Με Χορούς και Πανηγύρια

Ανεξάρτητα από πολιτικές σκοπιμότητες -οι οποίες με την πάροδο του χρόνου εκ των πραγμάτων ακυρώνονται- στην ουσιαστική ιστορική του διάσταση, αυτός ο "λαϊκός πολιτισμός" αντιπροσωπεύει κάτι διαχρονικό και κατά πολύ σημαντικότερο: το πνεύμα αντοχής που έσπρωξε έναν λαό να ξεσηκωθεί απέναντι σε έναν ισχυρό ξένο ζυγό που τον καταδυνάστευε για τετρακόσια χρόνια. Γνώριμα συναισθήματα για τον κάθε Έλληνα σήμερα. Το ότι η Επανάσταση κατάφερε να μεγαλουργήσει αποτάσσοντας τον ξενόφερτο ζυγό είναι η ανείπωτη πτυχή που κατανοεί σήμερα ο λαός και ταυτίζεται μαζί της.
Archive

Η μαθητική παρέλαση της 24ης Μαρτίου 2015 επανέφερε μετά από χρόνια στο Κέντρο της Αθήνας την πραγματική εορταστική διάσταση της εθνικής επαιτείου με τους μαθητές να παρελαύνουν μπροστά απότους παρατεταμένους επισήμους και τους συγγενείς να καμαρώνουν από κοντά τα παδιά τους χωρίς να τους χωρίζουν κάγκελα και το Κεντρο να έχει μεταμορφωθεί σε φρούριο.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις τον οργανωτών η εορταστική ατμόσφαιρα πρόκειται να κορυφωθεί σήμερα, ανήμερα της εθνικης επαιτείου, καθώς μετά την στρατιωτική παρέλαση θα ακολουθήσουν πατροπαράδοτοι χοροί σε κεντρικούς δρόμους και πλατείες της πρωτεύουσας. Αυτή η επίδειξη "λαϊκού πολιτισμού"- φουστανέλας, δημοτικού χορού και τραγουδιού- έχει προκαλέσει ενθουσιασμό ανάμεσα στους κατοίκους του Κέντρου. Παράλληλα έχει επικριθεί από αρκετούς με χαρακτηρισμούς και ενστερνισμό γραφικότητας μέχρι ωμή πρόκληση κατά των δημοκρατικών κεκτημένων.

Για αυτή τη μορφή εορτασμών μας μιλάει η κ. Ελένη Τσαλδάρη, πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων, του σημαντικότερου πολιτιστικού φορέα που εδώ και 104 χρόνια, αγωνίζετα για τη διατήρηση της πατροπαράδοτης μουσικής, των τραγουδιών, χορών και ενδυμασιών.

" Σε πολλές πόλεις και χωριά υπάρχει παράδοση τέτοιου είδους εορταστικών εκδηλώσεων για την 25η Μαρτίου.

Στην Αθήνα παλαιότερα, ο κόσμος νοίκιαζε δωμάτια σε κεντρικά ξενοδοχεία, όπως η Μεγάλη Βρετανία, για να παρακολουθήσει την παρέλαση και ακολουθούσαν τραπέζια με μπακαλιάρο-σκορδαλιά και χορός με παραδοσιακά συγκροτήματα".

Ο χορός είναι αναπόσπαστο κομμάτι της σημερινής ημέρας αφού με την 25η Μαρτίου δεν γιορτάζουμε μόνο την Ανεξαρτησία της χώρας αλλά και τον Ευαγγελισμό. Από την Αρχαιότητα, οι σημαντικότερες θρησκευτικές γιορτές στην Ελλάδα συνοδευόντουσαν από τοπικά πανηγύρια που προσέφεραν στον κόσμο τη δυνατότητα να διασκεδάσει και να εκτονωθεί με τραγούδια και χορούς. Η ταύτιση της Επανάστασης με την θρησκευτική αυτή εορτή προσέδωσε στον Αγώνα για την Ελευθερία μια γιορτινή διάσταση που οι τότε αρχηγοί χρησιμοποίησαν επικοινωνιακά. Το πορτραίτο του καθήμενου Κολοκοτρώνη στο πεδίο της μάχης με τους πολεμιστές να σέρνουν τον χορό μπροστά στον αρχηγό τους επηρέασε την διεθνή κοινή γνώμη από τον Βίκτωρα Ουγκό μέχρι και τον Μάνο Λοϊζο που δια στόματος Γιώργου Νταλάρα δήλωνε:

