5 χρόνια Facebook στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης

Ενδέχεται να αναρωτιέστε: γιατί το Facebook αναφέρεται σε κοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα σε βάθος δεκαετιών, ενώ η εταιρεία διαθέτει παρουσία στην περιοχή μόλις τα τελευταία πέντε χρόνια; Με ποιο δικαίωμα υποστηρίζει κάτι τέτοιο; Προφανώς, με όρους κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, μία πενταετία δεν σημαίνει πολλά. Αυτό όμως δεν ισχύει στον κόσμο της τεχνολογίας και του μάρκετινγκ. Οι αλλαγές που επήλθαν σε αυτά τα πεδία την τελευταία πενταετία είναι θεμελιώδεις.
NurPhoto via Getty Images

Σε μία περίοδο 5 χρόνων μπορεί να φαίνεται ότι δεν είναι δυνατό να επέλθουν συνταρακτικές αλλαγές. Ωστόσο, όσον αφορά την τεχνολογία και το μάρκετινγκ, τον τρόπο που επικοινωνούμε ο ένας με τον άλλο και καταναλώνουμε διαδικτυακό περιεχόμενο, την τελευταία πενταετία συντελέστηκε μία τεράστια μεταμόρφωση. Το Facebook βρέθηκε στο επίκεντρό της.

Στη βιομηχανία της τεχνολογίας, όπως και στο Facebook, ο χρόνος τρέχει γρήγορα. Με τη συμπλήρωση πέντε χρόνων παρουσίας στην περιοχή, έφτασε η ώρα να εξετάσουμε την πρόοδο που έχουμε σημειώσει. Το 2012 - πριν από πέντε χρόνια - το Facebook ίδρυσε το πρώτο γραφείο του στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Το κτηριακό συγκρότημα στη Βαρσοβία είχε θέα την πόλη η οποία υπήρξε σύμβολο ανάπτυξης και δυνατοτήτων, ήδη από την αρχή της πολιτικής μεταβολής στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Τα τελευταία πέντε χρόνια οι χώρες της ευρύτερης περιοχής συνέχισαν να αναπτύσσονται: σε οικονομικό επίπεδο, κυρίως χάρη στις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις· σε κοινωνικό επίπεδο, χάρη στα ιδρύματα, τις ενώσεις και τις ομάδες που υποστηρίζουν τον σχηματισμό μίας κοινωνίας των πολιτών· σε πολιτισμικό επίπεδο, χάρη στις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, την ανάπτυξη της επιστήμης και της εκπαίδευσης, καθώς και στις διασυνοριακές διαπροσωπικές σχέσεις που πλέον δημιουργούνται πιο εύκολα από ποτέ.

Το Facebook διαδραματίζει έναν ρόλο σε καθένα από αυτά τα πεδία, καθώς έχει αντίκτυπο στη ζωή τόσο των ατόμων όσο και των κοινοτήτων. Συμβάλλουμε στην ανάπτυξη των κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η σχέση δεν είναι μονόπλευρη. Η περιοχή αποτελεί πηγή ταλέντων στην πληροφορική. Ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός ταλαντούχων ανθρώπων που προέρχονται από την περιοχή εντάσσονται στο δυναμικό του Facebook κάθε χρόνο. Ενδέχεται να αναρωτιέστε: γιατί το Facebook αναφέρεται σε κοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα σε βάθος δεκαετιών, ενώ η εταιρεία διαθέτει παρουσία στην περιοχή μόλις τα τελευταία πέντε χρόνια; Με ποιο δικαίωμα υποστηρίζει κάτι τέτοιο; Προφανώς, με όρους κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, μία πενταετία δεν σημαίνει πολλά. Αυτό όμως δεν ισχύει στον κόσμο της τεχνολογίας και του μάρκετινγκ. Οι αλλαγές που επήλθαν σε αυτά τα πεδία την τελευταία πενταετία είναι θεμελιώδεις.

