Τι προκάλεσε το ναυάγιο στο Εurogroup της Δευτέρας; Γιατί το συμβιβαστικό κείμενο της Κομισιόν (το οποίο κατά δήλωσή του ήταν έτοιμος να υπογράψει ο Βαρουφάκης) έδωσε την θέση του σ ένα τροποποιημένο κείμενο; Ήταν, απλώς, μια "δοκιμασία της αρετής" μας, πριν τον οριστικό συμβιβασμό; Ή ήταν ένδειξη μιας εμπλοκής που παραπέμπει σε ένα δυσκολότερο δρόμο προκειμένου να γεφυρωθεί αδιέξοδο;
Μια απάντηση θα μπορούσε να προκύψει από μια πιο προσεκτική μελέτη των αλλαγών που μεσολάβησαν μεταξύ των δύο κειμένων- του κειμένου Μοσκοβισί και του κειμένου Ντάισενμπλουμ.
Τι άλλαξε;
Πρώτον, οι νέες προτεραιότητεςτης ελληνικής πολιτικής, στο πρώτο κείμενο, καλωσορίζονταν ως παράγοντες που μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση για την διαμόρφωση του "νέου προγράμματος".
Στο δεύτερο κείμενο ως συμβολή στην "ενίσχυση και καλύτερη εφαρμογή του τρέχοντος προγράμματος".
Δεύτερον, στο πρώτο κείμενο, η ελληνική πλευρά δεσμευόταν γενικά να τηρήσει "τις παραμέτρους του προγράμματος με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις". Στο δεύτερο δεσμευόταν να τηρήσει ονοματισμένες δεσμεύσεις- ιδιωτικοποιήσεις, αγορά εργασίας, ασφαλιστικό.
Τρίτο, στο πρώτο κείμενο η Ελλάδα δεσμευόταν να διασφαλίζει "κατάλληλα πρωτογενή πλεονάσματα"που να εξασφαλίζουν την βιωσιμότητα του χρέους. Στο δεύτερο κείμενο, τα πλεονάσματα θα έπρεπε να είναι σύμφωνα με τους στόχους του Νοεμβρίου 2012.
Και, τέλος, στο πρώτο κείμενο η ελληνική κυβέρνηση θα ζητούσε "παράταση του ισχύοντος δανειακού προγράμματος", ενώ στο δεύτερο "τεχνική παράταση του ισχύοντος προγράμματος".
Υποθέτω ότι για την Αθήνα η πολιτικά πιο δύσπεπτη αλλαγή ήταν αυτή η τελευταία. Προακτικά ήταν η πιο ασήμαντη. Σημαντικότερη ήταν η τρίτη- αν ερμηνευόταν ως εγκατάλειψη του δίκαιου ελληνικού αιτήματος για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το ανέφικτο 4,5% σ ένα λογικό 1,5%. Αλλά, πάντως, με την κοινή λογική, η απόσταση ανάμεσα στις δύο διατυπώσεις δεν είναι τέτοια που να κάνει ανέφικτη μια συνάντηση στη μέση του δρόμου.
Εκτός αν αυτό που έλειψε ήταν η ίδια η βούληση για συνάντηση στη μέση του δρόμου. Εκτός εάν, δηλαδή, η άλλη πλευρά θεωρεί ότι ο κίνδυνος μιας Ευρωζώνης όπου οι αυστηροί και απαραβίαστοι κανόνες μπορεί να κάμπτονται, να προσαρμόζονται, για λόγους πολιτικούς ή άλλους, είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο μιας ευρωζώνης που δέχεται να οδηγησει στην έξοδο ένα μέλος της. Θα ήταν μια εκτίμηση θανάσιμα εσφαλμένη. Αλλά οι συνέπειες του λάθους θα ήταν τραγικές. Κι ας ελπίσουμε ότι και η δική μας πλευρά, ακόμη κι αν δεν έχει την κατάλληλη διαπραγματευτική προπαρασκευή, έχει πάντως αίσθηση των κινδύνων και των συσχετισμών και το ταλέντο να τους χειριστεί.