Βέρα Γκεντρόιτς: Η πριγκίπισσα που έγινε η πρώτη γυναίκα χειρουργός κατά τη διάρκεια πολέμου

Ποια ήταν η Γκεντρόιτς και γιατί την έχουμε ξεχάσει.
Vera Gedroits/ Instagram

1905. Ρωσία. Μια γυναίκα αγωνίζεται ενάντια στον χρόνο. Πρέπει να βρει ένα καταφύγιο για να γλυτώσει από τις σφαίρες που δεν σταματούν να στοχοποιούν το τρένο. Όλα τα φώτα είναι σβησμένα, ώστε ο εχθρός να μην εντοπίσει την κινούμενη αμαξοστοιχία.

Η Γκεντρόιτς, κοίταξε γύρω της και είδε τους ασθενείς που πάλευαν να παραμείνουν ζωντανοί. Ήταν γύρω στους 900 και οι περισσότεροι βίωναν τρομερούς πόνους ενώ άλλοι χαροπάλευαν λόγο των ανοιχτών πληγών ή των λοιμώξεων που προκλήθηκαν στο πεδίο της μάχης.

Κατά την διάρκεια των επόμενων 12 ωρών, εκείνη και η ομάδα της πραγματοποίησαν εγχειρήσεις και έκαναν το αδύνατο δυνατό να σώσουν όσους περισσότερους μπορούσαν.

Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 10 Μαρτίου 1905, η μάχη τελείωσε με την ήττα του ρωσικού στρατού.

Ποια ήταν η Γκεντρόιτς και γιατί την έχουμε ξεχάσει

Ολόκληρο το όνομά της είναι Βέρα Ιγκνατιβένα Γκεντρόιτς και ήταν μια πριγκίπισσα γεννημένη στην νοτιοδυτική Ρωσία από την οικογένεια Γκεντρόιτς της λιθουανικής αριστοκρατίας.

Ήταν μια εξαιρετική φιγούρα που σήμερα - σε μεγάλο βαθμό- είναι ξεχασμένη στην Δύση. Η Γκεντρόιτς ήταν γιατρός, συγγραφέας και η πρώτη γυναίκα χειρουργός στην Ρωσία που υπηρέτησε ως γιατρός στο αυτοκρατορικό παλάτι.

Διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην αλλαγή της ιατρικής στο στρατό και χάρη σε εκείνη σώθηκαν χιλιάδες ζωές κατά την διάρκεια του Α′ Παγκοσμίου Πολέμου.

«Όταν άκουσα πρώτη φορά για εκείνη και την ιστορία της, είχα μόνο μια απορία. Γιατί δεν έχει γίνει ακόμα ταινία;» αναρωτήθηκε η Μέλανι Στάπλετον από το πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι.

Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για την ζωή της και την οικογένεια της και μάλιστα πολλά έγγραφα διαφέρουν ως προς τα στοιχεία τους για εκείνη.

Είναι σίγουρα γνωστό πως πήγαινε σε ένα σχολείο στην Αγ. Πετρούπολη όταν ήταν νέα και στα 16 της συνελήφθη για την συμμετοχή της σε επαναστατικές δραστηριότητες που διοργάνωσε μια αριστερή ομάδα.

Κάποια στιγμή ταξίδεψε στην Λωζάνη της Ελβετίας και σπούδασε ιατρική. Ήταν μία από τις ελάχιστες γυναίκες που ακολούθησαν αυτό το επάγγελμα κατά την διάρκεια του 1800 - 1900.

Το 1901 επέστρεψε στην Ρωσία όπου και επίσημα πήρε τον τίτλο του γιατρού. Η καριέρα της δεν ξεκίνησε στο πεδίο της μάχης αρχικά, αλλά σε ένα εργοστάσιο στα δυτικά της Ρωσίας, όπου διορίστηκε χειρουργός.

Stephen Barnes via Getty Images

Οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο ήταν συνεχώς εξαντλημένοι από το μεγάλο φόρτο εργασίας που περιελάμβανε αρκετά βάρη με αποτέλεσμα η Γκεντρόιτς να σχηματίσει την θεωρία πως αυτού του είδους η εργασία εξαντλούσε σταδιακά τους κοιλιακούς μυς.

