Το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών και το Δάσος Συγγρού

Ο χώρος του κτήματος, που περιβάλλει τις εγκαταστάσεις του ΙΓΕ, αποτελεί τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, φιλοξενεί αξιόλογα είδη και δένει αρμονικά με τον χώρο των μαθημάτων. Από την συνολική του έκταση των 950 περίπου στρεμμάτων, τα 670 είναι χαρακτηρισμένα ως δασικά (γεγονός που, σε συνδυασμό με την εξαιρετική κατάστασή τους, δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό «Δάσος Συγγρού»), ενώ στην υπόλοιπη έκταση καλλιεργούνται ελιές, αμπέλια, φιστικιές και άλλα δέντρα. Αποτελεί έναν από τους λίγους χώρους που, ενώ βρίσκεται μέσα στην πόλη, σου δίνουν την αίσθηση ότι έχεις ταξιδέψει μακριά.
Reynold Mainse / Design Pics via Getty Images

Μερικές φορές συμβαίνει, έχοντας φτάσει, με το αυτοκίνητο, στον προορισμό μας, να καθυστερούμε να κατεβούμε, μέχρις ότου τελειώσει ένα αγαπημένο μας τραγούδι που παίζει στο ραδιόφωνο. Αυτό είναι ένα ενδεικτικό (αν και πολύ σύντομης διάρκειας) παράδειγμα της ανάγκης να βρίσκουμε χρόνο για τον εαυτό μας, ενός πολύ σημαντικού παράγοντα για την σωματική και συναισθηματική μας υγεία.

Μια τέτοια ευκαιρία προσφέρει το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ), μέσω των σεμιναρίων που οργανώνει. Στην πραγματικότητα, εκτός από ένα ευχάριστο διάλλειμα, κάποιες φορές τα μαθήματα αυτά αποτελούν την αφορμή, δίνουν το κίνητρο, ή ακόμα συνεισφέρουν τα μέσα για μια αλλαγή στον τρόπο ζωής μας, αφού παρέχουν, με ένα όχι υπερβολικό κόστος, γνώσεις και δεξιότητες σε θέματα διαφορετικά, όπως η μελισσοκομία, η ελαιοκομία, οι εναλλακτικές καλλιέργειες, οι αγροβιοτεχνίες, η μελισσοθεραπεία, η αρωματοθεραπεία, η φυτοθεραπεία, η σαπωνοποιία (για τα οποία καταθέτω την προσωπική μου θετική εμπειρία), καθώς και σε αρκετούς άλλους τομείς (που προσδοκώ στο μέλλον να παρακολουθήσω), όπως η τυροκομία, η λαχανοκομία, η παρασκευή φυτικών καλλυντικών, η μεσογειακή διατροφή, η επαγγελματική μελισσοκομία, η αμπελουργία και άλλα.

Μεταξύ άλλων, τέτοιες περιπτώσεις πρόσθετου οφέλους αφορούν όσους επιδιώκουν, με συστηματικό τρόπο:

  • μια καλύτερη εκμετάλλευση της κτηματικής τους περιουσίας
  • μια αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους, για πρόσθετα έσοδα ή εξοικονόμηση χρημάτων.
  • μια καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που σχετίζονται με την διατροφή, την υγεία και την αισθητική.

Για να αποκομίσει κανείς το μέγιστο δυνατό κέρδος από τα μαθήματα, καλό είναι να προχωράει παράλληλα και στην πρακτική εφαρμογή των γνώσεων που αποκτά, καθώς και να συζητάει ερωτήματα και απορίες με τους πάντα πρόθυμους δασκάλους, να ακούει τις εμπειρίες των πιο «προχωρημένων» μαθητών ή ακόμα να ενισχύει τις θεωρητικές του γνώσεις, με πρόσθετη αναζήτηση στην βιβλιογραφία. Και χωρίς όμως την αυστηρή τήρηση των πιο πάνω προϋποθέσεων, τα μαθήματα παραμένουν χρήσιμα, μέχρις ότου ωριμάσουν οι συνθήκες και τα πρόσωπα.

