Παλινδρόμηση στο παρελθόν

Οι πολιτικές ηγεσίες, παρά τις διαφορές τους, εγκλώβισαν τη χώρα στις γνώριμες παρωχημένες και κοντόφθαλμες προσεγγίσεις. Οι αποτυχίες επίλυσης του Κυπριακού το επιβεβαιώνουν. Το πρόσφατο ναυάγιο του Κραν Μοντανά ήρθε να επισφραγίσει την αναδίπλωση του νησιού σε πολιτικές που αποπνέουν ναφθαλίνη. Τα όσα μεσολάβησαν από το άδοξο τέλος των συνομιλιών και μετά είναι αποκαλυπτικά. Κυπριακή, αλλά και ελλαδική πολιτική ηγεσία αντί να βλέπουν μπροστά, κοιτάζουν πίσω.
Yiannis Kourtoglou / Reuters

Ο συγχρονισμός της πολιτικής τάξης με τον παρόντα χρόνο είναι σύνηθες πρόβλημα. Το παρελθόν λειτουργεί σαν άγκυρα, καθιστώντας δύσκολη την προσαρμογή της στα δεδομένα της κάθε εποχής. Έτσι εξηγείται και η δυστοκία της να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις. Αποτέλεσμα, να εξαντλείται σε ανεπίκαιρα και ξεπερασμένα ζητήματα. Να περιορίζεται στη διαχείριση της εξουσίας. Να μην μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις και τις μεταβολές που συντελούνται. Πόσω μάλλον να έχει θετική συνδρομή και συμβολή στη διαμόρφωσή τους. Φυσική συνέπεια είναι να αυτοακυρώνεται ως ατελέσφορη και αναποτελεσματική.

Η κυπριακή πολιτική ζωή συνιστά χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η δυσαρμονία της με το σήμερα είναι προφανής. Χρόνια τώρα παλινδρομεί στο παρελθόν. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις απεγκλωβίστηκε. Τελευταία αναλαμπή ήταν η περίοδος ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υλοποιώντας εμπροσθοβαρή στρατηγική προέταξε τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που είχε μπροστά της. Εδώ φάνηκε η ηγετικότητα του Γλαύκου Κληρίδη. Η διορατικότητά του τον βοήθησε να συγχρονίσει τα βήματά του με τον Κώστα Σημίτη. Έτσι με τόλμη και αποφασιστικότητα έκανε αναστροφή, φτάνοντας στο σημείο να αναθεωρήσει ακόμη και την επιλογή για τους πυραύλους S300. Αντιστεκόμενος στον εθνικισμό, πολιτεύτηκε με ορίζοντα το μέλλον. Δεν έμεινε καθηλωμένος στις ανοιχτές πληγές του χθες. Στην πραγματικότητα πήγε κόντρα σε ένα διαχρονικό κλίμα αντιπαλότητας, φόβου, μισαλλοδοξίας και εσωστρέφειας που είχε καλλιεργηθεί από τους θύλακες της άρνησης. Έτσι για πρώτη φορά η Κύπρος ακολούθησε μια εξωστρεφή στρατηγική, αφήνοντας στην άκρη τις φαντασιώσεις, τις δοξασίες και τις σκιαμαχίες.

Έπειτα, όμως, από το 2004 επέστρεψε στον παλιό εαυτό της. Οι πολιτικές ηγεσίες, παρά τις διαφορές τους, εγκλώβισαν τη χώρα στις γνώριμες παρωχημένες και κοντόφθαλμες προσεγγίσεις. Οι αποτυχίες επίλυσης του Κυπριακού το επιβεβαιώνουν. Το πρόσφατο ναυάγιο του Κραν Μοντανά ήρθε να επισφραγίσει την αναδίπλωση του νησιού σε πολιτικές που αποπνέουν ναφθαλίνη. Τα όσα μεσολάβησαν από το άδοξο τέλος των συνομιλιών και μετά είναι αποκαλυπτικά. Κυπριακή, αλλά και ελλαδική πολιτική ηγεσία αντί να βλέπουν μπροστά, κοιτάζουν πίσω. Αντί να επιχειρούν τη λείανση των διαφορών με την Τουρκία και τους Τουρκοκυπρίους, επιζητώντας την επανεκκίνηση του Κυπριακού, κάνουν ό,τι μπορούν για να καταστρέψουν τις όποιες μικρές προοπτικές υπάρχουν. Αντί να αποτιμήσουν με ψυχραιμία και νηφαλιότητα τα αρνητικά αποτελέσματα της Ελβετίας, καταφεύγουν σε αχρείαστες αυταρέσκειες και ανόητες μονομέρειες.

Λευκωσία και Αθήνα ανέσυραν από το βάθος της ιστορίας τα Κόκκινα και τις μάχες της Τηλλυρίας, διολισθαίνοντας σε άγονες αντιπαραθέσεις με την Τουρκία. Μια τέτοια ενέργεια όχι μόνο επιτείνει τα αδιέξοδα που προκλήθηκαν, αλλά δυσχεραίνει περαιτέρω τις ήδη επιβεβαρυμμένες σχέσεις τόσο με την Άγκυρα όσο και με τους Τουρκοκυπρίους. Την ίδια στιγμή γίνεται «βούτυρο στο ψωμί» των απορριπτικών. Εξ ου και οι απορριπτικοί αναδεικνύονται φανατικοί υποστηρικτές του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά. Το Κυπριακό για άλλη μια φορά φαίνεται να μην αποτελεί πεδίο αναζήτησης λύσης. Αντιθέτως, χρησιμοποιείται για τη διατήρηση και αναζωπύρωση ενός εθνικιστικού ρεύματος που έχει ισχυρές εκφράσεις σε Κύπρο και Ελλάδα και πρωτίστως αξιοποιείται για να χτιστούν πολιτικές καριέρες.

Δημοφιλή