Η διαχρονική ανάγκη των μεταρρυθμίσεων

Χρειάζονται λοιπόν μεταρρυθμίσεις πέρα από περικοπές; Είναι ένα ερώτημα που τίθεται εδώ και έξι συναπτά έτη. Πολλές κυβερνήσεις το είχαν στην πρώτη θέση στην πολιτική τους agenda αναλύοντας στα πολιτικά τους προγράμματα ειδικές πτυχές μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες. Όμως την ώρα της εξουσίας πέρα από εξαγγελίες δεν προχωρούσε τίποτα λόγω του πολιτικού κόστους που θα υπήρχε από την επακόλουθη σύγκρουση με συγκεκριμένα συμφέροντα.
Pacific Press via Getty Images

Μέρες Πάσχα και όλοι προσπαθήσαμε να τις περάσουμε οικογενειακά και να απολαύσουμε στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας. Βρισκόμαστε όμως εν μέσω μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Γι' αυτό δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ευθύνεται η ελληνική κυβέρνηση αλλά οι εμμονές και οι υπερβολικές απαιτήσεις των δανειστών ή με άλλη εκφορά θεσμών. Τι ζητάμε και τι θέλουμε όμως σα χώρα;

Αρχικά, νομίζω ότι σε μια χώρα σαν την Ελλάδα η υπέρβαση δεν μπορεί να γίνει μονάχα με περικοπές δαπανών που ξεκινούν από τους ασθενέστερους και από τους εύκολους στόχους που είναι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Πλέον πλήττονται σφόδρα και άλλες κοινωνικές ομάδες όπως οι αγρότες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που είχαν πληγεί βέβαια όλα τα προηγούμενα χρόνια και με τη δεδομένη μείωση της αγοράς στην οποία είχαν πρόσβαση λόγω της τεταμένης οικονομικής κρίσης. Αυτά δε λύνουν όμως το πρόβλημα.

Χρειάζονται λοιπόν μεταρρυθμίσεις πέρα από περικοπές; Είναι ένα ερώτημα που τίθεται εδώ και έξι συναπτά έτη. Πολλές κυβερνήσεις το είχαν στην πρώτη θέση στην πολιτική τους agenda αναλύοντας στα πολιτικά τους προγράμματα ειδικές πτυχές μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες. Όμως την ώρα της εξουσίας πέρα από εξαγγελίες δεν προχωρούσε τίποτα λόγω του πολιτικού κόστους που θα υπήρχε από την επακόλουθη σύγκρουση με συγκεκριμένα συμφέροντα.

Μιλώντας για μεταρρυθμίσεις εννοούνται πολιτικές που διευκολύνουν το μέσο πολίτη στην καθημερινότητά του και τη χώρα στην πορεία και στη στρατηγική που ακολουθεί. Είναι μεταρρύθμιση που ωφελεί τον πολίτη η ύπαρξη ελάχιστων γραφειοκρατικών διαδικασιών για την εκκίνηση μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας, η άμεση διασύνδεση δημόσιων υπηρεσιών για απευθείας έκδοση απλών δημοσίων εγγράφων χωρίς χρονοτριβή, ο έλεγχος των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό των φορέων του κράτους και η ανάλογη στελέχωσή τους, η εξέταση των περιπτώσεων αργομισθίας, επιόρκων και υπεραρίθμων υπαλλήλων που βρίσκονται σε κρατικές υπηρεσίες, η διαφάνεια και η ενίσχυση μορφών όπως το opengov που ενισχύουν την ενημέρωση του πολίτη, η μείωση του μισθολογικού κόστους αιρετών οργάνων και αρχικά των βουλευτών και των ειδικών προνομίων που απολαύουν. Ακόμα η ανασυγκρότηση των δημόσιων υπηρεσιών, η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος με όφελος για τον εργαζόμενο, η καταπολέμηση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής με σύγχρονα εργαλεία και πολιτική πυγμή πρέπει να βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων για τη χώρα.

Μια έκθεση του ΟΟΣΑ παλαιότερα σημείωσε: «Η εμφανής αδυναμία διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων για την εφαρμογή μέτρων που θεσπίστηκαν μπορεί να αναχθεί σε σημαντικές αδυναμίες στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Ειδικότερα, η κεντρική διοίκηση στην Ελλάδα μαστίζεται από την αναποτελεσματικότητα των δομών, την ανεπαρκή πρόσβαση σε πληροφορίες και την έλλειψη συντονισμού. Αυτά τα προβλήματα ήταν κατατεθέν του ελληνικού συστήματος πολύ πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση, με σημαντικό κόστος για την οικονομία και κοινωνία».

Το αίτημα λοιπόν για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές είναι υπεράνω κρίσης και κατέστη αναγκαίο πολύ πριν από την εμφάνισή της στην Ελλάδα. Στην κατάσταση που είμαστε είναι μια συνθήκη καθοριστική για την έξοδο από την κρίση. Πρέπει να βασιστούμε και να πορευτούμε σύμφωνα με την παραδοχή αυτή. Διαφορετικά ο κύκλος των πολιτικών θα συνεχίζει να είναι φαύλος.

Δημοφιλή