7 πράγματα που θα έπρεπε κάποιος να καταλάβει για τις εκλογές στη Μεγάλη Βρετανία

Ουδείς γνωρίζει με βεβαιότητα αν ο Ντέιβιντ Κάμερον ή ο Εντ Μίλιμπαντ θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας. Και όποιος λέει ότι ξέρει, μάλλον τα βγάζει από το μυαλό του.
WPA Pool via Getty Images

Ουδείς γνωρίζει με βεβαιότητα αν ο Ντέιβιντ Κάμερον ή ο Εντ Μίλιμπαντ θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας. Και όποιος λέει ότι ξέρει, μάλλον τα βγάζει από το μυαλό του.

Στις 7 Μαΐου στη Μ. Βρετανία θα γίνει μια από τις πλέον οριακές εκλογικές αναμετρήσεις σε μια γενιά. Με λίγο χρόνο να απομένει για τις προεκλογικές εκστρατείες, το Συντηρητικό Κόμμα του Κάμερον και το Εργατικό του Μίλιμπαντ ισοβαθμούν στις δημοσκοπήσεις, στο 33%.

Με αυτό κατά νου, υπάρχουν 7 πράγματα που όλοι θα έπρεπε να κατανοήσουν για την εκστρατεία και τη νύχτα των εκλογών.

1- Θα χάσουν όλοι

Ο παραδοσιακός «νικητής» των βρετανικών γενικών εκλογών είναι το κόμμα, Εργατικό ή Συντηρητικό, που εξασφαλίζει την πλειοψηφία, 326 από τους 650 βουλευτές, στη Βουλή των Κοινοτήτων. Αλλά αν οι δημοσκοπήσεις στέκουν, δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο. Παρά τους μη πειστικούς ισχυρισμούς ότι μια πλειοψηφία είναι εφικτή, ο Κάμερον και ο Μίλιμπαντ οδεύουν με αστάθεια προς την γραμμή τερματισμού, και φαίνεται ότι δεν θα πετύχουν τον στόχο τους.

Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι οι εκλογές του 2015 δεν είναι μια ευθεία μονομαχία μεταξύ των Εργατικών και των Συντηρητικών. Αντ'αυτού, είναι ένα πολύπλοκο ψηφιδωτό τοπικών εκστρατειών που περιλαμβάνουν επίσης του Φιλελεύθερους Δημοκράτες, το UKIP, τους Πράσινους και, ίσως το σημαντικότερο, το SNP (Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα). Η πολυπλοκότητα της αναμέτρησης είναι τέτοια, που τα συνήθως εντυπωσιακά ακριβή exit poll που αναμένεται να βγουν στις 10 το βράδυ της Πέμπτης, όταν κλείσουν οι κάλπες, θα μπορούσαν να κάνουν λάθος.

Σε μια τέτοια βουλή, αυτός που θα γίνει πρωθυπουργός θα είναι εκείνος που θα μπορεί να κλείσει συμφωνία με ένα ή παραπάνω από τα μικρότερα κόμματα για να αυξήσει τον αριθμό των βουλευτών που θα τον στηρίξουν σε σημαντικές ψηφοφορίες. Για τον Κάμερον, ο πιο προφανής δρόμος πίσω στην εξουσία είναι μια δεύτερη επίσημη κυβέρνηση συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες. Ο Μίλιμπαντ, εν αντιθέσει, φαίνεται αποφασισμένος να απορρίψει μια επίσημη συμμαχία. Αντ'αυτού, θα δοκιμάσει πιθανώς να κυβερνήσει ως επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας των Εργατικών, με την χαλαρή υποστήριξη, ψηφοφορία ανά ψηφοφορία, από το SNP της Νίκολα Στέρτζον.

2-«Αjockalypse Now»: Το SNP σαρώνει τους Σκωτσέζους Εργατικούς

Η αναμέτρηση είναι πολύ οριακή. Και ο λόγος είναι η Σκωτία. Από τις 650 έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων, οι 59 είναι σκωτσέζικες. Οι Εργατικοί αυτή τη στιγμή κατέχουν 41 από αυτές. Ωστόσο, το περσινό δημοψήφισμα έχει μεταμορφώσει το πολιτικό τοπίο βόρεια των αγγλικών συνόρων. Αν και το SNP έχασε την ευκαιρία του να διασπάσει το Ηνωμένο Βασίλειο, το κόμμα φαίνεται αποφασισμένο να μετατρέψει αυτή την ήττα σε μια μεγάλη νίκη στις 7 Μαΐου. Μία δημοσκόπηση έφτασε στο σημείο να δείξει ότι το SNP θα μπορούσε να κερδίσει κάθε σκωτσέζικη περιφέρεια. Αυτή τη στιγμή έχει μόνο έξι. Αυτό έχει βαφτιστεί, εν είδει λογοπαιγνίου, «ajockalypse».

