«Είμαστε ένα Vapor Nation», είπε ο φίλος μου ο Σπύρος καθώς συζητούσαμε τη συγκαιρινή συνθήκη της απόλυτης δυστοπίας που βιώνουμε όλοι ανεξαιρέτως οι κάτοικοι της χώρας αυτής.
«Δηλαδή;». Είχα ήδη ενθουσιαστεί με το νέο όρο.
«Έχουμε εθιστεί στα νέφη. Κρύβουμε τους φόβους μας πίσω από χημικά νεφελώδη παραπετάσματα. Δες για παράδειγμα γύρω σου πόσοι καπνίζουν».
Έριξα μια μάτια στα γύρω τραπέζια των αραδιασμένων στη σειρά καφέ μέσα στο γνωστό εμπορικό στη σκιά της στέγης Καλατράβα. Δεκάδες Έλληνες, η απόλυτη πλειοψηφία τους αξύριστοι ή με μούσι πολλών ημερών λες και μόλις είχαν αποφοιτήσει από σαλαφιστικη μαντράσσα της Κεντρικής Ασίας, αλλά και Ελληνίδες, πάντα τόσο όμορφες και σύνθετες μέσα στη μεσογειακή απλούστευση των καιρών, ρουφούσαν το τσιγάρο τους, συμβατικό ή ηλεκτρονικό, λες και δεν υπάρχει αύριο. Ίσως να έχουν και δίκιο. Το αύριο είναι μια υπερεκτιμημένη υπόθεση για την Ελλάδα του 2016, μετά από έξι χρόνια διαρκούς λιτότητας και ταυτόχρονης ασφυκτικής υπερφορολόγησης. Οι ατμοί από τα στόματά τους μαζεύονταν πάνω από τα κεφάλια μας ως χαμηλό βαρομετρικό που ανά πάσα στιγμή θα δώσει ηλεκτρικές καταιγίδες, καλύπτοντας τις πινακίδες του κανονιστικού μας γίγνεσθαι με υπενθυμίσεις του τύπου «Παρακαλώ Μην Καπνίζετε...». Το πιο σύντομο ανέκδοτο στο πρώτο Vapor Nation της Υφηλίου.
Ο Σπύρος συνέχισε, «Κλείνουν τα πάντα και ανοίγουν μόνο αρωματοποιεία - μαγαζιά δηλαδή που πωλούν φτηνές απομιμήσεις ακριβών αρωμάτων που πλέον κανείς δεν έχει λεφτά να αγοράσει - και μπουτίκ ηλεκτρονικού τσιγάρου που πωλούν υγρή νικοτίνη σε φαντεζί γυάλινες αμπούλες με λογής-λογής χρώματα».
"Vapor Nation" σκέφτηκα και κοίταξα την ανοιξιάτικη Αθήνα μέσα από τα θολά παράθυρα του εμπορικού κέντρου. Η πόλη μου είχε εδώ και καιρό σταματήσει να μου μιλά.
Εδώ και χρόνια - ακόμα και πριν από την κρίση - τότε που οι Έλληνες καλούνται να ζήσουν το ψέμα τους (Live your Myth in Greece) καλύπτοντας το με ήλιο, θάλασσα και ατελείωτα διακοποδάνεια, ένα παχύρρευστο νέφος από ψεύτικες ανάγκες, ελπίδες, φιλοδοξίες, ορολογίες, υποθέσεις και κυρίως όνειρα είχαν καλύψει την καθημερινότητά μας. Μόνο που τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα από τη στιγμή που με φόντο το Καστελόριζο και με τις προτροπές του Όλι για «Κουράγιο» που θύμιζαν το αποτύπωμα θρήνου ενός πρωθύστερου χρησμού χαθήκαμε στην αιθάλη μιας συνολικής άρνησης που έχει πλέον ξεπεράσει το σήμερα και τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες σε ένα μέλλον που η πυξίδα του δεν δείχνει πλέον τον Βορρά.
«Να τος πάλι ο αποχαυνωτικός ατμός». Σκέφτηκα και χαμογέλασα διακριτικά για να μη νομίσει ο συνομιλητής μου ότι δεν μοιράζομαι την οργή του για αυτά που πέρασαν, αλλά κυρίως τη θλίψη του για αυτά που έρχονται.