Ιστορικά, το Ίδρυμα Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ) ξεκίνησε την λειτουργία του το 1901 ως «Πρακτικόν Γεωργικόν Σχολείον Ιφιγενείας και Ανδρέου Συγγρού», με σκοπό την πρακτική εκπαίδευση νέων αγροτών, συνεχίζοντας να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες μέχρι σήμερα. Την τελευταία δεκαετία έχει επεκτείνει την θεματολογία του, απευθυνόμενο τόσο σε επαγγελματίες, όσο και σε απλούς πολίτες, που ενδιαφέρονται να ενημερωθούν σε διάφορα αγροτικά και μη θέματα, τα οποία διδάσκονται στα σεμινάρια που οργανώνει.

Ο χώρος που γίνονται τα σεμινάρια βρίσκεται στο Κτήμα Συγγρού, στα όρια ανάμεσα στο Μαρούσι και την Κηφισιά, με εύκολη πρόσβαση μέσω των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και των ιδιωτικών οχημάτων (βρίσκεται κοντά στον Σταθμό Ηλεκτρικού ΚΑΤ, έχει είσοδο από την Λεωφόρο Κηφισίας και διαθέτει χώρο πάρκιγκ). Τα μαθήματα διαρκούν ένα τετράμηνο και γίνονται τα απογεύματα των εργάσιμων ημερών, μία ή δύο φορές την εβδομάδα, από τις 17:00 έως τις 20:30, με την εξαίρεση ορισμένων επαγγελματικών σεμιναρίων, που πραγματοποιούνται μεσημεριανές ώρες (13:00 έως 16:30). Όσα διεξάγονται μία φορά την εβδομάδα έχουν συνολική διάρκεια 80 διδακτικών ωρών και κοστίζουν 140 Ευρώ, ενώ όσα διεξάγονται δύο φορές την εβδομάδα έχουν διάρκεια 120 διδακτικών ωρών και κόστος 180 Ευρώ (εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις). Για τις πρακτικές εφαρμογές, χρησιμοποιούνται, ανάλογα με το πρόγραμμα, ειδικά διαμορφωμένοι χώροι στις εγκαταστάσεις του Ι.Γ.Ε., καθώς και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις του κτήματος Συγγρού.

Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε ότι παλαιότερα σχηματίζονταν τεράστιες ουρές για τις εγγραφές, κάτι που μέσω της ηλεκτρονικής εγγραφής, πλέον αποφεύγεται. Πάντως και ο συνολικός αριθμός των μαθητών έχει μειωθεί, λόγω της οικονομικής κρίσης, οπότε για την πραγματοποίηση ενός σεμιναρίου, απαιτείται και ένας αντίστοιχος ελάχιστος αριθμός εγγραφών.

Ο χώρος του κτήματος, που περιβάλλει τις εγκαταστάσεις του ΙΓΕ, αποτελεί τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, φιλοξενεί αξιόλογα είδη και δένει αρμονικά με τον χώρο των μαθημάτων. Από την συνολική του έκταση των 950 περίπου στρεμμάτων, τα 670 είναι χαρακτηρισμένα ως δασικά (γεγονός που, σε συνδυασμό με την εξαιρετική κατάστασή τους, δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό «Δάσος Συγγρού»), ενώ στην υπόλοιπη έκταση καλλιεργούνται ελιές, αμπέλια, φιστικιές και άλλα δέντρα. Αποτελεί έναν από τους λίγους χώρους που, ενώ βρίσκεται μέσα στην πόλη, σου δίνουν την αίσθηση ότι έχεις ταξιδέψει μακριά. Τα μονοπάτια του προσφέρονται για βόλτες αναψυχής, με τα πόδια ή με ποδήλατο και υπάρχουν αρκετοί που τα επισκέπτονται, ιδίως τα Σαββατοκύριακα.

