Καλλιέργεια συναισθηματικής νοημοσύνης EQ στα παιδιά, μέσω σωστών ορίων

Στην εποχή μας μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις που βιώνουν οι γονείς είναι η θέσπιση ορίων στα παιδιά τους. Αυτό τους δημιουργεί σύγχυση και ενοχές, γιατί αντιμετωπίζουν «αντίσταση» από τα παιδιά τα οποία εκφράζουν δυσαρέσκεια στην επιβολή ορίων. Εμπιστοσύνη, εν-συναίσθηση και άνευ όρων αγάπη είναι απαραίτητα στοιχεία για να νιώθουν και να εκφράζουν οι γονείς στα παιδιά τους, όπως και να τα σέβονται, να τα εμπιστεύονται και να τα ενθαρρύνουν.
NurPhoto via Getty Images

Στην εποχή μας μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις που βιώνουν οι γονείς είναι η θέσπιση ορίων στα παιδιά τους. Αυτό τους δημιουργεί σύγχυση και ενοχές, γιατί αντιμετωπίζουν «αντίσταση» από τα παιδιά τα οποία εκφράζουν δυσαρέσκεια στην επιβολή ορίων. Εμπιστοσύνη, εν-συναίσθηση και άνευ όρων αγάπη είναι απαραίτητα στοιχεία για να νιώθουν και να εκφράζουν οι γονείς στα παιδιά τους, όπως και να τα σέβονται, να τα εμπιστεύονται και να τα ενθαρρύνουν.

Το ίδιο όμως σημαντικό είναι να τους βάζουν όρια γιατί είναι ουσιαστικά στην καλλιέργεια της ασφάλειας και του αυτοελέγχου τους. Είναι πολύ πιο εύκολο γι' αυτούς να δίνουν στα παιδιά τους ανεξέλεγκτη ελευθερία, ενώ παραβλέπουν την ανάγκη τους για ασφάλεια. Τόση ελευθερία στην πραγματικότητα όμως κάνει στα παιδιά κακό, με αποτέλεσμα να εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους μέσω αρνητικής συμπεριφοράς, ανασφάλειας και αστάθειας.

Τα παιδιά χρειάζονται οριοθέτηση από τους γονείς που θα λειτουργήσουν σαν «ήπιοι καθοδηγητές» τους. Οι κανόνες και τα όρια πρέπει να είναι ξεκάθαρα, καθώς και οι προσδοκίες των γονέων, ώστε να παρέχουν στα παιδιά ελευθερία, έκφραση, αλλά ασφάλεια και αυτό-συγκρότηση, που θα τους φέρει τη πολυπόθητη ευτυχία. Χρειάζεται λοιπόν ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και ορίων.

Μερικοί τρόποι για να χαρίσουν οι γονείς την ισορροπία στα παιδιά τους είναι:

Να διατηρούν την ηρεμία και αυτοσυγκράτηση τους και να μην αναστατώνουν τα παιδιά τους.

Πολλές φορές τα παιδιά αντιδρούν αρνητικά συναισθηματικά στα όρια που θέτουν οι γονείς, με αποτέλεσμα εκείνοι να νιώθουν ενοχές και ανησυχίες. Ο κυριότερος λόγος που οι γονείς πρέπει να θέτουν ξεκάθαρα όρια είναι γιατί μέσω αυτών εμπνέουν ασφάλεια στα παιδιά.

Θέτοντας όρια στα παιδιά, αυτά μπορεί να εκδηλώσουν δυσαρέσκεια που εκφράζεται με απογοήτευση, λύπη μέχρι και θυμό. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς πρέπει να μένουν σταθεροί, αποδεχόμενοι τη δυσαρέσκεια των παιδιών, αλλά ταυτόχρονα να προσπαθούν να κατανοούν τα δυνατά συναισθήματά τους.

Συχνά τα παιδιά αντιδρούν στα όρια, γιατί ξέρουν υποσυνείδητα ότι χρειάζονται την ασφάλεια των ορίων «ήρεμων γονέων» που είναι σε έλεγχο και μπορούν να δίνουν αξιόπιστες απαντήσεις και έχουν την ικανότητα να ηρεμούν τα δυσάρεστα αισθήματα που υποβόσκουν. Η αποδοχή αυτών των αισθημάτων αλλά και η σωστή διαχείρισή τους από τους γονείς διευκολύνει τη συναισθηματική εξέλιξη και ωρίμανση των παιδιών.