Κινητή επανάσταση

Τον Σεπτέμβριο του 2012 ο Mark Zuckerberg ανακοίνωσε ότι το Facebook θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη της κινητής πλατφόρμας του. Σήμερα κάτι τέτοιο θα θεωρούνταν κοινοτοπία. Εκείνη την εποχή, θεωρήθηκε στρατηγική αλλαγή κατεύθυνσης. Τότε δεν υπήρχε ακόμη εφαρμογή Facebook για Android. Έξι μήνες πριν δεν υπήρχε στο Facebook ούτε μία κινητή διαφήμιση.

Διαπιστώνουμε σήμερα ότι εκείνη η απόφαση ήταν σωστή. Το 2ο τρίμηνο του 2017 τα έσοδα από τις διαφημίσεις σε κινητές συσκευές αντιστοιχούν στο 87% των διαφημιστικών εσόδων του Facebook. Το Instagram, που εξαγοράστηκε από το Facebook επίσης το 2012, επικεντρώθηκε στην κινητή πλατφόρμα από την αρχή. Σήμερα, αποτελεί το πιο γοργά αναπτυσσόμενο δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης. Τα Instagram Stories που παρουσιάστηκαν μόλις πριν από έναν χρόνο χρησιμοποιούνται καθημερινά από περισσότερους από 250 εκατομμύρια ανθρώπους. Στις μέρες μας, σχεδόν το 20% του χρόνου που αφιερώνουν οι άνθρωποι στη χρήση των έξυπνων τηλεφώνων (smartphones) ή άλλων κινητών συσκευών αφορά στο σερφάρισμα στο Facebook ή το Instagram.

Η κινητή επανάσταση είναι γεγονός. Ωστόσο, κανείς δεν περίμενε να επέλθει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Η τηλεόραση χρειάστηκε 67 ολόκληρα χρόνια για να αποκτήσει 1 δισεκατομμύριο τηλεθεατές ανά τον κόσμο. Οι κινητές συσκευές το κατάφεραν σε πέντε χρόνια. Σήμερα, το smartphone είναι το τελευταίο πράγμα που τσεκάρουν πολλοί πριν πέσουν για ύπνο και το πρώτο πράγμα που αναζητούν το πρωί μόλις ξυπνήσουν. Ο ρόλος που παίζουν οι κινητές συσκευές στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο είναι πιο μεγάλος από ποτέ, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές. Οι χρήστες του Instagram ηλικίας κάτω των 25 ετών χρησιμοποιούν την εφαρμογή μισή ώρα καθημερινά κατά μέσο όρο.

Καθένα από τα smartphones που είναι σήμερα διαθέσιμα προσφέρει περισσότερη υπολογιστική ισχύ απ' ό,τι ο υπολογιστής που οδήγησε τον άνθρωπο στο φεγγάρι. Αυτού του είδους η τεχνολογία που είναι εύκολα προσβάσιμη από τον καθένα σε συνδυασμό με τις παγκόσμιες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Instagram, δημιούργησε νέες ευκαιρίες επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, των κοινοτήτων, των οργανισμών και των επιχειρήσεων. Επιτρέπει σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο να συμμετέχουν στην επικαιρότητα, να μοιράζονται τις αγαπημένες ενασχολήσεις τους, να εκπαιδεύονται και να διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις τους. Αυτός ακριβώς υπήρξε ο σκοπός που επιδίωκε να πετύχει το Facebook στη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου - να καταστήσει τον κόσμο πιο ανοιχτό και πιο συνδεδεμένο.

