Οι Αμερικανοί διανύουν σήμερα μια από τις περιόδους με τη χαμηλότερη εγκληματικότητα και το ίδιο συμβαίνει στις περισσότερες χώρες του πλανήτη.
Μετά από την διαχρονικά αυξανόμενη εγκληματικότητα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, του ’70 και του ’80, τα ποσοστά ανθρωποκτονιών μειώθηκαν σχεδόν κατά 40% στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και από τότε παραμένουν χαμηλά.
Η παγκόσμια πτώση της βίας δείχνει ότι οι πολιτικές που ακολουθούν μεμονωμένα οι χώρες για την απονομή δικαιοσύνης έχουν μάλλον μικρότερο αντίκτυπο στην μείωση των ανθρωποκτονιών από ό,τι τα παγκόσμια γεγονότα ή τάσεις.
Σε νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 9 Οκτωβρίου, δίνεται μια πιθανή εξήγηση για αυτό το φαινόμενο: Ο πληθυσμός των χωρών σε όλο τον κόσμο γερνάει.
Η μεγάλη πλειοψηφία του πλανήτη έχει βιώσει μια ταυτόχρονη μείωση των ανθρωποκτονιών κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες.
Στην πραγματικότητα, τα μοτίβα ανθρωποκτονιών που παρατηρούνται σε διάφορες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο είναι εντυπωσιακά παρόμοια με την πάροδο του χρόνου.
Παρά το γεγονός ότι έχουν διαφορετικές κουλτούρες, πολιτικές ποινικής δικαιοσύνης και συστήματα διακυβέρνησης, οι χώρες της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης, της Ασίας και της Ωκεανίας έχουν δει μειώσει τις ανθρωποκτονίες, σε παρόμοια ποσοστά και σε παραπλήσιες χρονικές περιόδους.
Από το 1990 έως το 2015, τόσο στη Βόρεια Αμερική όσο και στη Δυτική Ευρώπη, ο αριθμός των θυμάτων ανθρωποκτονιών ανά 100.000 άτομα μειώθηκε κατά 46%, ενώ η Ασία παρουσίασε μείωση κατά 38% και η Ωκεανία κατά 22%.
Οι πιο απότομες μειώσεις σημειώθηκαν συνήθως στις ασφαλέστερες περιοχές του κόσμου. Για παράδειγμα, τα ποσοστά ανθρωποκτονιών μειώθηκαν περαιτέρω στην Ασία και τη Δυτική Ευρώπη, που είχαν ήδη τα χαμηλότερα επίπεδα δολοφονιών.
Υπάρχουν δύο σημαντικές εξαιρέσεις σε αυτή την τάση: η Αφρική, όπου δεν υπάρχουν ποιοτικά στοιχεία, και η Λατινική Αμερική, μια περιοχή που χαρακτηρίζεται ιστορικά από υψηλότερα επίπεδα δολοφονιών. Στην πραγματικότητα, από το 1990 η Λατινική Αμερική παρουσίασε αύξηση 9% στα ποσοστά ανθρωποκτονιών.
Οι πιθανές αιτίες
Οι ειδικοί των κοινωνικών επιστημών δεν είναι σίγουροι για τις αιτίες αυτής της γενικής μείωσης.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικών, οι επιστήμονες και οι υπεύθυνοι για την επιβολή του νόμου δίνουν αρκετές πιθανές εξηγήσεις για τη δραματική μείωση του εγκλήματος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης φυλάκισης, της συρρίκνωσης των αγορών ναρκωτικών, των καινοτομιών στην αστυνόμευση, της βελτίωσης της οικονομίας, της αυξημένης μετανάστευσης και της νομιμοποίησης των αμβλώσεων.
Οι περισσότερες από αυτές τις εξηγήσεις συνδέουν τη μείωση της βίας με τις μεμονωμένες εσωτερικές πολιτικές των χωρών.
Φυσικά, αυτό το είδος έρευνας αποτελεί πρόκληση, καθώς πολλές χώρες δεν συλλέγουν αξιόπιστα δεδομένα για βασικές μεταβλητές. Για παράδειγμα, μακροπρόθεσμα δεδομένα σχετικά με την ιδιοκτησία όπλων, τη χρήση ναρκωτικών, την επιρροή του οργανωμένου εγκλήματος και την αποτελεσματικότητα των δικαστηρίων και των οργάνων αστυνόμευσης δεν είναι διαθέσιμα στις περισσότερες χώρες.
Η ηλικία και η πτώση των δολοφονιών
Υπάρχει μια παγκόσμια εξήγηση. Μεταξύ 1950 και 2019, η μέση ηλικία παγκοσμίως αυξήθηκε από 24 σε 31 χρόνια. Αυτός ο «γερασμένος» πληθυσμός θα δημιουργήσει πολλές νέες προκλήσεις και ενδεχομένως θα περιορίσει την οικονομική ανάπτυξη.
Θα μπορούσε η γήρανση του πληθυσμού να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη για τη μείωση της εγκληματικότητας; Αυτό ήταν ένα από τα υποτιθέμενα αίτια από την πολύ πρώιμη έρευνα για την μείωση των δολοφονιών.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η συμμετοχή στο έγκλημα κορυφώνεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας και της πρώιμης ενηλικίωσης, κατόπιν μειώνεται καθώς τα άτομα εξελίσσονται μέσα από την ενηλικίωση. Συνεπώς, οι χώρες έχουν πιο βίαια εγκλήματα όταν ένα μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού τους είναι έφηβοι και νέοι ενήλικες. Η έρευνα δείχνει, επίσης, ότι οι πιο ηλικιωμένες κοινωνίες τείνουν να είναι πιο συμμαζεμένες και ειρηνικές.
Η μελέτη
Οι ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Νότιας Φλόριντα και του Τέξας εξέτασαν τα δεδομένα των ανθρωποκτονιών από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Εγκλημα, καθώς και τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την ηλικιακή σύνθεση των χωρών.
Λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά των χωρών, όπως το ποσοστό των ανδρών, την οικονομική ανισότητα, την οικονομική ανάπτυξη και το πόσο αστική ή αγροτική είναι μια χώρα, διαπίστωσαν ότι το ποσοστό του νέου πληθυσμού μιας χώρας - ηλικίας μεταξύ 15 και 29 ετών - αποτελεί βασικό παράγοντα πρόβλεψης των τάσεων για τις δολοφονίες από το 1960.
Για τις ασφαλέστερες χώρες, η αύξηση κατά 1% του ποσοστού των ατόμων ηλικίας 15 έως 29 αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 4,6% του ποσοστού ανθρωποκτονιών.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα αυξανόμενα ποσοστά ανθρωποκτονιών κατά τη δεκαετία του 1960 και του 1970 ήρθαν παράλληλα με την άνοδο του νεαρού πληθυσμού λόγω της προηγηθείσας εκτόξευσης του αριθμού των γεννήσεων.
Εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αρκετές χώρες σε όλο τον κόσμο γνώρισαν απότομες πτώσεις στα ποσοστά δολοφονιών από τη δεκαετία του 1990 παράλληλα με τη γήρανση του πληθυσμού τους, όπως ο Καναδάς, η Αυστρία, η Ιαπωνία και η Ιταλία.
Αυτές οι χώρες έχουν ελάχιστα κοινά όσον αφορά την εθνική τους κουλτούρα, τις εσωτερικές πολιτικές και την προσέγγιση της ποινικής δικαιοσύνης. Η Ιαπωνία, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί πολύ πιο «χαλαρές» πολιτικές ποινικής δικαιοσύνης από εκείνες των ΗΠΑ.
Πηγή: Associated Press