Να δίνουν στα παιδιά τους συμβουλές και καθοδήγηση που δεν τα μπερδεύουν.

Οι γονείς δεν θα πρέπει να θέτουν όρια στα παιδιά μόνο για να τα τιμωρήσουν. Αυτό τα κάνει ανασφαλή και δεν τους δίνει σαφή συσχετισμό μεταξύ συμπεριφοράς και συνέπειας. Τα παιδιά χρειάζονται όρια για τη συναισθηματική τους ασφάλεια, ηρεμία και ανακούφιση. Γι' αυτό οι γονείς πρέπει να παίρνουν σταθερές αποφάσεις επιβολής ορίων σαν συνέπειες στις πράξεις των παιδιών, όχι σαν τιμωρία. Μπορούν με απλούς τρόπους να αντιμετωπίσουν την αρνητική συμπεριφορά των παιδιών λέγοντας: «Δε θα φύγουμε για το πάρκο αν δε με βοηθήσεις να μαζέψουμε τα παιχνίδια σου...» ή « Σε παρακαλώ, βούρτσισε τα δόντια σου τώρα, ώστε να έχουμε χρόνο για ένα βιβλίο ακόμη πριν κοιμηθείς κ.λπ.».

Εάν, βέβαια, αργότερα θεωρήσουν ότι μια απόφασή τους ήταν «άδικη» ή «μη απαραίτητη», μπορούν να ζητήσουν συγγνώμη, να τη συζητήσουν και να την αλλάξουν. Αλλά για να καλλιεργήσουν μια αίσθηση ασφάλειας στα παιδιά τους πρέπει να πάρουν αυτές τις αποφάσεις με δυναμισμό, σταθερότητα και όχι με δισταγμό. Μόνο αν εμπιστευτούν τους εαυτούς τους, θα μπορέσουν να εμπνεύσουν πίστη και αυτοπεποίθηση στα παιδιά τους.

Πολλοί γονείς όταν τα παιδιά πιέζουν για να «σπάσουν» τα όρια, το γυρνούν σε παιχνίδι, γέλιο και νευρικότητα. Δεν είναι όμως ευεργετικό να προσποιούνται ότι νιώθουν «άβολα και ανόητα», όταν στην πραγματικότητα είναι θυμωμένοι. Πώς θα δώσουν το παράδειγμα της αυθεντικότητας στα παιδιά τους; Είναι υγιές να δείχνουν το θυμό τους, την απογοήτευσή τους και κάποιο αρνητικό συναίσθημα!

Οι ειδικοί υποστηρίζουν να επιτρέπεται στα παιδιά να εκφράζουν τα δυνατά τους αισθήματα και συμβουλεύουν: «Αφήστε σαν τελευταία λύση στα παιδιά να κλάψουν, έπειτα αν μπορείτε κάντε τα να γελάσουν».

Να μη φοβούνται ότι τα όρια μπορεί να συνθλίψουν το ελεύθερο πνεύμα των παιδιών.

Κάποιοι γονείς έχουν δυσκολία στη θέσπιση ορίων, επειδή πιστεύουν ότι «περιορίζουν» την ελεύθερη έκφραση των παιδιών τους. Όταν όμως εφαρμόσουν τα όρια με σταθερότητα, τότε η μεταμόρφωση στη συμπεριφορά των παιδιών τους είναι θεαματική. Τα προσκολλημένα και απαιτητικά παιδιά σταματούν ξαφνικά να προσπαθούν να ελέγχουν κάθε κατάσταση που συμβαίνει στο περιβάλλον τους και αποκτούν την ικανότητα να συγκεντρώνονται, να κοινωνικοποιούνται, να χαλαρώνουν και να εκφράζουν τη χαρά τους. Αυτό είναι Ελευθερία, Συναισθηματική Ευφυΐα και Δυνατότητα Εξέλιξης των παιδιών σε Υγιείς Ολοκληρωμένες προσωπικότητες