Ο θεσμός του δημοψηφίσματος είναι ένα σημαντικό εργαλείο της δημοκρατίας. Το γεγονός οτι καλούμαστε να το χρησιμοποιήσουμε σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή της ιστορίας μας είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε και να εκτιμήσουμε. Παρ' όλα αυτά όμως, ως πολίτης, δεν μπορώ να αποφύγω την αίσθηση ότι ο τρόπος και οι λόγοι για τους οποίους καλούμαστε να καταθέσουμε την άποψη μας κινδυνεύουν να ευτελίσουν τον ίδιο τον θεσμό.
Δέχομαι ότι αυτή τη στιγμή η διαπραγμάτευση μπορεί να χρειάζεται τη συμβολή της άποψης του λαού για να πάρει καινούργια τροπή. Αφενός, οι προτάσεις των εταίρων δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της χώρας, στο κοινωνικό επίπεδο, ούτε παρουσιάζουν μακροχρόνιες αναπτυξιακές λύσεις. Επίσης, παρατηρείται πλέον μια επιθετικότητα που δεν αρμόζει στα πιστεύω και τα δεδομένα της Ευρώπης. Αφ΄ ετέρου όμως, η στάση της κυβέρνησης έχει υπάρξει στην καλύτερη περίπτωση εριστική και ούτε οι δικές της προτάσεις μπορούν να θεωρηθούν λύσεις που θα φέρουν την ανάπτυξη στη χώρα και ανακούφιση στο λαό.
Μας καλούν λοιπόν να καταθέσουμε την άποψη μας αλλά δεν ερωτώμαστε προς ποια καινούργια κατεύθυνση θα ήθελε ο Ελληνικός λαός να οδηγηθούν οι διαπραγματεύσεις. Μας θέτουν μόνο μπροστά στο ερώτημα της αποδοχής ή απόρριψης της πρότασης των θεσμών. Αυτό δημιούργησε τις εξής σκέψεις σε όλους μας.
1. Εφόσον η πρόταση είναι τόσο απαράδεκτη στα μάτια της Κυβέρνησης, γιατί μια Κυβέρνηση με τόσο πρόσφατη την λαϊκή εντολή δεν μπορεί απλά να την αρνηθεί; Με αυτόν τον τρόπο το δημοψήφισμα μοιάζει να είναι κίνηση δειλίας για να προστατευθεί ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνηση του.
2. Η αναγγελία για το δημοψήφισμα έγινε λίγες μέρες πριν λήξουν οι διαπραγματεύσεις. Μήπως η φωνή μας χρησιμοποιείται για πολιτικό εντυπωσιασμό και ως μοχλός στη διαπραγμάτευση;
3. Όλη η συζήτηση υπέρ του «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ» έχει διανθιστεί με όρους όπως «εθνική υπερηφάνεια» ή «αντίσταση» και συγχωνεύεται με συζητήσεις περί της Ευρωπαϊκής ταυτότητας της Ελλάδος. Κοινώς, προσπαθούμε να πάρουμε μια πρακτική απόφαση για το μέλλον μας μέσα σε μια θάλασσα απο ιδεολογικές συζητήσεις. Αυτοί οι όροι θολώνουν το τοπίο και έχουν προκαλέσει μια αγριότητα που δείχνει πόσο ανίκανοι είμαστε να κάνουμε έναν σωστό πολιτικό διάλογο, με σεβασμό και ανοιχτό μυαλό, γιατί μόνο από τέτοιες συζητήσεις μπορούν να βγούν λύσεις.
4. Τέλος, ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο ποια είναι η ερώτηση στην οποία πρέπει να δώσουμε απάντηση. Το δημοψήφισμα ρωτά: Αποδοχή ή απόρριψη της πρότασης των θεσμών (με βάση τα δυο έγγραφα που έχουν υποβάλει. Αν υπάρχουν άλλα, δεν τα λαμβάνουμε υπόψη μας. Πάνω σε αυτά τα δύο ερωτούμαστε). Κανείς όμως δεν μπορεί να μας πει τι σημαίνει για την Ελλάδα η επόμενη μέρα, είτε ψηφίσουμε «ΝΑΙ» είτε «ΟΧΙ».
