω ήταν μέσω των χερσαίων συνόρων. Ακούγεται απλό αλλά δεν είναι και τι εννοώ, αν δεν έχεις το δικό σου μεταφορικό μέσο, αν δεν υπάρχει κοινή ημερομηνία να οργανώσεις το ταξίδι με άλλους συνταξιδιώτες, αν έχουν λήξει τα χαρτιά διαμονής σου δεν είναι όσο εύκολο διαφαίνεται. Νιώθεις εγκλωβισμένος ή πρόσφυγας ή ξένος, η πανδημία μας έκανε να αισθανθούμε φυλακισμένοι μέσα στο χρυσό κλουβί μας, και πάλι καλά, είμασταν όλοι στην ασφάλεια του σπιτιού μας. Άλλοι πέρασαν την πανδημία μέσα στις πραγματικές φυλακές τους, τα καμπ προσφύγων, άλλοι μες την ρουτίνα που τους πνίγει αλλά δεν τολμούν να την αλλάξουν, τα συναισθήματα λίγο πολύ όμοια σε καταστάσεις πρωτόγνωρες σαν αυτή.
Έχουμε και λέμε το ταξίδι αυτό έγινε τρεις φορές Πόλη-Αθήνα-Πόλη και ξανά Αθήνα σε διάστημα είκοσι περίπου ημερών με τα δύο ζώα συντροφιάς μου να με συνοδεύουν, το ταξίδι μου ξεκίνησε με την αγορά ενός οικονομικού εισιτηρίου από το σταθμό των λεωφορείων της Πόλης με προορισμό την κοντινή στα ελληνοτουρκικά σύνορα Κεσάνη, τους δικούς μου ανθρώπους που ήρθαν και με παρέλαβαν από το σταθμό της πόλης με το αυτοκίνητο στην Τουρκία και την κάθοδο μας προς την Αθήνα, 13-14 ώρες περίπου. Το ταξίδι είχε απ’ όλα, αναπτυσσόμενες περιοχές μεγαθήρια ξεπροβάλλουν στα προάστια της Πόλης, μια πανέμορφη διαδρομή μέσα σε ένα μεσογειακό τοπίο στην τουρκική πλευρά, τη θάλασσα του Μαρμαρά κατά μήκος της διαδρομής, ευγενικούς απλούς ανθρώπους, σπαρμένα χωράφια με ηλιοτρόπια, την ανατολή του ηλίου.. Φτάνουμε στα τουρκικά τελωνεία η αγωνία μεγαλώνει αν θα δοθεί η πολυπόθητη σφραγίδα εξόδου η περίπτωσή μου πολύπλοκη αφού η άδεια παραμονής είχε ήδη λήξει λόγω πανδημίας, το διαβατήριό μου που σύντομα θα έληγε, πρόστιμο, σφραγίδα εξόδου, αναμονή για τη διαδικασία εισόδου στα ελληνικά σύνορα. Άγχος, σφίξιμο, συγκίνηση, χαρά, νοσταλγία, συναισθήματα ανάμεικτα.
Αισθάνομαι πολίτης του κόσμου ωστόσο η συγκίνηση έντονη όταν προσεγγίζεις τη χώρα σου, ξεχνάς την όποια ταλαιπωρία υπό τις παρούσες συνθήκες, τη διαδρομή αυτή την είχα κάνει πρώτη φορά με τρένο ούσα φοιτήτρια πολλά χρόνια πριν, νεότητα, περπάτημα στις ράγες, γέλια, καρβουνιάρης, ανεμελιά. Αναμνήσεις, σκέψεις, όμορφα τοπία.. Περνώντας τον εύφορο ποταμό και βλέποντας τους θεματοφύλακες της ασφάλειας από τις δύο πλευρές σκέφτηκα για άλλη μια φορά πόσοι άνθρωποι προσπάθησαν μάταια να περάσουν αυτή τη διαδρομή λίγους μήνες πριν, πιόνια της σημερινής πολιτικής ηγεσίας, πόσες φρούδες ελπίδες, πόσα ματαιωμένα όνειρα για μια καλύτερη ζωή. Σκέφτηκα επίσης τους νέους στρατιώτες που στέκονται εκεί καρτερικά στη μέση του πουθενά, τους νέους Έλληνες και Τούρκους που είναι μακριά από την πατρίδα τους και δεν μπορούν να την προσεγγίσουν. Πόσο πολύ μακριά είναι από την οικογένειά τους.
Αισθάνομαι τυχερή που μπόρεσα να κάνω αυτό το ταξίδι έχοντας την υγεία μου και ευγνωμοσύνη για την οικογένειά μου και την υποστήριξη που δέχτηκα, έστω υπό αυτές τις δύσκολες για την ανθρωπότητα συνθήκες.
Αισθάνομαι τυχερή που μπόρεσα να βγω από τα σύνορα τη στιγμή που Τούρκοι φίλοι δεν απολαμβάνουν του ίδιου δικαιώματος. Σκέφτομαι ότι τα πράγματα που ενώνουν τους δύο πολύπαθους λαούς είναι πολύ περισσότερα από αυτά που τους χωρίζουν. Και οι δυο πλευρές πονάνε, κλαίνε, χαίρονται, γλεντούν, αγαπούν, ερωτεύονται με τον ίδιο τρόπο, έχω γνωρίσει και συναναστραφεί με άτομα ποιοτικά με όμορφη αισθητική, Έλληνες και Τούρκους μαζί μονιασμένους οι οποίοι αγαπούν το γείτονα και θέλουν να τον γνωρίσουν καλύτερα.
Είναι στο χέρι μας να δημιουργήσουμε ευκαιρίες, να αξιοποιήσουμε προκλήσεις και να συσκεφθούμε μέσα σε ένα κλίμα εχθρικό σχεδόν πολεμικό βομβαρδιζόμενοι καθημερινά από νέες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο, είναι καιρός να τονώσουμε την εθνική μας ψυχή μέσα από την παιδεία, την κατανόηση, την αλληλεγγύη, την εμπάθεια και την ενσυναίσθηση!
Ακόμη χαμογελώ, αισιοδοξώ, ονειρεύομαι, μοιράζομαι την εμπειρία μου μαζί σας, συνεχίζω να εργάζομαι στην Τουρκία για να χτιστούν γέφυρες συνεργασίας ανάμεσα στους δυο λαούς, συνεχίζω ν’ αγαπώ την Πόλη και την όμορφη Ελλάδα μου!
Αυτό σας λέω μόνο, γι’ αυτό το ταξίδι δεν μετάνιωσα ούτε στιγμή!