Στον χώρο δεσπόζει η διατηρητέα έπαυλη του Ανδρέα Συγγρού (κτίριο του 19ου αιώνα, σε σχέδια του Τσίλερ, σχετικά πρόσφατα ανακαινισμένο, όπως ακριβώς και το παρακείμενο παρεκκλήσι του Αγίου Ανδρέα, το μοναδικό γοτθικής αρχιτεκτονικής παρεκκλήσι στην Ελλάδα). Το κτήμα με τα κτίρια, όπως και το ΙΓΕ, αποτελούν κληροδότημα της Ιφιγένειας, χήρας του Ανδρέα Συγγρού.

Ο Ανδρέας Συγγρός, έμπορος, τραπεζίτης και πολιτικός, ισχυρός άνδρας στην Ελλάδα το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, πρόσωπο με σκοτεινό, κάποιες φορές, ρόλο στην οικονομική ζωή της χώρας, αναντίρρητα εξιλεώθηκε με το λαμπρό φιλανθρωπικό του έργο, έργο που συνέχισε και ολοκλήρωσε με επιτυχία η σύζυγός του, Ιφιγένεια.

Το πιο γνωστό ίσως ίδρυμα στο Κτήμα Συγγρού είναι τα Ανάβρυτα, που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1950, ως "Εθνικόν Εκπαιδευτήριον Αναβρύτων" και μετά το 1974 μετατράπηκε στην «Πρότυπη Σχολή Αναβρύτων», ένα σχολείο που έχει την δική του ιστορία στην Ελληνική εκπαίδευση. Στον χώρο του κτήματος φιλοξενούνται ακόμα ένα ΙΕΚ και ένα Επαγγελματικό Λύκειο, αφιερωμένα στη γεωργική εκπαίδευση.

Άλλες κατασκευές που υπάρχουν στον χώρο αυτόν και τα Σαββατοκύριακα (κυρίως) δέχονται αρκετούς επισκέπτες, περιλαμβάνουν ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ (με κάποιες ζημιές στον εξοπλισμό τους), καθώς και γραφεία Συστήματος Προσκόπων. Ακόμα, σημειώνουμε την παρουσία ενός θεάτρου, που τα τελευταία χρόνια δεν χρησιμοποιείται πια για παραστάσεις (κυρίως για λόγους πυροπροστασίας) και ενός παρατημένου και κλειστού γυμναστηρίου (που η μη λειτουργία του δεν έχει ουσιαστικές επιπτώσεις, λόγω του παρακείμενου Ζηρίνειου Γυμναστηρίου).

Σημαντικό ρόλο στην προστασία του Δάσους Συγγρού παίζει ο δραστήριος Σύλλογος «Φίλοι του Δάσους Συγγρού», που από την ίδρυσή του, το 2003, μέχρι σήμερα, έχει συμβάλει σημαντικά με τους εθελοντές του στην περιποίηση και τον καθαρισμό του Κτήματος. Η ίδρυση του Συλλόγου αποτέλεσε και μια απάντηση στις τότε προτάσεις «αξιοποίησης» του κτήματος Συγγρού με νέες χρήσεις, προτάσεις που βρήκαν αντίθετους τους πολίτες - χρήστες του χώρου. Η διαμάχη όμως αυτή (που τελείωσε με την οριστική επικράτηση της άποψης των δευτέρων), κατά την γνώμη μας δεν δικαιολογεί την έλλειψη φροντίδας για την αντικατάσταση των χαλασμένων μπασκετών ή την ανακαίνιση και λειτουργία των αφοδευτηρίων για τους περιστασιακούς επισκέπτες.

Κλείνουμε, αναφέροντας ότι για το ερχόμενο τετράμηνο (Α' περίοδος του 2017), οι εγγραφές στο ΙΓΕ γίνονται μέχρι και τις 10 Φεβρουαρίου, μέσω αντίστοιχης ηλεκτρονικής πλατφόρμας (για οδηγίες ανατρέξτε στην σχετική ιστοσελίδα) και προσκαλώντας τους δυνητικούς επισκέπτες για μια βόλτα στο Δάσος Συγγρού. Η επίσκεψη επιτρέπεται από την ανατολή μέχρι την δύση του ήλιου.