Η πόλη του Χριστού (Μέρος Β')

Το μοναστήριο Mar Sarkis καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς με τον τρούλο να έχει ισοπεδωθεί μετά από τη ρίψη βόμβας. Το μοναστήρι της Αγίας Θέκλας (Mar Taqla) κάηκε ολοκληρωτικά. Εκατοντάδες μεσαιωνικές εικόνες και αντικείμενα ανεκτίμητης αξίας καταστράφηκαν ή εκλάπησαν. Οι αγιογραφίες στους τοίχους των εκκλησιών υπέστησαν τεράστιες ζημιές καθώς οι τζιχαντιστές χάραζαν με μαχαίρια τις αγιογραφίες, ενώ καμία αγιογραφία δεν βρέθηκε που να απεικονίζει τα μάτια των αγίων. Οι σαράντα εκκλησίες της Ma' loula γκρεμίστηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά.
David Degner via Getty Images

Η κατάληψη της πόλης

Εάν κάποιος επισκεπτόταν την πόλη, δεν θα καταλάβαινε ποιος είναι ο χριστιανός και ποιος ο μουσουλμάνος. Οι γυναίκες φοράνε όλες ανεξαιρέτως το παραδοσιακό μακρύ ένδυμα. Τα παιδιά τους πηγαίνουν στο Γαλλικό Ινστιτούτο στο οποίο μαθαίνουν αραμαϊκά. Ο ένας γιορτάζει τις θρησκευτικές γιορτές του άλλου. Ποτέ δεν υπήρξε υπόνοια θρησκευτικού μίσους και διχόνοιας.

Στις 7 Σεπτεμβρίου 2013, οι τζιχαντιστές της Jabhat Al -- Nusra ξεκίνησαν τις επιθέσεις με σκοπό την αρπαγή της πόλης. Η Ma' loula δεν είχε ποτέ κάποια θέση στρατηγικής σημασίας. Είχε όμως μία τεράστια συμβολική σημασία και η κατάληψη της σήμαινε το τέλος των θρησκευτικών μειονοτήτων στη Συρία, τον θάνατο ενός πολύχρωμου θρησκευτικού τοπίου και την επικράτηση μίας παράλογης και ακραίας εκδοχής του Ισλάμ. Σύμφωνα με ορισμένους χριστιανούς της πόλης, συντηρητικοί κύκλοι του Ισλάμ είχαν προσεγγίσει μία μερίδα μουσουλμάνων της Ma' loula και τους είχαν μυήσει στην εξτρεμιστική ιδεολογία τους: « Ήδη από τη δεκαετία του '80 , οι Αδερφοί Μουσουλμάνοι ξεκίνησαν την προπαγάνδα τους και κατάφεραν να προσελκύσουν στην ιδεολογία τους ορισμένες οικογένειες μουσουλμάνων της περιοχής. Το ίδιο έγινε και με τους ουαχαμπίτες από τη Σαουδική Αραβία η οποίοι ήρθαν εδώ για να κηρύξουν τη διδασκαλία τους. Πριν από αυτούς, οι Μουσουλμάνοι και οι Χριστιανοί της Ma'loula ζούσαμε ειρηνικά μαζί. Οι ίδιοι οι Μουσουλμάνοι μας βοηθούσαν σε όλες τις προετοιμασίες για τη γιορτή του Σταυρού. Τα πράγματα άλλαξαν δραματικά μετά το 2011», λέει ο Ιωσήφ ο οποίος γεννήθηκε και έζησε όλη του τη ζωή στη Ma'loula. «Μπήκαν στην πόλη κατηφορίζοντας από τις κορυφές των βουνών. Μέσα σε λίγα λεπτά είχαν αιχμαλωτίσει τους πενήντα άνδρες που φύλαγαν την πόλη. Γνώριζαν ακριβώς τα αδύναμα σημεία μας και ποιοι και πού ήταν οι αρχηγοί μας. Αρκετοί μουσουλμάνοι συμπολίτες μας, έδωσαν αυτές τις πληροφορίες και τους υποστήριξαν σε όλη αυτή την επιχείρηση». Μετά την επίθεση στην πόλη, οι περισσότεροι κάτοικοι διέφυγαν στο γειτονικό μουσουλμανικό χωριό Ain al-Tineh ενώ ένας αριθμός χριστιανών (κυρίως Ορθόδοξοι Αντιοχείτες και Καθολικοί Μελκίτες) βρήκε καταφύγιο στη χριστιανική γειτονιά της Παλιάς πόλης της Δαμασκού, Bab Touma.