Ένα δισεκατομμύριο νέα πρόσωπα

Πριν από πέντε χρόνια το Facebook ανακοίνωσε ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι χρησιμοποιούν την πλατφόρμα κάθε μήνα. Χρειάστηκαν μόλις πέντε χρόνια για να διπλασιαστεί αυτός ο αριθμός. Στα μέσα του 2017 ανακοινώσαμε ότι διαθέτουμε 2 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες κάθε μήνα. Η επίτευξη αυτού του ορόσημου δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την ανάπτυξη της κινητής πλατφόρμας, αν και υπήρξε εξίσου αξιοσημείωτη η συμβολή πολλών άλλων παραγόντων. Έναν από τους πλέον σημαντικούς είναι ο ρόλος που παίζει το Facebook στην καθημερινή ζωή των κοινοτήτων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η σημασία που έχει η δημιουργία κοινοτήτων για το Facebook υπογραμμίστηκε στην ανοιχτή επιστολή που δημοσίευσε ο Mark Zuckerberg τον Φεβρουάριο της φετινής χρονιάς. Κάτι που επίσης αντικατοπτρίζεται στη νέα αποστολή του Facebook. Σήμερα, αποστολή της εταιρείας είναι να προσφέρει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να δημιουργούν κοινότητες και να φέρει τον κόσμο πιο κοντά. Ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι οι ομάδες στο Facebook. Σήμερα διαθέτουμε 100 εκατομμύρια ανθρώπους που είναι μέλη ομάδων που προσδιορίζουμε ως σημαντικές. Αυτές οι κοινότητες διαθέτουν διαφορετικά προφίλ τα οποία καλύπτουν ένα φάσμα που περιλαμβάνει νέους γονείς ή άτομα με το ίδιο χόμπι έως και ανθρώπους που πάσχουν από σπάνιες παθήσεις.

Με τη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence) προσπαθούμε να δώσουμε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να εντοπίζουν εύκολα ομάδες τις οποίες ενδέχεται να θεωρήσουν σημαντικές. Επιπλέον, παρέχουμε στους διαχειριστές νέα εργαλεία. Έξι μήνες αφότου ξεκινήσαμε να εργαζόμαστε σε αυτό το πεδίο, καταφέραμε να αυξήσουμε τον αριθμό των μελών σε αυτές τις ομάδες κατά 50%. Ο δρόμος μπροστά μας εξακολουθεί να είναι μακρύς. Όσον αφορά τα μέλη σε σημαντικές ομάδες στο Facebook, στόχος μας είναι να πετύχουμε το ορόσημο του ενός δισεκατομμυρίου.

Η συνειδητοποίηση ότι ένας στους τρεις ανθρώπους στον κόσμο διαθέτει παρουσία στην πλατφόρμα μας συνεπάγεται ευθύνη αλλά και ευκαιρίες. Μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε, λ.χ. για να βελτιώσουμε την ασφάλεια. Λανσάραμε με επιτυχία το εργαλείο Amber Alert σε πολλά μέρη ανά τον κόσμο. Πρόκειται για μία λειτουργία που επιτρέπει την ενημέρωση των χρηστών του Facebook σε μια συγκεκριμένη περιοχή για ένα παιδί που αγνοείται, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες για τον ασφαλή εντοπισμό του. Η λειτουργία Safety Check μάς επιτρέπει να ενημερώνουμε τους υπόλοιπους χρήστες σχετικά με μία απειλή ή με την κατάστασή μας σε κρίσιμα συμβάντα, όπως μία φυσική καταστροφή, ένα ατύχημα στα μεταφορικά μέσα ή μία τρομοκρατική επίθεση.

Facebook και μέσα ενημέρωσης

Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τον ρόλο που διαδραματίζει το Facebook στην κυκλοφορία των πληροφοριών. Πολλοί άνθρωποι βασίζονται στην πλατφόρμα μας για να ενημερώνονται σχετικά με την επικαιρότητα. Για τους εκδότες, συνιστά ένα σημαντικό κανάλι για να έχουν πρόσβαση στους αναγνώστες τους. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να περιορίσουμε τις ψευδείς ειδήσεις (fake news) που κυκλοφορούν στην πλατφόρμα. Δεν φιλοδοξούμε να γίνουμε κριτές της αλήθειας. Στις δράσεις μας, βασιζόμαστε στην κοινότητα των χρηστών του Facebook και συνεργαζόμαστε με τρίτους.