Η εστίαση στην κοιλιακή χώρα ήταν ασυνήθιστη εκείνη τη στιγμή, όμως αυτό που δεν φανταζόταν κανείς ήταν πόσο χρήσιμη θα αποδεικνυόταν στο μέλλον. Μόλις δύο χρόνια αργότερα ξέσπασε ο ρωσο-ιαπωνικός πόλεμος και η Γκεντρόιτς προσφέρθηκε να δουλέψει εθελοντικά για τον Ερυθρό Σταυρό.

Πως κατάφερε να ξεχωρίσει ανάμεσα στους χιλιάδες γιατρούς του πολέμου

Ο πόλεμος ήταν πολύ αιματηρός και καταθλιπτικός με 100.000 ανθρώπους νεκρούς πάνω κάτω.

Η Γκεντρόιτς, έφτιαξε ένα μικρό νοσοκομείο σε ένα χωριό που αργότερα αποτέλεσε την βασική στρατηγική θέση για τις ρωσικές δυνάμεις.

Τον πρώτο μήνα η Γκεντρόιτς και η ομάδα της βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν μια απίστευτη ποικιλία βίαιων τραυματισμών. Υπήρχαν περισσότερες από 700 περιπτώσεις σοβαρών τραυματισμών.

Η Γκεντρόιτς έκανε εκτενείς σημειώσεις για τα τραύματα που αντιμετώπιζε και τι μπορούσε να να τα είχε προκαλέσει. Παραδείγματος χάριν, διαπίστωσε ότι τα θραύσματα κελύφους και οι εκρηκτικές βόμβες χειρός άφηναν μια κίτρινη χροιά στο δέρμα. Οι κοιλιακοί τραυματισμοί ήταν επίσης πολύ συνηθισμένοι και αρκετοί γιατροί δεν ήξεραν πως να τους αντιμετωπίσουν.

Η Γκεντρόιτς όμως πειραματίστηκε αρκετά, κάνοντας διάφορες τομές για να δει πως μπορεί να σταματήσει την αιμορραγία και κρατούσε γραπτές σημειώσεις για τα αποτελέσματα των προσπαθειών της.

Φώτο αρχείου/ Getty Images

Το έργο της αναφέρθηκε σε μια βρετανική έκθεση σχετικά με την ρωσική ιατρική υπηρεσία κατά την διάρκεια του ρωσο - ιαπωνικού πολέμου. Ωστόσο, υπήρχαν ελάχιστες λεπτομέρειες για τις τεχνικές που χρησιμοποίησε.

«Είναι ένα κλασικό παράδειγμα του πως η κοινωνία επιλέγει να δώσει περισσότερη προσοχή σε κάποιους ανθρώπους έναντι άλλων»

Ένα άρθρο στο περιοδικό Clinical αναφερόταν στο γεγονός πως η ιατρική κοινότητα αλλά και ο κόσμος έχει ξεχάσει την Γκεντρόιτς.

«Γιορτάζουμε πολλούς ανθρώπους αυτές τις μέρες αλλά έχουμε ξεχάσει για αυτήν την υπέροχη και απίστευτα επιτυχημένη γυναίκα», λέει ο Γουίλσον από το πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι.

Το γεγονός ότι ήταν γυναίκα και βρισκόταν στον χώρο της ιατρικής όσο και ότι ήταν μέλος της βασιλικής οικογένειας, έπαιξε σπουδαίο ρόλο στο να μην αναγνωριστεί το έργο της.

Η Βέρα Γκεντρόιτς πέθανε το 1932 και θάφτηκε στο Κίεβο. Σύμφωνα με μια πηγή, τον τάφο της επισκεπτόταν για χρόνια ένας αρχιεπίσκοπος τον οποίο είχε θεραπεύσει όταν ήταν ακόμα νέος. Όταν πέθανε, επέλεξε να θαφτεί δίπλα της.

Δημοφιλή