Οι καταστροφές

Εξ αρχής, οι τζιχαντιστές εβαλαν ως στόχο την καταστροφή των θρησκευτικών μνημείων και χώρων της Ma' loula. Κανένα χριστιανικό ή λιγότερο μουσουλμανικό στοιχείο δεν έπρεπε να παραμείνει στην πόλη. Το μοναστήριο Mar Sarkis καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς με τον τρούλο να έχει ισοπεδωθεί μετά από τη ρίψη βόμβας. Το μοναστήρι της Αγίας Θέκλας (Mar Taqla) κάηκε ολοκληρωτικά. Εκατοντάδες μεσαιωνικές εικόνες και αντικείμενα ανεκτίμητης αξίας καταστράφηκαν ή εκλάπησαν. Οι αγιογραφίες στους τοίχους των εκκλησιών υπέστησαν τεράστιες ζημιές καθώς οι τζιχαντιστές χάραζαν με μαχαίρια τις αγιογραφίες, ενώ καμία αγιογραφία δεν βρέθηκε που να απεικονίζει τα μάτια των αγίων. Οι σαράντα εκκλησίες της Ma' loula γκρεμίστηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά. Με βάση τα στοιχεία της Interpol, η αρχαιοκαπηλία άνθισε στη Ma'loula. Εκατοντάδες αντικείμενα και έργα τέχνης, προϊόν αρπαγής από τα μοναστήρια και τις εκκλησίες της πόλης, έχουνε πωληθεί στη μαύρη αγορά της Ευρώπης. Οι χώρες όπου υποδέχτηκαν τα κειμήλια αυτά είναι κυρίως η Ιταλία και η Τουρκία.

Το 2013, 13 καλόγριες από το μοναστήρι της Αγίας Θέκλας έπεσαν θύματα απαγωγής από την Al -- Nusra και μεταφέρθηκαν στην κοντινή πόλη Yabrud. Ελευθερώθηκαν λίγο πριν την ανακατάληψη της πόλης από τον συριακό στρατό ως αντάλλαγμα για δικούς τους αιχμαλώτους. Λίγο μετά την επιστροφή τους, οι καλόγριες πληροφόρησαν ότι δεν δέχτηκαν καμία απειλή για τη ζωή τους και οι συνθήκες κράτησης τους ήταν παραπάνω από καλές. Παρόλα αυτά, αρκετοί κάτοικοι της Ma'loula εξήγησαν ότι η παραμονή τους στην πόλη είχε ένα τίμημα το οποίο μας ταξιδεύει πίσω στην περίοδο των αραβικών κατακτήσεων. Με την είσοδο της Al -- Nusra στην πόλη οι χριστιανοί είχαν τρεις επιλογές: να εγκαταλείψουν την πόλη και τα σπίτια τους, να δολοφονηθούν ή να πληρώσουν τον ειδικό φόρο (ζίγια) ο οποίος θα τους επέτρεπε να παραμείνουν στην πόλη ως χριστιανοί, αλλά κυρίως ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Η επιστροφή

Στις 14 Απριλίου του 2015 ο συριακός στρατός μαζί με στρατιώτες της Χεζμπολάχ καθώς και με εβδομήντα κατοίκους της Ma' loula κατάφεραν αν απελευθερώσουν την πόλη και να εκδιώξουν τις δυνάμεις της Al -- Nusra. Μέχρι σήμερα, έχουν επιστρέψει στην πόλη 900 χριστιανοί κάτοικοι και πενήντα μουσουλμάνοι. Όλοι δίνουν καθημερινή μάχη να ξαναχτίσουν τις ζωές τους και να επισκευάσουν τα μνημεία τους και τις εκκλησίες τους. Οι εκκλησίες της Ελλάδος και της Ρωσίας έχουν προσφέρει υλική και τεχνική βοήθεια έτσι ώστε να ολοκληρωθούν οι εργασίες το ταχύτερο δυνατόν.

Στο βιβλίο επισκεπτών του Mar Sarkis, ένας επισκέπτης έγραψε «Ευελπιστώ η Ma' loula να αποτελέσει ένα παράδειγμα το οποίο θα φέρει ειρήνη και κατανόηση σε όλους τους λαούς της Μέσης Ανατολής, χωρίς διακρίσεις για το ποιοι είμαστε ή σε ποιον Θεό πιστεύουμε». Τον Ιούνιο του 2015, στην είσοδο της πόλης επανατοποθετήθηκε το γαλάζιο άγαλμα της Παναγίας το οποίο υποδεχόταν τον κόσμο. Ο γλύπτης Buhaij al-Khoury είπε «Δημιούργησα ξανά αυτό το άγαλμα ως ένα μήνυμα ειρήνης της αρχαίας και μοναδικής πόλης της Ma'loula».

Δημοφιλή