Χωρίς μεγάλη ομάδα βουλευτών από τη Σκωτία, είναι δύσκολο να δει κανείς πώς οι Εργατικοί θα μπορούσαν πιθανώς κερδίσουν πλειοψηφία. Ο Μίλιμπαντ, παραδέχτηκε στενός του σύμμαχος, θα κέρδιζε «εύκολα» αν δεν είχε υπάρξει κατάρρευση της υποστήριξης στο κόμμα του στη Σκωτία. Όπως είπε άλλο ανώτερο στέλεχος των Εργατικών, πολλοί από τους βουλευτές του κόμματος στη Σκωτία, άνετοι μετά από χρόνια μη απειλούμενης κατοχής αξιώματος, έχουν γίνει «καταραμένα τεμπέληδες» (bloody lazy).

3- Το UKIP «σπάει» τις ψήφους της κεντροδεξιάς

Μέχρι την ανατροπή του πολιτικού σκηνικού στη Σκωτία από το SNP, ο «μπαλαντέρ» των εκλογών του 2015 ήταν ο Νάιτζελ Φάραντζ του UKIP. Ο αυτοανακηρυχθείς «στρατός του λαού», που θέλει να βγει η Βρετανία από την Ε.Ε. έχει υπονομεύσει σημαντικά τη δυνατότητα του Κάμερον να κερδίσει δύσκολους αγώνες στην Αγγλία. Το κόμμα, που συνεχίζει να αναγκάζεται να αποσύρει υποψηφίους για ρατσιστικά, ομοφοβικά και σεξιστικά σχόλια, κέρδισε τις ευρωεκλογές του 2014.

Παρά τον ντόρο, το ίδιο το UKIP μάλλον θα καταλήξει με μόνο μια χούφτα βουλευτές. Η πραγματική ζημιά που έγινε από το UKIP στους Συντηρητικούς είναι το «σπάσιμο» των κεντροδεξιών ψήφων σε περιθωριακές/ οριακές έδρες, επιτρέποντας σε Φιλελεύθερους Δημοκρατικούς ή Εργατικούς Υποψηφίους να «περάσουν». Μεγάλο μέρος της καμπάνιας των Συντηρητικών, και το πώς ο Κάμερον κυβέρνησε τα τελευταία δύο χρόνια, έχει επικεντρωθεί στο να ξανακερδηθούν ψηφοφόροι του UKIP που είναι δυσαρεστημένοι από την πιο φιλελεύθερη προσέγγισή του στον συντηρητισμό, που περιελάμβανε νομοθεσία υπέρ του γάμου των γκέι.

4- Κέντρο υπό πίεση: Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες

Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (Liberal Democrats) του Νικ Κλεγκ έχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελέσει το τρίτο κόμμα της βρετανικής πολιτικής. Το 2010 το κόμμα ανέβηκε στην εξουσία για πρώτη φορά, ως τμήμα συνασπισμού με τους Συντηρητικούς. Σε ένα σημείο κατά την εκστρατεία εκείνη ο ηγέτης των «Lib Dems» ήταν πιο δημοφιλής από τον Ουΐνστον Τσώρτσιλ. Η «Cleggmania» ήταν πραγματικότητα.

Πώς όμως καταλήγουν οι άλλοτε ισχυροί. Τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν δύσκολα για τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες. Το κόμμα έχει δει την, σε μεγάλο βαθμό αριστερή, βάση του να δυσαρεστείται από την απόφαση της ηγεσίας του κόμματος να εισέλθει σε κυβέρνηση με τον Κάμερον, να το εγκαταλείπει για τους Εργατικούς. Μεταξύ τους, βουλευτές των Φιλελεύθερων Δημοκρατών συμφωνούν ότι το να κρατήσουν 30 από τις 57 έδρες τους θα ήταν κάτι παραπάνω από μια καλή εξέλιξη για το κόμμα. Μία πηγή περιέγραψε τα αποτελέσματα εσωτερικών δημοσκοπήσεων για κάποιες έδρες ως τίποτα λιγότερο από «τρομακτικά».

Η προσέγγιση του Κλεγκ στους ψηφοφόρους αυτή τη φορά είναι ότι μόνο το κόμμα του κατέχει το «λογικό κέντρο». Θα είναι, υποστηρίζει, η «καρδιά» μιας «απάνθρωπης» Συντηρητικής κυβέρνησης ή ο «εγκέφαλος» μιας «οικονομικά αμόρφωτης» κυβέρνησης Εργατικών. Σε μια εποχή πολυκομματικής πολιτικής, πρόκειται για μια έξυπνη προσέγγιση. Ο κίνδυνος για τον Κλεγκ είναι ότι ουδείς τον ακούει πλέον.

Δεδομένης της απρόβλεπτης φύσης αυτών των εκλογών, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες θα μπορούσαν να βρεθούν εκτός εξουσίας, και να υποβιβαστούν στο τέταρτο μεγαλύτερο κόμμα πίσω από το SNP. Ή πίσω στην κυβέρνηση. Ή και τα δύο.

5-Ξενύχτια μέχρι τον Ιούνιο

Τα αποτελέσματα της κάθε εκλογικής περιφέρειας θα αρχίσουν να εισέρχονται τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, αν ούτε οι Εργατικοί ούτε οι Συντηρητικοί κερδίσουν πλειοψηφία, όπως αναμένεται, θα μπορούσε να περάσει σχεδόν ένας μήνας πριν ολοκληρωθεί η σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης.