Αν ψηφίσουμε «ΝΑΙ», η συμφωνία είναι ακόμα στο τραπέζι; Και οι εταίροι μας θα δεχτούν να την υπογράψουν με μια κυβέρνηση που την αποκήρυξε τόσο δημόσια; Η Κυβέρνηση θα δεχτεί να γυρίσει μετά απο μια τέτοια αποκήρυξη και να αποδεχθεί την συμφωνία; Αν ψηφίσουμε «ΟΧΙ», δεν είναι ξεκάθαρο αν σημαίνει «Όχι, δεν θέλουμε αυτή τη συμφωνία, βρείτε κάποιον άλλο τρόπο» ή αν σημαίνει «Όχι, δεν θέλουμε άλλες συμφωνίες, θα σωθούμε μόνοι μας». Άσχετα όμως για το τι σημαίνει για τους Έλληνες το «ΟΧΙ», οι εταίροι δεν είναι υποχρεωμένοι να ξανακαθίσουν στο τραπέζι και να προσπαθήσουν να βρουν άλλες λύσεις επειδή δεν αποδεχτήκαμε την πρότασή τους.
Μέσα σε όλους αυτούς του προβληματισμούς, καλούμαστε να λάβουμε μια ιστορική απόφαση. Μπορεί όντως το «ΟΧΙ» να στείλει ένα δυνατό μήνυμα στην Ευρώπη που πολλοί κατηγορούν για κερδοσκοπία και συμφεροντολογία. Αλλά γιατί να γίνει η χώρα μας και το δικό μας μέλλον, μάρτυρας σε αυτό τον βωμό; Πώς μπορώ να επιλέξω εγώ ανάμεσα σε μια συμφωνία που θα διαιωνίσει τη δύσκολη θέση της χώρας και μια εντυπωσιακή απάντηση που οδηγεί προς ένα πολύ δύσκολο αύριο; Με τρομάζει τόσο η σκληρότητα των μέτρων των θεσμών, όσο και η αβεβαιότητα και το χάος που θα κυριαρχήσει χωρίς αυτά. Αμφιβάλλω αν θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα κοινό μέτωπο απέναντι στους δανειστές ή απέναντι στην πραγματικότητα έξω από το Ευρώ. Κοιτάξτε που μας έχουν φτάσει αυτοί που εμπιστευτήκαμε να αποφασίζουν για εμάς τα τελευταία χρόνια και μέχρι σήμερα (μέσα και έξω από την χώρα μας). Όλες οι πλευρές μάς αποπροσανατολίζουν και μάς οδηγούν σε αδιέξοδες συζητήσεις και ακραίες δηλώσεις. Τώρα, χρησιμοποιείται το δικαίωμα μας στο δημοψήφισμα για θεατρικό εφέ, διχασμό και επίδειξη δυνάμεων. Αναρωτιέμαι, θέλουμε όντως να παγιδευτούμε σε αυτή την αδιέξοδη συζήτηση;
Είναι δικαίωμα και υποχρέωση μας να εκφράσουμε την άποψη μας. Πριν όμως ρίξουμε το βάρος μας και την φωνή μας πίσω από ένα «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ», θα παρακαλούσα όλους μας, να κάνουμε ένα βήμα πίσω. Τελικά, το ερώτημα δεν είναι αν θέλουμε ένα ασαφές «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ», αλλά πώς μπορούμε ως λαός να περάσουμε το δικό μας μήνυμα το οποίο δεν θα οικειοποιηθούν οι δύο πλευρές. Χρειάζεται συνεννόηση, διάλογο και ηρεμία σκέψης για να βρούμε τον δικό μας τρόπο να πούμε «ΟΧΙ» στον εντυπωσιασμό και την σύγχυση και «ΝΑΙ» σε προτάσεις που αλλάζουν το σύστημα και φέρνουν την ανάπτυξη. Μήπως η επανάσταση μας δεν είναι ένα ιδεαλιστικό «ΝΑΙ» ή ένα πεισματάρικο «ΟΧΙ» αλλά να βρούμε νέους διαφανείς τρόπους να εκφράζουμε μαζί πιο περίπλοκες απόψεις;