Εκδημοκρατισμός του μάρκετινγκ

Στη διάρκεια της πενταετίας από την ίδρυση του γραφείου μας στη Βαρσοβία, φέραμε πιο κοντά ανθρώπους και κοινότητες σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο. Είναι σημαντικό να αναδείξουμε τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν χάρη στο Facebook και στην επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και των brands.

Χάρη στην κινητή επανάσταση και σε πλατφόρμες όπως το Facebook ή το Instagram, οι επιχειρηματίες και οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ είναι σε θέση να ενισχύουν την απήχηση των διαφημιστικών πρωτοβουλιών τους, κάτι που ήταν δυνατό να επιτευχθεί μόνο μέσω της τηλεόρασης. Ταυτόχρονα, επιτρέπουμε την εξατομικευμένη επικοινωνία και την ακριβή τοποθέτηση μηνυμάτων στις ομάδες-στόχος που είναι πιο σημαντικές για το brand. Τα διαρκώς βελτιωμένα εργαλεία που προσφέρει το Facebook δίνουν επίσης τη δυνατότητα για παρακολούθηση των αποτελεσμάτων με μεγαλύτερη ακρίβεια από ποτέ, όσον αφορά όχι μόνο την απήχηση ή τις προβολές, αλλά και τη μετατροπή τους σε προστιθέμενη αξία.

Στο πλαίσιο της διαφήμισης στο Facebook και το Instagram, εξίσου σημαντικός είναι και ο εκδημοκρατισμός του μάρκετινγκ. Το Facebook παρέχει ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στους πελάτες τόσο σε κορυφαία παγκόσμια brand όσο και σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τα ίδια εργαλεία πρόσβασης σε πιθανούς πελάτες στο Facebook διατίθενται τόσο σε ένα κορυφαίο παγκόσμιο brand μόδας όσο και σε μία τοπική επιχείρηση σερφ στη Λέσβο. Η εμβέλεια και τα εργαλεία του Facebook που επιτρέπουν την επικοινωνία με πιθανούς πελάτες στο εξωτερικό καθιστούν την πλατφόρμα μία φυσική οδό για διεθνή επέκταση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πάνω από 52 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο είναι συνδεδεμένοι με ελληνικές εταιρείες μέσω Facebook. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο αριθμός των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν το Facebook για προώθηση αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς - πάνω από 70 εκατομμύρια εταιρείες χρησιμοποιούν σελίδες στο Facebook και υπάρχουν πάνω από 15 εκατομμύρια εμπορικά προφίλ στο Instagram. Η τεχνολογική πρόοδος προσφέρει στις επιχειρήσεις νέες ευκαιρίες αλληλεπίδρασης με τους αποδέκτες διαφημιστικού περιεχομένου.

Η νέα διάσταση του βίντεο

Η κινητή επανάσταση δεν συνέβαλε απλώς στην αλλαγή του τρόπου κατανάλωσης του περιεχομένου στο Facebook, αλλά και στην αλλαγή της μορφής του. Κάθε χρήστης smartphone μπορεί εύκολα να δημιουργήσει και να αναπαράγει περιεχόμενο βίντεο. Χάρη σε αυτή τη δυνατότητα, αυξάνεται ο αριθμός των υλικών σε μορφή βίντεο που δημοσιεύονται στο Facebook από άτομα αλλά και από brands. Η λειτουργία απευθείας μετάδοσης (live streaming) καθιστά το βίντεο ακόμα πιο δημοφιλές στο Facebook. Στη διάρκεια του περασμένου έτους, τετραπλασιάστηκε ο χρόνος του καθημερινού live streaming στο Facebook. Σήμερα, ένα στα πέντε βίντεο που δημοσιεύεται στην πλατφόρμα είναι σε απευθείας μετάδοση. Πρόσφατα μάλιστα κατέστη διαθέσιμη η δυνατότητα δημοσίευσης και απευθείας μετάδοσης υλικών σε μορφή βίντεο 360 μοιρών.