Το 2010, ενώπιον της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπης, οι Συντηρητικοί και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες χρειάστηκαν μόλις πέντε ημέρες για να φτάσουν σε συμφωνία. Ωστόσο, μπορεί τα πράγματα να μην είναι τόσο απλά ή γρήγορα αυτή τη φορά. Ακόμα και αν ο Κάμερον και ο Κλεγκ είναι πρόθυμοι και αριθμητικά ικανοί να επιτύχουν δεύτερη συμφωνία, οι βουλευτές τους θα θέλουν μεγαλύτερο λόγο στις διαδικασίες. Την τελευταία φορά δεν δόθηκε στους βουλευτές των Συντηρητικών να εγκρίνουν επίσημα τη συμφωνία συνασπισμού. Αυτή τη φορά θέλουν να έχουν λόγο. Παρομοίως, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, έχοντας «καεί» από πέντε χρόνια στην εξουσία με τους «Tories», δεν θα δεχτούν και πάλι συμφωνία τόσο γρήγορα.

Ως νυν πρωθυπουργός, ο Κάμερον έχει την πρώτη ευκαιρία απόπειρας σχηματισμού κυβέρνησης. Ο Μίλιμπαντ ίσως να πρέπει να περιμένει για ημέρες, αν όχι εβδομάδες, πριν μπορέσει να καταψηφίσει επίσημα την προσπάθεια του Κάμερον να παραμείνει στην Ντάουνινγκ Στριτ.

6-Στιγμές που θα πρέπει να περιμένει κάποιος το βράδυ των εκλογών

Το σύμβολο της νίκης του Τόνι Μπλερ το 1997 ήταν η εικόνα του Μάικλ Πορτίλο, Συντηρητικού υπουργού Άμυνας, να χάνει την έδρα του από τους Εργατικούς. Ο εκλογικός αποκεφαλισμός ενός ανώτερου στελέχους του κόμματος έκτοτε είναι γνωστός ως «στιγμή Πορτίλο». Η Πέμπτη θα μπορούσε να φέρει κάποια τέτοια γεγονότα, με ανώτερα στελέχη από όλα τα κόμματα να έρχονται αντιμέτωπα με το «τσεκούρι».

Η πιο υψηλού προφίλ απώλεια θα μπορούσε να είναι ο Κλεγκ. Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών έχει μια ισχυρή πλειοψηφία στην περιφέρειά του στο Σέφιλντ. Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι είναι κοντά με τον Εργατικό αντίπαλό του για την έδρα. Για τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, η απώλεια του αρχηγού τους στις εκλογές θα ήταν ντροπιατική. Το κόμμα επίσης αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της απώλειας του δεύτερου κορυφαίου υπουργού του, Ντάνι Αλεξάντερ, εξαιτίας του ανόδου του SNP στη Σκωτία.

Και το UKIP έχει πρόβλημα. Ο Φάραντζ αυτή τη στιγμή είναι ευρωβουλευτής στο Ευρωκοινοβούλιο όχι ως μέλος της βρετανικής Βουλής. Και παρά το ισχυρό προσωπικό εθνικό προφίλ του και την δυνατή στήριξη προς το UKIP σε όλη την Αγγλία, θα ήταν πιθανό να χάσει τη μάχη για την εκλογή του ως βουλευτή του Σάουθ Θάνετ στο Κεντ. Η αποτυχία αυτή θα του κόστιζε την ηγεσία του κόμματος.

7- Η εκστρατεία ήταν ανόητη

Η ίδια η προεκλογική καμπάνια ήταν μία από τις πιο σκηνοθετημένες/ «στημένες» του τελευταίου καιρού. Ηγέτες κομμάτων, φοβούμενοι μεμονωμένα «στραβοπατήματα», έχουν περιοριστεί σε ομιλίες και συγκεντρώσεις μακριά από τους ψηφοφόρους. Ωστόσο, και πάλι ήταν πραγματικά ανόητη.

Οι Εργατικοί έβαψαν ένα λεωφορείο ροζ για να προσεγγίσουν τις γυναίκες. Ο Μίλιμπαντ χάραξε τις προεκλογικές του δεσμεύσεις, σαν τον Μωυσή, σε μία μεγάλη πέτρινη πλάκα. Ο Κάμερον απείλησε ότι θα χρησιμοποιήσει Ζίου Ζίτσου εναντίον του Φάρατζ σε τηλεμαχία και ξέχασε τι ομάδα υποστήριζε. Ο αρχηγός της εκστρατείας των Φιλελεύθερων Δημοκρατών είπε «μπάσταρδοι» πέντε φορές συνεχόμενα ζωντανά στην τηλεόραση. Η Sun, ελπίζοντας ότι ουδείς θα το πρόσεχε, επιδοκίμασε τους Συντηρητικούς στην Αγγλία και το SNP στη Σκωτία. Και το κανάλι του Ράσελ Μπραντ στο YouTube ήταν κυρίαρχο για δύο ημέρες προεκλογικής κάλυψης.

Εν ολίγοις. Χάος

Δημοφιλή