Βαρετές εκλογές, ενδιαφέροντες καιροί

Eλάχιστα μπορούν πλέον να θεωρούνται ως δεδομένα...
ARIS MESSINIS via Getty Images

Όλοι λίγο πολύ το παραδέχονται. Οι συγκεκριμένες εκλογές εξελίσσονται σε ένα βαρετό, χωρίς ρυθμό κι ενδιαφέρον, δρώμενο. Και ποιος να το ΄λεγε αυτό λίγους μήνες πριν. Όταν όλα έδειχναν ότι βαδίζαμε σε μια εξαιρετική πόλωση, με ένταση και αντιδικίες. Όλοι τότε προέβλεπαν πολεμικό κλίμα, κατηγορίες, δολοπλοκίες και ίσως ατμόσφαιρα «ντέρμπι». Αν και κάποια από αυτά παραμένουν, πιο πολύ σαν πρόθεση και ιδίως από την κυβέρνηση, αυτό που λείπει πια είναι το ενδιαφέρον. Η λαϊκή συμμετοχή. Η αγωνία για το αποτέλεσμα. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο η απόφαση του κ. Τσίπρα να προηγηθούν οι ευρωεκλογές το Μάιο και να έρθει τελικά η διαφορά των 9,3 μονάδων. Αυτή άλλαξε άρδην το σκηνικό.

Γι’ αυτό και λέγεται πως ο Πρωθυπουργός μετάνιωσε για την επιλογή του αυτή. Αυτό που όλοι θεωρούσαν πολιτικά λογικό, εκείνος, ίσως τυφλωμένος από την αλαζονεία, την αίσθηση του «άχαστου» που τον διακατείχε, αλλά και την επιθυμία για λίγο μακρύτερη παραμονή στην εξουσία, δεν το είδε. Προτίμησε δήθεν να πρωτοτυπήσει και πάλι. Να αιφνιδιάσει. Τελικά, όπως φαίνεται, μόνο την παράταξή του αιφνιδίασε, καθώς επί μεγάλο διάστημα επέτρεψε να διαδίδονται εσωτερικά ψευδή στοιχεία και πληροφορίες από αναξιόπιστες πηγές. Τελικά, το αποτέλεσμα της πολιτικής του είναι να περιφέρεται στην προεκλογική περίοδο ως υβρίδιο του γνωστού «ψεύτη βοσκού». Πλέον, εκτός από έναν στενό πυρήνα με οιονεί θρησκευτικό φανατισμό, μιλάει και δεν τον πιστεύει κανείς.

Και όχι μόνον αυτό. Έχει επέλθει πια, λόγω και του αποτελέσματος του Μαϊου ένα χειρότερο στάδιο. Όχι μόνον δεν τον πιστεύουν, αλλά ελάχιστοι ασχολούνται ή ενδιαφέρονται για όσα λέει. Ένα είδος απάθειας και αδιαφορίας, που μαζί με τη διακωμόδηση είναι πιθανότατα τα χειρότερα στάδια στα οποία μπορεί να βρεθεί κάποιος πολιτικός. Μία εμφάνιση απελπισίας στο ΣΚΑΙ, δύσκολα να το ανατρέψει αυτό. Είχε φυσικά προειδοποιηθεί με κάθε είδους τρόπο. Προτίμησε να τα αγνοήσει. Η πολιτική του έρημος είναι μπροστά, θα λάβει πολλές μορφές και θα φέρει μυριάδες προκλήσεις. Αν τις υπερβεί, ωριμάζοντας κατά δυσθεώρητο βαθμό, ίσως παραμείνει ή επανέλθει. Διαφορετικά, να ζήσουμε να τον θυμόμαστε.

Δεν λήγει όμως εκεί η «ξενέρωτη» ατμόσφαιρα. Η νυν αξιωματική αντιπολίτευση, φέρεται σαν να είναι ήδη Κυβέρνηση. Η νωχελικότητα που αποπνέουν τα στελέχη της είναι παροιμιώδης. Απλώς περιμένουν τις μέρες να κυλήσουν και θαρρείς φαντασιώνονται ήδη τις προσφωνήσεις «κ. Υπουργέ»! Όσο όμως και αν το αποτέλεσμα, τουλάχιστον ως προς τη σειρά των κομμάτων, δείχνει παγιωμένο, η 7η Ιουλίου δεν έχει έρθει ακόμα. Πολλά βρίσκονται ακόμα σε εκκρεμότητα. Ο τρόπος διακυβέρνησης από τη μία και κυρίως, τα τεράστια θέματα που θα κληρονομήσει η επόμενη κυβέρνηση.

