Ήρθε η ώρα της Ευρώπης;

Όμως, η «ασπίδα προστασίας» που παρέχει η Η.Π.Α έχει φτάσει πλέον στα όρια της και έχει έρθει η ώρα για την Ευρώπη να αναλάβει την ευθύνη που της αναλογεί για την προστασία των εδαφών της από οποιασδήποτε μορφής εξωτερικές απειλές. Η αρχή του τέλους έγινε με τα τρομοκρατικά χτυπήματα της Αλ Κάιντα σε Βρετανία και Ισπανία αντίστοιχα. Η Ευρώπη συμμετείχε ενεργά στον πόλεμο εναντία στην Τρομοκρατία. 25 από τα 27 Ευρωπαϊκά κράτη απέστειλαν δυνάμεις για να ενισχύσουν τον Αμερικανικό στρατό στο Αφγανιστάν. Όμως η πρωτοβουλία για την κινητοποίηση των δυνάμεων ανήκε ξεκάθαρα στις Η.Π.Α.
Marco Vacca via Getty Images

Η Ευρώπη δείχνει μεγαλύτερη αντοχή στις εξωτερικές απειλές από τις Η.Π.Α. Στο βιβλίο του "Of Paradise & Power" ο Robert Kagan (2003) εξηγεί τους λόγους για τους οποίους υπάρχει διάσταση απόψεων ανάμεσα στις Η.Π.Α και την Ευρώπη αναφορικά με τις εξωτερικές απειλές. Το βασικό επιχείρημα του βιβλίου αναφέρει ότι η ισχύς των Η.Π.Α καθώς και η συχνότητα των στρατιωτικών τους επεμβάσεων έχουν καθησυχάσει την Ευρώπη ότι η «ασπίδα προστασίας» που τους παρέχει η Η.Π.Α την διαφυλάσσει από εξωτερικούς κινδύνους.

Σύμφωνα με το βιβλίο αυτή η «ασπίδα προστασίας» έχει επιτρέψει στην Ευρώπη να επικεντρώσει τις προσπάθειές της να «να χτίσει έναν κόσμο όπου η στρατιωτική ισχύ έχει δευτερεύοντα ρόλο σε σχέση με την οικονομική και ήπια ισχύ, όπου το διεθνές δίκαιο και οι υπερεθνικοί οργανισμοί είναι πιο σημαντικοί από την ισχύ των κρατών, όπου απαγορεύεται η μονομερής επιθετική δράση από ισχυρά κράτη, και όπου όλα τα κράτη ανεξάρτητα με την ισχύ τους έχουν ίσα δικαιώματα και προστατεύονται από κανόνες διεθνούς συμπεριφοράς.» (Kagan 2003: 37) Είτε δέχεται είτε απορρίπτει κάποιος αυτό το επιχείρημα η αλήθεια παραμένει ότι σε περιόδους κρίσης και αστάθειας η Ευρώπη, ιστορικά, εναποθέτει τις ελπίδες της στις Η.Π.Α. Αυτή τη συμπεριφορά επιδεικνύει από το τέλος του Β' Παγκοσμίου μέχρι και τις μέρες μας.

Όμως, η «ασπίδα προστασίας» που παρέχει η Η.Π.Α έχει φτάσει πλέον στα όρια της και έχει έρθει η ώρα για την Ευρώπη να αναλάβει την ευθύνη που της αναλογεί για την προστασία των εδαφών της από οποιασδήποτε μορφής εξωτερικές απειλές. Η αρχή του τέλους έγινε με τα τρομοκρατικά χτυπήματα της Αλ Κάιντα σε Βρετανία και Ισπανία αντίστοιχα. Η Ευρώπη συμμετείχε ενεργά στον πόλεμο εναντία στην Τρομοκρατία. 25 από τα 27 Ευρωπαϊκά κράτη απέστειλαν δυνάμεις για να ενισχύσουν τον Αμερικανικό στρατό στο Αφγανιστάν. Όμως η πρωτοβουλία για την κινητοποίηση των δυνάμεων ανήκε ξεκάθαρα στις Η.Π.Α. Και το επιχείρημα ότι η επίδραση των επιθέσεων της 11 Σεπτεμβρίου είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στις Η.Π.Α επιδέχεται κριτικής ιδιαίτερα αν εξετάσει κανείς την συχνότητα των επιθέσεων σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Φυσικά και το άρθρο αυτό γράφεται εξαιτίας του νέου κύκλου επιθέσεων στις Βρυξέλες από τον ISIS μόλις λίγους μήνες μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι. Η Αμερικανική προεδρία αναγνώρισε άμεσα τον κίνδυνο από την ανεξέλεγκτη δράση αυτής της μορφής τρομοκρατίας και προχώρησε άμεσα σε κινητοποίηση των δυνάμεων της για την καταπολέμηση του φαινομένου. Η Ευρώπη όμως αδυνατεί, για μια ακόμη φορά, να πάρει πρωτοβουλία και να υιοθετήσει και αυτή μια επιθετική στρατηγική. Και ναι μια επιθετική στρατηγική είναι αναγκαία γιατί η ήπια ισχύς και η οικονομική αλληλεξάρτηση έχει περιορισμένες δυνατότητες απέναντι στον φανατισμό.

Η ανάγκη πρωτοβουλίας από πλευράς Ευρώπης γίνεται περισσότερο αναγκαία αν αναλογιστεί κάποιος το γεγονός ότι ένα αποτέλεσμα της δράσης του ISIS είναι και η προσφυγική κρίση που έχει δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας στα Ευρωπαϊκά σύνορα. Σίγουρα μια επιθετική προσέγγιση θα επιφέρει και απώλειες. Σίγουρα ενέχει τον κίνδυνο να αυξηθούν τα κρούσματα επιθέσεων σε Ευρωπαϊκά εδάφη. Η εναλλακτική όμως είναι ακόμη ποιο δυσοίωνη για την Ευρώπη. Αυτό που μένει να φανεί είναι αν μπορεί η Ευρώπη να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να υλοποιήσει την επιδίωξη της για Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας.

Kagan, R. (2004). Paradise and Power: America and Europe in the New World Order, Atlantic.

Δημοφιλή