Φολέγανδρος: ένα μπαλκόνι στο Αιγαίο

Σύμφωνα με την παράδοση η Φολέγανδρος πήρε το όνομά της από το Φολέγανδρο, γιο του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Η τοπική αυτοδιοίκηση του νησιού έχει τη μορφή του Φολέγανδρου στην επίσημη σφραγίδα της κοινότητας. Ονομάζεται επίσης και Πολύκαντρος ή Πολύκανδρος.
Navin75/Flickr

Φτάνοντας στο ήσυχο αλλά γραφικό λιμάνι του Καραβοστάση κατάλαβα ότι η Φολέγανδρος ήταν ξεχωριστό νησί, καθώς υπήρχε ένας κοινωνικός και πολύ φιλικός γάτος δίπλα στο καράβι περιμένοντας να προϋπαντήσει τους επισκέπτες και απαιτώντας χάδι από τον καθένα. Και δεν είχα άδικο. Στη Φολέγανδρο νιώθεις ότι ο χρόνος έχει σταματήσει.

Είναι το νοτιότερο νησί των Δυτικών Κυκλάδων και έχει έκταση μόλις 32 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στη μέση του νησιού, το πλάτος είναι περίπου ένα χιλιόμετρο. Ανέγγιχτο, ορεινό και βραχώδες με απότομες πλαγιές που σου κόβουν την ανάσα. Σύμφωνα με την παράδοση η Φολέγανδρος πήρε το όνομά της από το Φολέγανδρο, γιο του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Η τοπική αυτοδιοίκηση του νησιού έχει τη μορφή του Φολέγανδρου στην επίσημη σφραγίδα της κοινότητας. Ονομάζεται επίσης και Πολύκαντρος ή Πολύκανδρος.

Η γραφική και πανέμορφη Χώρα ή Πούντα του νησιού είναι χτισμένη στο χείλος ενός γκρεμού 200 μέτρων. Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του νησιού και είναι σκαρφαλωμένη στο βράχο πάνω από τη Χώρα. Αν κάνεις τον κόπο να ανέβεις τα σκαλιά και φτάσεις το ναό, η θέα και μόνο σε ανταμείβει. Η αρχιτεκτονική μοναδική: μονόκλιτη πολύτρουλη βασιλική με ψηλό καμπαναριό. Μια μαρμάρινη επιγραφή αναφέρει ότι ο ναός ανακαινίστηκε το 1687. Η εικόνα της Παναγίας θεωρείται θαυματουργή αλλά συνδέεται και με πειρατικές ιστορίες και θρύλους.

Οι Φολεγανδρίτες είναι όσο φιλικοί ήταν και η γάτα που συνάντησα στο λιμάνι. Συντηρούν το νησί τους πεντακάθαρο με καλοδιατηρημένους πλακόστρωτους δρόμους που σε εμπνέουν για εξερευνήσεις. Θα συναντήσεις σοκάκια, πλατείες φωτισμένες το βράδυ, τοπικά καφενεία με τους ντόπιους έτοιμους να σε καλοσωρίσουν και φροντισμένα σπίτια με φρεσκοβαμμένες αυλές.

Αξέχαστο θα μου μείνει ότι επειδή το πιάτο που παρήγγειλα στο τοπικό ταβερνάκι είχε τελειώσει, η ιδιοκτήτρια πήγε να το «δανειστεί» από το δίπλα μαγαζί. Χαρακτηριστική η ησυχία, καθώς η Χώρα είναι κλειστή στην κυκλοφορία αυτοκινήτων και μοτοσικλετών.

Το Κάστρο είναι το παλιό κομμάτι της χώρας και πρόκειται για ένα μεσαιωνικό οικισμό που χτίστηκε για να προστατεύει τους ανθρώπους του νησιού από εχθρικές επιδρομές και πειρατικές επιθέσεις. Τα παλαιότερα σπίτια ονομάζονται «μονόσπιτα» από τους ντόπιους και το Κάστρο έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο.

Τα στενά γεμίζουν αρώματα από τις νεραντζιές, τις μπουκαμβίλιες αλλά και το φρεσκοψημένο ψωμί από τους τοπικούς φούρνους. Μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε τα «ματσάτα», χειροποίητα φρέσκα λαζάνια που σερβίρονται με κοκκινιστό κόκορα, κουνέλι ή κατσίκι, το «σουρωτό», άσπρο τοπικό μαλακό τυρί αλλά και την «καρπουζένια», γλυκιά πίτα από καρπούζι με μέλι και σουσάμι. Το νησί παράγει λάδι, κρασί, δικό του τυρί και εξαιρετικής ποιότητας μέλι.

Οι παραλίες μοναδικές, ερημικές και μαγευτικές με διάφανα και κρυστάλλινα νερά. Με μια κατάδυση θα συναντήσετε και πανέμορφα κοχύλια. Υπάρχουν παραλίες προσβάσιμες με αυτοκίνητο, άλλες με τουριστικά καραβάκια και άλλες κρυμμένες σε μονοπάτια πεζοπορίας.

Ανάμεσα στην όμορφη Χώρα, τη μοναδική θέα, τους φιλικούς ανθρώπους και τα απίστευτα καθαρά νερά, αυτό που μου έκλεψε την καρδιά στη Φολέγανδρο ήταν το ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα.

Το ανακάλυψα τυχαία και μου χάρισε μια φωτογραφία που ονόμασα "Imposing Solitude" δηλαδή «Επιβλητική Μοναχικότητα», κάτι που εξάλλου χαρακτηρίζει όλο το νησί. Απομονωμένο στην Νοτιοδυτική πλευρά του νησιού είναι χτισμένο σε μοναδική θέση πάνω σε λιθόστρωτο μονοπάτι. Στις 27 Ιουλίου γιορτάζει, και αυτό το άλλοτε ήσυχο τοπίο γεμίζει κόσμο και προσκυνητές για το πανηγύρι του Ναού. Για όσους αγαπούν την περιπέτεια και την πεζοπορία, από το ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα ξεκινάει μονοπάτι που οδηγεί στη ερημική παραλία Αμπέλι. Μια ήσυχη παραλία με βότσαλο και πεντακάθαρα νερά και δέντρα που προσφέρουν μεγάλη σκιά.

Η Φολέγανδρος έχει αυτό το ιδιαίτερο Αιγιοπελαγίτικο φως. Το φως εκείνο που χαρίζει ήρεμες στιγμές, μοναδικές φωτογραφίες και όμορφες αναμνήσεις. Συνήθως δεν επισκέπτομαι τον ίδιο τόπο ξανά, καθώς μου αρέσει να γνωρίζω και να φωτογραφίζω καινούργια μέρη. Στη Φολέγανδρο όμως θα ξαναπήγαινα.

Δημοφιλή