Βάτραχος «μεταμορφώνεται» σε οχιά για να αποφύγει τις επιθέσεις

Μια περίπτωση Μπατεσιανού μιμητισμού.
LUIS ROBAYO via Getty Images

Η πρώτη έρευνα πάνω σε έναν βάτραχο ο οποίος μιμείται δηλητηριώδες φίδι αποκαλύπτει πως πιθανότατα να «μεταμορφώνεται» σε μια από τις μεγαλύτερες οχιές της Αφρικής, τόσο από πλευράς εμφάνισης, όσο και από πλευράς συμπεριφοράς, σύμφωνα με αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στο Journal of Natural History.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Phys Org, ο γιγαντιαίος βάτραχος του Κονγκό – ένα μεγάλο και χορταστικό πιθανό γεύμα για κάθε θηρευτή- φαίνεται πως χρησιμοποιεί τη δυνατότητά του να μιμείται την εξαιρετικά δηλητηριώδη οχιά της Γκαμπόν για να αποφεύγει να γίνει στόχος. Η οχιά αυτή έχει τα μακρύτερα δόντια φιδιού στον κόσμο και παράγει περισσότερο δηλητήριο από κάθε άλλο φίδι.

«Η μελέτη μας βασίζεται σε δέκα χρόνια δουλειάς επί του πεδίου και σε απευθείας παρατηρήσεις από ερευνητές που είχαν την τύχη να δουν τη συμπεριφορά του βατράχου από πρώτο χέρι. Είμαστε πεπεισμένοι ότι πρόκειται για ένα παράδειγμα Μπατεσιανού μιμητισμού, όπου ένα αβλαβές είδος αποφεύγει τους θηρευτές προσποιούμενο ότι είναι κάποιο επικίνδυνο ή τοξικό ζώο» είπε ο Δρ. Έλι Γκρίνμπαουμ, του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ελ Πάσο. «Για να δοκιμάσουμε πλήρως τη θεωρία μας, θα έπρεπε να δείξουμε θηρευτές να παραπλανιούνται επιτυχώς, μα αυτό θα ήταν πολύ δύσκολο στη φύση, όπου οι βάτραχοι εντοπίζονται σπάνια. Ωστόσο, με βάση πολλαπλές πηγές στοιχείων στην έρευνά μας, είμαστε βέβαιοι ότι η υπόθεσή μας περί μιμητισμού υποστηρίζεται επαρκώς».

Οι ερευνητές έκαναν συγκρίσεις μεταξύ της εμφάνισης του βατράχου, που συναντάται σε δάση της κεντρικής Αφρικής, και της οχιάς, που είναι πιο διαδεδομένη στην κεντρική, ανατολική και νότια Αφρική. Όπως διαπίστωσαν, το χρωματικό μοτίβο και το σχήμα του σώματος του βατράχου είναι παρόμοιο με τα αντίστοιχα του κεφαλιού της οχιάς. Επειδή η οχιά της Γκαμπόν είναι ικανή να σκοτώσει με ένα δάγκωμα, επίδοξοι θηρευτές πιθανότατα αποφεύγουν τους βατράχους για να μην προβούν σε κάποιο δυνάμει μοιραίο λάθος.

Ωστόσο, ο βάτραχος αυτός δεν μένει μόνο στο οπτικό κομμάτι: Εάν μια οχιά της Γκαμπόν νιώσει πως απειλείται, συχνά γέρνει το κεφάλι της βγάζει έναν μακρύ, δυνατό συριστικό προειδοποιητικό ήχο πριν επιτεθεί. Αντίστοιχα, ο Κονγκολέζος ερπετολόγος Κιφουντέρα Κουσάμπα παρατήρησε τον βάτραχο να βγάζει έναν ήχο που θυμίζει τον ήχο που κάνει ο αέρας όταν βγαίνει αργά από ένα μπαλόνι. Επίσης, πάνω από έναν αιώνα πριν, ο Αμερικανός βιολόγος Τζέιμς Σαπέν παρατήρησε μια «επίδειξη» από έναν βάτραχο, όπου τα μπροστινά πόδια δεν στήριζαν το σώμα του- παραπέμποντας σε κεφάλι φιδιού που έχει γείρει, απειλώντας να επιτεθεί.

Το τελευταίο κομμάτι της μίμησης έχει να κάνει με την τοποθεσία: Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ο συγκεκριμένος βάτραχος δεν φαίνεται να συναντάται σε περιοχές όπου απουσιάζει η οχιά της Γκαμπόν. Οι επιστήμονες βρήκαν 11 τοποθεσίες σε ανατολικά δάση όπου τα δύο είδη συνυπάρχουν.

Με βάση έρευνες που έχουν γίνει, τα δύο είδη πρωτοεξελίχθηκαν περίπου παράλληλα, στις αρχές της Πλειοκαίνου, 4-5 εκατομμύρια χρόνια μαζί. Δεδομένων των ομοιοτήτων στην εμφάνιση, τη συμπεριφορά και τη γεωγραφική διασπορά, πιθανότατα εξελίχθηκαν μαζί- ενισχύοντας τη θεωρία περί μιμητισμού.

Δημοφιλή