Ντοντό τέλος, νάμαστε πάλι ξύπνιοι και όρθιοι, έτοιμοι για πρόγευμα. Ένα λεπτό, να πιω λίγο καφέ, να συνέλθω.
Πιες κι εσύ το γάλα σου. Κάνει καλό στα κόκαλα. Θα το εκτιμήσεις πολύ κάποτε, όταν θα μεγαλώσεις. Φάε πρώτα το γιαούρτι σου και τα λέμε. Πρέπει να τρώμε, ξέρεις, γιατί αλλιώς… Τι θα πει ¨γιατί να τρώμε;¨
Αν δε φάμε, θα πεθάνουμε από την πείνα ! Όχι, δεν είχαν πεθάνει όλοι από την πείνα στη ¨Θεία Κωμωδία¨ του Δάντη. Οι άνθρωποι πεθαίνουν επίσης από αρρώστιες και πεθαίνουν κι΄ από γεράματα.
Ο θάνατος, τι είναι; Αυτή είναι μια αυθάδης ερώτηση !
Τι είναι αυθάδης ερώτηση; Αυθάδης είναι…αυθάδης είναι… Αυθάδης είναι αυτός που κάνει μια ερώτηση, μια παρατήρηση ή μια πράξη χωρίς να σκεφτεί τις συνέπειες που μπορεί να έχει στους άλλους. Ας πούμε, να τους φέρει σε δύσκολη θέση, να μην ξέρουν τι να απαντήσουν. Τελικά, όταν κανείς δεν ξέρει ή δεν θέλει να απαντήσει, η ερώτηση είναι γελοία.
Όχι, η «Θεία Κωμωδία» δεν είναι γελοία. Είναι «κωμέντια» αλλά δεν είναι κωμική. Δεν γελάς. Από τα ελληνικά πήραν τη λέξη «κωμέντια» οι άλλες γλώσσες, αλλά εννοούν «θέατρο» (theatre, στα αγγλικά - théâtre, στα γαλλικά). Και γράφεται Comedia, γιατί οι άλλοι δεν έχουν Ωμέγα. Μόνο εμείς έχουμε.
Υπάρχει ένα Εθνικό Θέατρο στη Γαλλία που λέγεται Comédie Française. Παίζουν κυρίως τραγωδίες (tragédie, στα γαλλικά – tragedy, στα αγγλικά). Οι ηθοποιοί στη Γαλλία ονομάζονται comédiens. Δηλαδή αυτοί που παίζουν θέατρο. Όχι, αναγκαστικά, κωμωδίες. Άλλο comédien και άλλο comique (που αυτό, μάλιστα, σημαίνει κωμικός).
Αλλά δεν είναι μόνο η «Θεία Κωμωδία». Υπάρχει και η «Ανθρώπινη Κωμωδία». Λένε καμιά φορά ¨η ζωή είναι θέατρο¨. Γιατί είναι και κωμωδία και δράμα και τραγωδία καμιά φορά. Είναι γεμάτη από απρόοπτα, από αναποδιές και από εκπλήξεις. Όπως στο θέατρο ! (Ή μάλλον το θέατρο είναι όπως η ζωή). Την Ανθρώπινη κωμωδία, την προτιμώ από τη ¨Θεία Κωμωδία¨ του Δάντη που είναι γεμάτη από πεθαμένους ! Είναι ¨θεία¨ μόνο και μόνο γιατί εκεί είναι ο «κόσμος του θεού». Έτσι λέει ο Δάντης, που δεν τον είδε το θεό, φυσικά.
Γιατί δεν πήγε πραγματικά. Βιβλίο έγραψε ο άνθρωπος. Με τη φαντασία του.
