Βρετανία: Μπορεί η βασίλισσα να αποπέμψει τον Μπόρις Τζόνσον;

Ερωτήσεις και απαντήσεις για την πολιτική κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο.
JULIAN SIMMONDS via Getty Images

Ο Μπόρις Τζόνσον πιθανώς να βρεθεί αντιμέτωπος με μια προσπάθεια αποπομπής του από τον πρωθυπουργικό θώκο όταν επιστρέψει το κοινοβούλιο, καθώς οι βουλευτές προσπαθούν να τον εμποδίσουν να προκαλέσει Brexit άνευ συμφωνίας.

Πώς θα το κάνουν αυτό; Ο Τζέρεμι Κόρμπιν υπέδειξε πως θα μπορούσε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στον Τζόνσον κατά την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.

Αν κερδίσει ο Τζόνσον; Τότε παραμένει πρωθυπουργός. Ωστόσο ο επικεφαλής των Εργατικών μπορεί να καλέσει όσες ψήφους εμπιστοσύνης επιθυμεί.

Αν χάσει ο Τζόνσον; Αρχίζει μια αντίστροφη μέτρηση 14 ημερών. Αν ο Τζόνσον ή κάποια άλλη εναλλακτική κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να αποδείξει πως έχει την πλειοψηφία μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, έρχονται γενικές εκλογές.

Θα χάσει; Ο Τζόνσον έχει πλειοψηφία με μία μόλις ψήφο. Και δύο βουλευτές των Συντηρητικών, ο Ντόμινικ Γκριβ και ο Κεν Κλαρκ, έχουν υποδείξει πως δεν αποκλείεται να κάνουν την ακραία επιλογή να ψηφίσουν για να καταρρεύσει η ίδια τους η κυβέρνηση, προκειμένου να εμποδίσει τη μη-συμφωνία. Τα πράγματα θα είναι οριακά.

Οπότε μιλάμε για εκλογές τον Οκτώβριο; Οι εκλογές θα λάμβαναν χώρα 25 εργάσιμες ημέρες μετά τη διάλυση της Βουλής. Αυτό σημαίνει πως θα γίνονταν μερικές ημέρες πριν την προθεσμία της 31ης Οκτωβρίου για το Brexit.

Όχι τόσο γρήγορα. Σύμφωνα με τη βιβλιοθήκη της Βουλής των Κοινοτήτων, εναπόκειται στον πρωθυπουργό να συστήσει μια κατάλληλη ημέρα ψηφοφορίας στη βασίλισσα. Και ο Τζόνσον δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο της καθυστέρησης εκλογών των εκλογών μέχρι μετά τις 31 Οκτωβρίου. Αυτό θα εξασφάλιζε πως θα ήταν πολύ αργά για οποιονδήποτε νέο πρωθυπουργό να καθυστερήσει ή να ανακαλέσει το Brexit. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα έβγαινε από την ΕΕ χωρίς συμφωνία μετά τις 31 Οκτωβρίου.

Αυτό είναι πρόβλημα. Ο Κόρμπιν έστειλε επιστολή στον Σερ Μαρκ Σέντγουϊλ, γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου, απαιτώντας να ανακηρυχθεί αυτό αντισυνταγματικό.

Μπορεί η βασίλισσα να αποπέμψει τον Τζόνσον; Έχει αναφερθεί πως, αν ο Τζόνσον αρνηθεί να παραιτηθεί αμέσως αφού χάσει μια ψήφο εμπιστοσύνης, η βασίλισσα θα μπορούσε να τον αποπέμψει.

Ο Ρόμπερτ Χέιζελ, καθηγητής του UCL, παραπέμπει στο Cabinet Manual όταν υποστηρίζει πως, αν κατά την περίοδο των 14 ημερών οι βουλευτές έχουν «ξεκάθαρα υποδείξει τη στήριξή τους προς κάποιον άλλο πρωθυπουργό», τότε θα αναμενόταν από τον Τζόνσον να παραιτηθεί. «Αν αρνηθεί να το κάνει, η βασίλισσα θα είχε τη δυνατότητα να τον αποπέμψει και να ορίσει τον άλλο ως πρωθυπουργό» γράφει ο ίδιος.

Αλλά θα ήθελε να κάνει κάτι τέτοιο; Η τελευταία φορά που πρωθυπουργός αποπέμφθηκε από μονάρχη ήταν το 1834. Οπότε κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ αμφιλεγόμενο. Όπως αναφέρεται στο προαναφερθέν εγχειρίδιο, «κατά τη σύγχρονη εποχή είθισται η μοναρχία να μην παρεμβαίνει στις πολιτικές των κομμάτων».

Θα γίνει πρωθυπουργός ο Κόρμπιν; Ο βουλευτής των Εργατικών Τζον Μακντόνελ και μέλος της σκιώδους κυβέρνησης έχει πει πως, αν ο Τζόνσον χάσει ψήφο μη εμπιστοσύνης, τότε θα πρέπει να αντικατασταθεί από κυβέρνηση των Εργατικών. «Θα έστελνα τον Κόρμπιν με ταξί στο Μπάκιγχαμ για να πει πως αναλαμβάνουμε εμείς» είπε στην Edinburgh Fringe.

Μπορεί να γίνει αυτό; Η Δρ. Κάθριν Χάντον του IfG (Institute for Government) είπε πως ο Μακντόνελ ίσως θα έπρεπε να «ακυρώσει εκείνη την κούρσα Uber», όσο είναι ακόμα νωρίς. «Όχι, δεν γίνεται να εμφανιστείς απλά με ένα ταξί στις πύλες του Μπάκιγχαμ και να γίνεις πρωθυπουργός».

Η Μάντι Θίμοντ Τζακ, επίσης του IfG, εξήγησε στη HuffPost UK πως, ως ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα ήταν λογικό ο Κόρμπιν να θεωρεί πως είναι ο πρώτος στη σειρά. «Ωστόσο η βασίλισσα θα ενεργούσε επίσης βάσει της πολιτικής κατάστασης εκείνη τη στιγμή εάν η διαδικασία αυτή ξεκινούσε» πρόσθεσε. Και η πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο εάν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, περιλαμβανομένων του SNP και των Φιλελευθέρων Δημοκρατών, θα ήθελαν τον Κόρμπιν πρωθυπουργό.

Υπάρχει περίπτωση για κυβέρνηση εθνικής ενότητας; Μια άλλη επιλογή θα ήταν όσοι αντιτίθενται στο Brexit άνευ συμφωνίας, από διάφορα κόμματα, να συνασπιστούν υπό την ηγεσία κάποιου βουλευτή.

Υπό την ηγεσία ποιου; Οι Υβέτ Κούπερ, Κεν Κλαρκ, Κάιρ Στάρμερ και Ντόμινικ Γκριβ έχουν όλοι αναφερθεί.

Θα συμβεί κάτι τέτοιο; Μάλλον απίθανο. Η ηγεσία των Εργατικών έχει απορρίψει την επιλογή συμμετοχής σε κάτι τέτοιο, καθιστώντας δύσκολο να βρεθούν οι απαιτούμενοι αριθμοί για να αποκτήσει την πλειοψηφία μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας.

Δημοφιλή