Αν μπορεί κάποιος να δει το αποτύπωμα του λαού μας από την αυγή της Ιστορίας μέχρι και σήμερα θα διαπιστώσει το δισταγμό, ίσως και το φόβο που η βαθιά κατανόηση του περιορισμού του γήινου και του διαχρονικού μέσω της αειθαλούς ματιάς του Ομήρου, του Αισχύλου, του Θουκυδίδη και του Αριστοτέλη, δημιουργούσε πάντα στους ανθρώπους που επέλεξαν να ζήσουν και να βιώσουν το ρευστό του Αιγαίου και την ασίγαστη βεβαιότητα των ορεινών όγκων της Βαλκανικής ως καθημερινή πάλη με τον εαυτό τους. Ήταν οι στιγμές αυτές που μπόρεσαν να ξεπεράσουν το δεδομένο και να παράξουν μέτρο, ευημερία, αριστεία και θετικές προσμονές. Στοιχεία που αιώνες μετά εμείς οι επίγονοι της αρχαίας σκόνης αναλώνουμε σε μια διαχείριση της οφθαλμαπάτης, βασικό στοιχείο της οποίας είναι το νέφος.
Εξελιχθήκαμε σε Vapor Nation, όχι γιατί «σκοτεινές δυνάμεις» [sic] μας καταδίκασαν σε αυτό τον ανέραστο ρόλο, αγαπημένη συνήθεια το blame game και η εξύφανση σεναρίων συνωμοσίας σε αυτόν εδώ τον τόπο, αλλά γιατί αυτή ήταν η επιλογή μας. Επιλέξαμε να ζήσουμε με τη βεβαιότητα μιας ευημερίας που δεν μας είχε ποτέ υποσχεθεί κανείς παρά μόνο εγχώριοι παραμυθάδες από τα απολίτικα μπαλκόνια της υπερβολής και της άκριτης υποσχεσιολογίας. Επιλέξαμε να γίνουμε το κράτος των ατμών, εκεί που τα πάντα χάνονται σε μια αδιατάρακτη επαναληψιμότητα του μη ρεαλιστικού και του μη συγκεκριμένου. Ένα κράτος που ακόμα και μεταξύ τους οι πολίτες του στις καθημερινές διαπροσωπικές τους σχέσεις για πολλές δεκαετίες πουλούσαν φούμαρα για μεταξωτές κορδέλες και μετά το βάφτιζαν «ελληνικό δαιμόνιο».
Ω γέγονε- γέγονε. Αναμοχλεύοντας το παρελθόν δε μπορείς να βρεις λύσεις για το μέλλον. Και το μέλλον είναι ζωή ενώ το παρελθόν σκιές. Μόνο που τα φούμαρα ταξιδεύουν ακόμα και σήμερα, ενώ οι μεταξωτές κορδέλες αποτελούν τη σημαία ευκαιρίας των καιρών μας στο εσωτερικό ενός κράτους που το «λεφτά υπάρχουν» ειπώθηκε και ξαναειπώθηκε πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν με διαφορετική αποτύπωση κάθε φορά και έγινε πάντα πιστευτό. Ένα Vapor Nation που σιγά-σιγά εξαφανίζεται πίσω από τον κουρνιαχτό που σηκώνεται κάθε φορά που προσπαθεί να ξεφύγει από την αποχαύνωση της μοιρολατρίας, της παθητικότητας και της ιδιώτευσης με το θυμικό και όχι τη λογική.
Πότε θα διαλυθούν τα νέφη; Αυτή είναι η μόνιμη ερώτηση στα χείλη όλων που όμως κρύβει τη βαθιά συλλογική πεποίθηση ότι η «σωτηρία» έρχεται άνωθεν ως απότοκο ενός μεγαλόθυμου από μηχανής Θεού. Και όσο η απάντηση δεν έρχεται, όσο η Πυθία συνεχίζει να βρίσκεται αποχαυνωμένη στους καπνούς της λήθης, τόσο η κοινωνία αυτή θα ακροβατεί μεταξύ φθοράς και φθαρτότητας, χαμένη στα νέφη, αναζητώντας τη φυγή από το παρόν, όταν η μόνη διέξοδος από την έρημο είναι να τραβήξουμε μπροστά με τους αξιότερους στην κεφαλή και με τη φροντίδα να μη μείνει κανείς πίσω.
Vapor Nation έσπευσα να απαντήσω, αφήνοντας τη φράση μου μετέωρη όπως και οι ζωές όλων μας τα τελευταία χρόνια...