'Δέκα παλικάρια στήσαμε χορό

Στου Καραϊσκάκη το κονάκι

Πέφταν τα ντουβάρια από τον χορό

Και απο τις πενιές του Μιχαλάκη.'

Ο λαϊκός πολιτισμός, ως επίσημος εκφραστής του Κράτους δημιουργεί σε πολλούς αισθήματα δυσφορίας. Σε παλαιότερους φέρνει στη μνήμη ασπρόμαυρες εικόνες από επίκαιρα που αποθανατίζουν τους πρωτεργάτες της Απριλιανής δικτατορίας να μετέχουν σε γιορτές σέρνοντας τον χορό με το μαντήλι στο χέρι. Σκηνές από τις οποίες πολύ δύσκολα μπορούν να αποστασιοποιηθούν άνθρωποι που έχουν αγωνιστεί για τα δημοκρατικά ιδεώδη. Ιδιαίτερα όταν τις ίδιες σκηνές έχουν υψώσει για σημαία τους άλλα υπερ-συντηριτικά πολιτικά στοιχεία

Όμως, ανεξάρτητα από πολιτικές σκοπιμότητες -οι οποίες με την πάροδο του χρόνου εκ των πραγμάτων ακυρώνονται- στην ουσιαστική ιστορική του διάσταση, αυτός ο "λαϊκός πολιτισμός" αντιπροσωπεύει κάτι διαχρονικό και κατά πολύ σημαντικότερο: το πνεύμα αντοχής που έσπρωξε έναν λαό να ξεσηκωθεί απέναντι σε έναν ισχυρό ξένο ζυγό που τον καταδυνάστευε για τετρακόσια χρόνια. Γνώριμα συναισθήματα για τον κάθε Έλληνα σήμερα. Το ότι η Επανάσταση κατάφερε να μεγαλουργήσει αποτάσσοντας τον ξενόφερτο ζυγό είναι η ανείπωτη πτυχή που κατανοεί σήμερα ο λαός και ταυτίζεται μαζί της.

"Πρόκειται για μια επιστροφή στις ρίζες την οποία ο κόσμος φαίνεται να έχει ανάγκη". Συνεχίζει η κ. Τσαλδάρη. " Γι' αυτό υπάρχουν τόσοι ενεργοί σύλλογοι και σωματεία. Κάθε δήμος διαθέτει και από ένα συγκρότημα. Υπάρχουν 51 'Λυκεια Ελληνίδων' σε όλη την Ελλάδα. Με τη σημερινή παγκοσμιοποίηση όλοι έχουν ανάγκη να ανήκουν κάπου".

Το Λύκειο των Eλληνίδων ήταν ο πρωτος φορέας που το 1911 τάχθηκε ενάντια στην 'ξενομανία' της εποχής, προβάλλοντας την ελληνική παράδοση, νεότερη και παλαιότερη, και τονίζοντας την αισθητική, εθνική και κοινωνική της αξία.

Οι σημερινοί εορτασμοί έχουν σκοπό την ανύψωση του κατακερματισμένου ηθικού του Έλληνα. Πέραν αυτού, παραμένει άγνωστο το μέτρο στο οποίο ο 'λαϊκός πολιτισμός' έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την διεθνή οικονομία. Η ωμή πραγματικότητα εκφράζεται μέσα από τον πλέον δημοφιλή ήρωα της νεότερης ελληνικής παράδοσης, τον Καραγκιόζη: "Θα φάμε, θα πιούμε, και νηστικοί θα κοιμηθούμε...."

Χρόνια Πολλά

Δημοφιλή