Οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία την ερχόμενη άνοιξη αναμένεται να είναι ένα από τα γεγονότα (μαζί βέβαια με τις γερμανικές κάλπες του φθινοπώρου) που θα σηματοδοτήσουν όχι μόνο το 2017 αλλά την πορεία της Ευρώπης τα επόμενα χρόνια. Εκλογές κρίσιμες περισσότερο ίσως από κάθε άλλη φορά, καθώς το αποτέλεσμά τους υπερβαίνει κατά πολύ τα εθνικά σύνορα μιας χώρας, καθώς αναμένεται να επηρεάσει τα της ΕΕ σε μια περίοδο, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη ρευστότητα, και έλλειψη σταθερών αναφορών. Μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη υποχρεώνεται να ανταποκριθεί σε σειρά δομικών αλλαγών, που θα καθορίσουν την παγκόσμια αρχιτεκτονική για τις επόμενες δεκαετίες.
Οι εστίες των υπό επώαση αλλαγών είναι αρκετές και οι εξελίξεις παράλληλες. Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι βέβαια ότι συγκλίνουν στη διαμόρφωση ενός νέου σκηνικού, του 21ου αιώνα, που τα επόμενα χρόνια θα αποκρυσταλλωθεί, ακολουθώντας τους ρυθμούς των ιστορικών κύκλων. Συγκεκριμένα, διεργασίες βάθους που μεταβάλλουν, αργά αλλά σταθερά, τις παγιωμένες ισορροπίες και τους συσχετισμούς δυνάμεων. Νέοι παράγοντες αναδύονται συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων συστημάτων και υποσυστημάτων.
Το παράδειγμα της Συρίας (μίας από τις εστίες των υπό εξέλιξη αλλαγών) είναι ενδεικτικό του νέου σκηνικού στο οποίο οφείλει να ανταποκριθεί η Ευρώπη: «Η κρίση στη Συρία έχει μεταλλαχθεί: από έναν συριακό πόλεμο με περιφερειακές επιπτώσεις μετατρέπεται σε έναν περιφερειακό πόλεμο με συριακό επίκεντρο», τόνιζε ήδη από τον Ιούνιο του 2013 Aμερικανός αξιωματούχος. Οι εξελίξεις, έκτοτε, έχουν δικαιώσει αυτή την παρατήρηση, ενώ παράλληλα το Κράτος του Ισλάμ αλλάζει τα δεδομένα στην ιεραρχία των προτεραιοτήτων των διεθνών παικτών στην περιοχή.
Την ίδια στιγμή η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ δημιουργεί νέες πραγματικότητες - κυρίως σε ό,τι αφορά στις σχέσεις της Ουάσινγκτον με τους υπόλοιπους διεθνείς παράγοντες, κρατικούς, συστημικούς και μη.
Παράλληλα οι εξελίξεις στο οικονομικό πεδίο, σε συνδυασμό με το οξυμένο μεταναστευτικό / προσφυγικό φαινόμενο, υποχρεώνουν την ΕΕ σε νέες απαντήσεις. Με χρήση εργαλείων που να ανταποκρίνονται στα ριζικά νέα δεδομένα. Εργαλείων στη διαμόρφωση των οποίων, λόγω ιστορίας αλλά κυρίως διατήρησης ισορροπίας έναντι του πόλου του Βερολίνου, μπορεί να συμβάλει το Παρίσι. Ωστόσο, προς το παρόν τουλάχιστον, οι οιωνοί δεν είναι θετικοί. Τα προμηνύματα από την εσωκομματική διαδικασία του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων είναι άκρως ανησυχητικά. Χαρακτηριστικό ότι κατά την τελευταία τηλεοπτική τους αναμέτρηση οι δύο πρώην πρωθυπουργοί, Φιγιόν και Ζιπέ, δεν είπαν λέξη για την Ευρώπη!
Και όμως τα ερωτήματα είναι πολλά: αφορούν στην πολλαπλή κρίση Δημοκρατίας και ταυτότητας, απαιτούν νέες κατευθύνσεις, νέα σκέψη, νέα αναλυτικά εργαλεία. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα πρέπει να τεθεί άμεσα «under construction», αν δεν θέλει να καταρρεύσει λόγω εγκατάλειψης.