Άλλοι φαντάζονται ότι υπάρχει κάπου θεός και άλλοι δεν έχουν τόση τολμηρή φαντασία. Όταν οι άνθρωποι εξελίχτηκαν και έφτασαν στο σημείο να έχουν σκέψη, πάντα πίστευαν ότι κάποιος έφτιαξε όλον αυτόν τον κόσμο στο οποίο ζούμε. Δεν μπορεί να έγινε μόνος του… Κάποτε θα μάθουμε όλη την αλήθεια, αλλά πολύ φοβάμαι ότι θα περάσουν χιλιάδες χρόνια. Κι΄επειδή ο άνθρωπος του σήμερα δεν θα ζει στη γη μέχρι τότε, σκέφτεται ότι μπορεί ίσως να συνεχίσει να ζει κάπου αλλού.
Nα μεταβεί από την «ανθρώπινη» στη «Θεία κωμωδία». Και δεν τον αδικώ. Αλλά πολύ φοβάμαι πως μόνο όταν οι άνθρωποι γίνουν αθάνατοι θα μπορέσουν να μάθουν την αλήθεια.
Πάντως, στο μεταξύ, οι άνθρωποι –για καλό και για κακό- προσεύχονται στο θεό. Και όταν σκέπτονται το θεό, πιστεύουν σε μια θρησκεία. Ο καθένας στη δική του. Και η κάθε θρησκεία έχει το δικό της θεό. Άρα οι θεοί είναι πολλοί, όπως στην αρχαία Ελλάδα. Αλλά παντού ο θεός (ο «ένας και μοναδικός») είναι άντρας. Ποτέ γυναίκα. Κι΄αυτό γιατί οι ιερείς –οι παπάδες, δηλαδή- είναι παντού άντρες. Στην αρχαία Ελλάδα, είχε ιερείς και ιέρειες. Γιατί είχε και θεούς και θεές, Σήμερα δεν έχουμε θεές. Και είναι κρίμα.
Σ’ ένα πράγμα συμφωνούν όλες οι θρησκείες. Σε μια οδηγία, σε μια εντολή –αν θες- που λέει «Να είσαι καλός και να μη κάνεις κακό σε κανένα». Η εκκλησία λέει «αν κάνεις κακό, θα πάς στην κόλαση». Η Αστυνομία λέει «αν κάνεις κακό, θα πας φυλακή !». Από τα παλιά χρόνια το λέει η εκκλησία γιατί εκκλησία και αστυνομία ήταν το ίδιο πράγμα. Η εκκλησία έκανε τους νόμους. Ακόμα και σήμερα, σε μερικές χώρες.
Από τότε που υπάρχει η Δημοκρατία, η Δημοκρατία κάνει τους νόμους. Κυβερνάει βέβαια η πλειοψηφία, αλλά σέβεται και τη μειοψηφία. Αυτό είναι που λέμε «δικαιώματα του ανθρώπου». Ο πολίτης έχει μερικά κεκτημένα δικαιώματα που καμιά πλειοψηφία δεν μπορεί να του τα πάρει. Οι κυβερνήτες και οι βουλευτές εκλέγονται, ελεύθερα, για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, για να μπορούμε να τους αλλάζουμε αν δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Όταν οι Έλληνες ανακάλυψαν και εφάρμοσαν τη Δημοκρατία, εξέλεγαν τους άρχοντες για ένα χρόνο.
Aλλά και τους ιερείς. Τους εξέλεγαν κι΄αυτούς για ένα χρόνο. Δεν ήσουν ιερέας για όλη σου τη ζωή ! Οι αρχαίοι Αθηναίοι ήταν σχεδόν όλοι υπάλληλοι της Πολιτείας, τον περισσότερο καιρό, και άλλαζαν συχνά πόστο, ίσως για να μάθουν όλες τις δουλειές. Ακόμα και ο Σωκράτης που το μόνο που του άρεσε ήταν μα συζητάει συνεχώς με το έναν και με τον άλλον, ήταν γλύπτης στην αρχή, τραπεζίτης για ένα διάστημα και, το πιο σίγουρο είναι ότι ήταν δεσμοφύλακας την εποχή των Τριάκοντα Τυράννων. Αλλά αρνιόταν να οδηγήσει τους θανατοποινίτες στο τόπο της εκτέλεσης. Ήταν άνθρωπος με αισθήματα.
Λοιπόν, πάμε για έναν υπνάκο ;
Διαβάστε τις άλλες δύο επιστολές