Για τους υπεύθυνους μάρκετινγκ, τα υλικά βίντεο live streaming και η δυνατότητα δημοσίευσής τους σε μορφή βίντεο 360 μοιρών αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο που τους επιτρέπει να δημιουργούν μια συναισθηματική σύνδεση με το brand σε μία πρωτοφανή κλίμακα. Χάρη στις λειτουργίες βίντεο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν επίσης να δημιουργούν και να δημοσιεύουν ελκυστικό προωθητικό υλικό. Για τον λόγο αυτό αναμένουμε ότι θα ενισχυθεί η σημασία του βίντεο στο Facebook και το Instagram.

Νέες προκλήσεις

Η τελευταία πενταετία υπήρξε περίοδος αλλαγών για το Facebook - από την επανάσταση στην επικοινωνία λόγω των smartphones, τον ολοένα και πιο ενισχυμένο ρόλο του βίντεο, τον διπλασιασμό των ανθρώπων που χρησιμοποιούν την υπηρεσία έως την ισχυροποίηση του ρόλου που το Facebook παίζει στη ζωή των κοινοτήτων και των επιχειρήσεων ανεξαρτήτως μεγέθους.

Εντούτοις, εμείς στο Facebook, πιστεύουμε ότι έχουμε διανύσει μόλις το 1% της διαδρομής. Το στάδιο που ολοκληρώσαμε φέτος με την ανακοίνωση της νέας μας αποστολής υπήρξε μόνο η αρχή του ταξιδιού μας. Προφανώς δεν μπορούμε να αρνηθούμε το γεγονός ότι, με 2 εκατομμύρια χρήστες, η κλίμακα των δραστηριοτήτων του Facebook είναι τεράστια. Δεν ξεχνάμε όμως ότι, από τα 7 δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού, περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους δεν έχουν πρόσβαση στο Internet. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να επωφεληθούν από τα διαθέσιμα πλεονεκτήματα, ειδικά όσον αφορά την εκπαίδευση, την αναζήτηση εργασίας, τη διατήρηση επαφής με άλλους ανθρώπους, την ανακάλυψη του κόσμου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Ενόψει της τεχνολογικής προόδου και των σχετικών αλλαγών, πολλές από τις οποίες αδυνατούμε να προβλέψουμε, πρέπει να προσπαθούμε σκληρά να διαδραματίζουμε θετικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων. Τα επόμενα χρόνια, πέραν της ανάπτυξης της οικογένειας υπηρεσιών του Facebook, θα αναπτύξουμε επίσης τεχνολογίες στο πλαίσιο της αποστολής μας να δώσουμε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να δημιουργούν κοινότητες και να φέρουμε τον κόσμο πιο κοντά. Τεχνολογίες όπως η εικονική ή η επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality) και η τεχνητή νοημοσύνη, στις οποίες μπορούμε να βασιστούμε για να βελτιώνουμε την ασφάλεια του χρήστη, ή οι τεχνολογίες πρόσβασης στο διαδίκτυο, όπως το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Aquila που είναι εξοπλισμένο με πομπούς που παρέχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο σε περιοχές που μέχρι πρότινος δεν διέθεταν μια τέτοια δυνατότητα.

Η πενταετής παρουσία μας στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης έδειξε όχι μόνο ότι είμαστε ευέλικτοι όσον αφορά την προσαρμογή στις τάσεις και την αγορά, αλλά και ότι συμβάλλουμε στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Θέλουμε οι τεχνολογίες που αναπτύσσουμε να βελτιώνουν την ικανοποίηση που αντλούν οι χρήστες από τις υπηρεσίες μας, αλλά και να μας επιτρέπουν να βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Πρόκειται για έναν φιλόδοξο στόχο. Η εμπειρία μάς έχει δείξει ότι είναι και ρεαλιστικός.

Δημοφιλή