Η αλήθεια ανάποδα

Το ΔΝΤ λέει ότι εξαναγκάστηκε σε αυτή την αντίφαση εξαιτίας της συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων το 2015. Ωστόσο, αυτή η δικαιολογία δεν βγάζει νόημα στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ελλάδας. Επειδή το ΔΝΤ δεν δημιουργήθηκε απλά για να αντιτίθεται σε μακροοικονομικές πολιτικές που είναι πολύ «χαλαρές», αλλά επίσης για να αντιτίθεται σε πολιτικές που είναι πολύ «σφιχτές». Γενικά μιλώντας, έχει πολλά εργαλεία για να επιτύχει το πρώτο, αλλά σχεδόν κανένα - πέρα από τις εκκλήσεις- για το δεύτερο.
Sooc

Το ΔΝΤ λέει πως βλέπει θετικά έναν στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 1,5% του ΑΕΠ για την Ελλάδα από το 2018 και μετά. Οι ισχυρισμοί για το αντίθετο παρουσιάζουν την αλήθεια ανάποδα.

Αλλά το ΔΝΤ επίσης θέλει μέτρα για την επίτευξη στόχων του 3,5% του ΑΕΠ για το 2018 και μετά που θα είναι αξιόπιστα και θα ψηφιστούν άμεσα.

Λοιπόν, τι γίνεται;

Το ΔΝΤ λέει ότι εξαναγκάστηκε σε αυτή την αντίφαση εξαιτίας της συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων το 2015. Ωστόσο, αυτή η δικαιολογία δεν βγάζει νόημα στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ελλάδας.

Επειδή το ΔΝΤ δεν δημιουργήθηκε απλά για να αντιτίθεται σε μακροοικονομικές πολιτικές που είναι πολύ «χαλαρές», αλλά επίσης για να αντιτίθεται σε πολιτικές που είναι πολύ «σφιχτές». Γενικά μιλώντας, έχει πολλά εργαλεία για να επιτύχει το πρώτο, αλλά σχεδόν κανένα - πέρα από τις εκκλήσεις- για το δεύτερο. Αυτό είναι το γνωστό ζήτημα της ασυμμετρίας στην πολιτική του ΔΝΤ και τη προκατάληψη περί παγκοσμίου αποπληθωρισμού.

Αλλά στη μοναδική περίπτωση της Ελλάδας, τώρα, το ΔΝΤ έχει ένα ισχυρό εργαλείο για να αντισταθεί στις υπερβολικά «σφιχτές» πολιτικές. Οι Ευρωπαίοι δανειστές θέλουν επίσημη και πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Οπότε αν το ΔΝΤ βλέπει τις πολιτικές τους ως πολύ «σφιχτές», μπορεί απλά να πει «όχι» στο αίτημά τους. Αυτό θα προκαλούσε, τουλάχιστον, επανεξέταση αυτών των πολιτικών.

Και, σε διεθνές πλαίσιο, το ΔΝΤ καλείται να παίξει έναν τέτοιο ρόλο. Η άνοδος των λαϊκιστικών δυνάμεων σε πολλά μέρη της Ευρώπης και αλλού αντικατοπτρίζει, εν μέρει, τις πολύ «σφιχτές» πολιτικές. Αυτές οι τάσεις προαναγγέλλουν κρίση, κάτι που το ΔΝΤ δημιουργήθηκε για να αποτρέψει.

Οπότε θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί πως το ΔΝΤ θα έσπευδε να εκμεταλλευτεί αυτή τη σπάνια ευκαιρία να είναι τόσο σκληρό απέναντι στις πολύ «σφιχτές» πολιτικές όσο απέναντι στις πολύ «χαλαρές». Αυτό θα ενίσχυε τον ισχυρισμό του περί ίσης αντιμετώπισης και θα προέβαλλε εντόνως τους ευρύτερους προβληματισμούς σχετικά με τις συνέπειες τέτοιων λαθών πολιτικής.

Αλλά όχι. Αντ'αυτού, έχει υιοθετήσει αυτή τη γραμμή, τύπου «δεν φταίω εγώ» για την Ελλάδα. Αυτή είναι μια θεμελιώδης παραβίαση του ιδρυτικού σκοπού του. Και το ευρύτερο λαϊκιστικό κίνημα είναι μια προειδοποίηση για τις δραματικές συνέπειες που επέρχονται όταν τέτοιο θεσμοί παραβιάσουν τους ιδρυτικούς σκοπούς τους.

Η αποτυχία του ΔΝΤ δεν σταματά εδώ. Οι κύριοι Τόμσεν και Όμπστφελντ λένε πως οι συντάξεις, η έλλειψη στοχευμένων παροχών ανεργίας και η ασύμμετρη επιβάρυνση της ατομικής φορολογίας εμποδίζουν τις ελληνικές δυνατότητες ανάπτυξης και πρέπει να αλλάξουν («εκσυγχρονιστούν»). Αλλά ούτε αυτοί, ούτε άλλα στελέχη του ΔΝΤ, ούτε κανείς άλλος το έχει δείξει αυτό. Οι δαπάνες για τις συντάξεις μπορεί να απέχουν από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, αλλά για τις συνολικές κυβερνητικές δαπάνες δεν ισχύει αυτό. Οπότε αν οι Έλληνες επιλέξουν να διοχετεύσουν τα κοινωνικά τους προγράμματα μέσω των ηλικιωμένων- από αυτούς, μέσω «ενδο-οικιακών» μεταφορών- είναι εμπειρικό ζήτημα το εάν αυτό θα παράγει περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματική «στόχευση» στην περίπτωση της Ελλάδας από το αν αυτές οι παροχές διοχετεύονταν άμεσα από την κυβέρνηση. Ωστόσο, δεν παρέχονται στοιχεία. Αντίστοιχα και για τους ισχυρισμούς για τις επιπτώσεις του βάρους της ατομικής φορολογίας.

Τέτοιες τεχνικά ασταθείς προϋποθέσεις από το ΔΝΤ αντικατοπτρίζουν δύναμη χωρίς υπευθυνότητα.

Ο μόνος φορέας με τη δυνατότητα να διορθώσει αυτά τα μακροχρόνια λάθη στη δουλειά του ΔΝΤ στην Ελλάδα είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αυτό εξαιτίας του ρόλου της στο εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ, όπου, μετά το ευρωπαϊκό μπλοκ με το 40% περίπου, είναι ο δεύτερος μέτοχος, με περίπου 18%.

Η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ μέχρι τώρα δεν έχει δείξει να επικεντρώνεται σε τέτοια ζητήματα που προκύπτουν σε διεθνείς οργανισμούς. Αλλά η Ελλάδα έχει καλό σκορ στο ΝΑΤΟ όσον αφορά στις στρατιωτικές δαπάνες, ο κ. Τραμπ φαίνεται να περιφρονεί τους διεθνείς οργανισμούς και ο κ. Μνούτσιν, που προορίζεται για υπουργός Οικονομικών, μαθαίνει γρήγορα. Οπότε η Ελλάδα έχει χαρτιά να παίξει στην Ουάσινγκτον. Η κυβέρνηση θα έπρεπε τώρα να προσέχει πόσο καλύτερα θα παρουσιάσει τη θέση της σε αυτό το κοινό.

*Το άρθρο αναδημοσιεύεται εδώ

Δημοφιλή