Για τον τρόπο διακυβέρνησης, αυτοδυναμία ή όχι, περισσότερα κόμματα δείχνουν αμηχανία. Βλέπουμε τη στρατηγική του ΚΙΝΑΛ να μην είναι ξεκάθαρη, όσο και αν τα εμπειρότερα στελέχη του αντιλαμβάνονται την αμφισημία και προσπαθούν να εκπέμψουν καθαρό μήνυμα. Δεν είναι τόσο απλή η περίπτωση εδώ, αφού πρακτικοί και ιστορικοί λόγοι συγκρούονται με το δέον γενέσθαι. Υπάρχουν οι ορισμοί της πολιτικής επιστήμης, για το τι είναι ένα κόμμα και ποιος ο σκοπός του, υπάρχει η ανάγκη της χώρας, υπάρχει όμως και η κομματική στρατηγική, που επιτάσσει ενίοτε ανασύνταξη και αντεπίθεση αργότερα. Ο καθένας κάνει την ιεράρχησή του, πάω από όλα όμως τις εντολές και τις αποφάσεις τις δίνει ο λαός. Εκείνος κατατάσσει. Αν το μήνυμα που έλαβε πριν αποφασίσει δεν είναι ξεκάθαρο, ανάλογα θα αποφασίσει. Και ταμείο θα γίνει μετά.

Και μέσα σε όλη αυτή την αργόσυρτη βαρεμάρα, που άλλοι σπρώχνονται απρόθυμοι στη «γκιλοτίνα» και άλλοι απολαμβάνουν πρόωρα τα μεγαλεία (νομίζουν), έχουμε και τα θέματα της χώρας. Η 8η Ιουλίου δεν θα είναι καθόλου γενναιόδωρη με τη νέα κυβέρνηση. Η περίοδος χάριτος είναι μια έννοια του ανέμελου παρελθόντος. Όσοι θέλησαν κυβερνητική αλλαγή, θα θελήσουν αποτελέσματα «εδώ και τώρα». Και στην εποχή των διεθνών συνεννοήσεων, το να αλλάξουν παγιωμένες πολιτικές κάθε άλλο παρά αυτονόητο θα είναι (πχ στη φορολογία). Από την άλλη τα προβλήματα που κρύβονταν επιμελώς, θα σκάσουν σταδιακά. Οι μεγάλες ΔΕΚΟ που απειλούν με χρεοκοπία, οι οφειλές των πολιτών στο Δημόσιο (και η σχετική φορολογική κόπωση) και του Δημοσίου στους πολίτες, η διαχρονική δυσλειτουργία ή και αυτονόμηση δημοσίων υπηρεσιών, η ανάγκη άμεσης επίτευξης πολλαπλάσιου ρυθμού ανάπτυξης και τόσα άλλα είναι εκεί.

Μια τέτοια μακαριότητα που παρατηρείται στα στελέχη, που κατά δήλωση Μητσοτάκη «κακώς ήδη ράβονται», δεν εμπνέει μεγάλη σιγουριά. Κι όλα αυτά, την ώρα που η γειτονική χώρα συνεχίζει σε ανεξέλεγκτο ρυθμό να προκαλεί και να διαταράσσει την ισορροπία, σε μια ούτως ή άλλως εύθραστη περιοχή. Κατά τη γνωστή κινέζικη παροιμία «σε καταριέμαι να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς», είναι εμφανές πως μια τέτοια εποχή ξεκινά πάλι τώρα. Μετά την διάψευση της ουτοπίας, που ήρθε ως νέμεση και προέκυψε φάρσα, όλοι περιμένουν πάλι αποτελέσματα με πιο ορθολογικό τρόπο. Άλλοι με ελπίδα, άλλοι δύσπιστα.

Την ώρα αυτή, της ύστατης πρόκλησης, το πολιτικό προσωπικό είναι είτε μακάριο και αποστασιοποιημένο, είτε διασπασμένο και διχασμένο. Η δε κοινωνία, κουρασμένη και παραπληροφορημένη, καλλιεργεί ήδη υπέρμετρες προσδοκίες. Ναι, η δεκαετής κρίση σώρευσε κόπωση και η προσμονή είναι μεγάλη. Φοβάμαι μόνο μήπως η χαλαρή ατμόσφαιρα και η αίσθηση «όλα βαίνουν στον αυτόματο» ήρθε τη λάθος στιγμή. Λίγο πριν το μεγάλο παιχνίδι, οι ομάδες αντί να είναι πλήρως συγκεντρωμένες και στην προπόνηση, χαλαρώνουν σε κάποια…ταβέρνα ή πλάι στην πισίνα, με το μυαλό στο «μετά». Για όλους όμως, το «μετά», σχετίζεται άμεσα με το σκορ του παιχνιδιού. Και ελάχιστα μπορούν πλέον να θεωρούνται ως δεδομένα.

Δημοφιλή