Για κάποια μνημεία κορυφαίας πολιτιστικής αξίας, όπως ο Παρθενώνας, οι προϋποθέσεις υποψιάζομαι ότι θα κατέληγαν να είναι ιδιαίτερα περιοριστικές, η συχνότητα αξιοποίησης de facto σποραδική, το τίμημα εξαιρετικά υψηλό. Ποιος ξέρει, μπορεί το πακέτο αυτό να ήταν ακόμη και απαγορευτικό. Όμως όσον αφορά έναν τεράστιο αριθμό μνημείων, σταδιακά λιγότερο εμβληματικών από τον Ιερό Βράχο, πολλά από τα οποία μάλιστα καταρρέουν υπό το βάρος του κόστους της συντήρησης που αδυνατούμε να καλύψουμε, θα έπρεπε να υπάρχει ένα ξεκάθαρο modus operandi για την αξιοποίησή τους.
ANGELOS TZORTZINIS via Getty Images

Ως παιδί, είχαμε κάνει με την οικογένειά μου ένα ταξίδι στην Αίγυπτο. Εκτός από τα κεντρικά αξιοθέατα τα οποία είχαμε επισκεφθεί -τις πυραμίδες, το αρχαιολογικό μουσείο, το Νείλο- στο πρόγραμμα είχε συμπεριληφθεί και μια επίσκεψη στο χωριό Pharaonic.

Επρόκειτο για ένα χωριό-αναπαράσταση της αρχαίας Αιγύπτου, με κουστούμια, σκηνικά και λεπτομέρειες της καθημερινότητας, η οποία είχε αδιαμφισβήτητα στοιχεία κιτς και πιθανότατα έβριθε από αναχρονισμούς. Όμως στα παιδικά μας μάτια, τα δύο τελευταία ήταν λεπτομέρειες. Το χωριό ήταν άλλη μια ψηφίδα στην εικόνα που πλάθαμε στο μυαλό μας για τον αρχαίο αυτό πολιτισμό.

Ποιος είναι όμως ο καλύτερος τρόπος να αξιοποιεί μια χώρα την πολιτιστική της κληρονομιά; Το ερώτημα αυτό σηκώνει μεγάλη συζήτηση, μια συζήτηση που θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα δημιουργική και ωφέλιμη για μια χώρα όπως η Ελλάδα, με τόσο πλούσια ιστορία, μνημεία και λοιπά αξιοθέατα.

Δεν υπάρχει μία σωστή απάντηση, θα μπορούσαμε όμως με ψυχραιμία και ανοιχτό μυαλό να προσπαθήσουμε να ζυγίσουμε τα υπέρ και τα κατά των διάφορων προσεγγίσεων. Λέω θα μπορούσαμε, γιατί όπως διαπιστώσαμε από την πιο πρόσφατη συζήτηση γύρω από την αξιοποίηση ή όχι του Παρθενώνα, τα αίματα βράζουν και οι ιδεολογικές παρωπίδες κατεβαίνουν με το που αγγίζει κανείς το ζήτημα.

Έκανε άραγε λάθος το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο απορρίπτοντας την πρόταση της Gucci; Στην προκειμένη περίπτωση, και υπό τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μπορεί να έκανε σωστά, και το λέω χωρίς να έχω κάποιο θεμελιώδες ιδεολογικό πρόβλημα με την αξιοποίηση των μνημείων.

Αντιθέτως, πιστεύω ότι ευκαιρίες προβολής και χρηματοδότησης πρέπει να αξιολογούνται σοβαρά και να αξιοποιούνται κατάλληλα -- υπάρχουν λύσεις για όλα, αν υπάρχει διαφάνεια και συγκεκριμένες διαδικασίες.

Τα μνημεία μας έχουν αδιαμφισβήτητα αξία πολιτιστική, έχουν όμως και αξία τουριστική και οικονομική. Το κλειδί είναι να μελετηθεί και να διασφαλισθεί αφενός ότι το οικονομικό τίμημα για την εκάστοτε χρήση θα είναι ικανοποιητικά υψηλό (με τα αντίστοιχα οφέλη που θα είχε αυτό στα κρατικά ταμεία), αφετέρου ότι ο τρόπος και η συχνότητα αξιοποίησης δεν θα υποβαθμίζουν την πολιτιστική αξία του μνημείου. Χρειάζεται συνεπώς ένα πλαίσιο, το οποίο να θέτει τις προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των μνημείων.

Έκανε άραγε λάθος το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο απορρίπτοντας την πρόταση της Gucci;

Για κάποια μνημεία κορυφαίας πολιτιστικής αξίας, όπως ο Παρθενώνας, οι προϋποθέσεις υποψιάζομαι ότι θα κατέληγαν να είναι ιδιαίτερα περιοριστικές, η συχνότητα αξιοποίησης de facto σποραδική, το τίμημα εξαιρετικά υψηλό. Ποιος ξέρει, μπορεί το πακέτο αυτό να ήταν ακόμη και απαγορευτικό.

Όμως όσον αφορά έναν τεράστιο αριθμό μνημείων, σταδιακά λιγότερο εμβληματικών από τον Ιερό Βράχο, πολλά από τα οποία μάλιστα καταρρέουν υπό το βάρος του κόστους της συντήρησης που αδυνατούμε να καλύψουμε, θα έπρεπε να υπάρχει ένα ξεκάθαρο modus operandi για την αξιοποίησή τους.

Τα αρχαιολογικά μας μνημεία και η μοναδικότητά τους είναι ένα από τα βασικά μας ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά ως χώρα -- δεν είναι σε καμιά περίπτωση ξεπούλημα να αναζητούμε νέους τρόπους να τα προβάλουμε και να επωφελούμαστε απ' αυτά.

Υ.Γ. Το «όχι» είναι βεβαίως θεμιτή απάντηση σε μια πρόταση αξιοποίησης -- το να χαρακτηρίζεται η πρόταση αυτή ως «χυδαία» ομολογώ ότι δεν καταλαβαίνω τι εξυπηρετεί, πέρα από το να επιβεβαιώνει ότι η ελληνική γραφειοκρατία, εκτός από όλες τις άλλες ιδιότητές της, είναι και αγενής.

Δημοφιλή