Το Ιράν βγαίνει από την απομόνωση. Να βγουν και οι γυναίκες.

Ο προσηλυτισμός των φονταμενταλιστών όπου κι αν γίνεται μέσα στις μουσουλμανικές χώρες, στις δυτικές κοινωνίες, στους καταυλισμούς των προσφύγων έχει πρώτο στόχο τις γυναίκες και πρώτη κατάκτηση την μαντίλα. Γι' αυτό «επιβάλλεται» στους επισκέπτες στο Ιράν και αλλού, για να τονισθεί «ο θεϊκός και αδιαπραγμάτευτος» χαρακτήρας της. Και γι' αυτό λέω «όχι στη μαντίλα» και δεν την φόρεσα σε καμιά επίσημη ή ιδιωτική συνάντηση μου σε μουσουλμανική χώρα εκτός από επίσκεψη σε ιερό χώρο. Αφ'ενός αποτάσσω το συμβολισμό της, αφετέρου αισθάνομαι την υποχρέωση να σεβαστώ την ταυτότητα και τον πολιτισμό μου, τις αξίες τις οποίες εκπροσωπώ και έχω ταχθεί να υπερασπίζομαι.
ASSOCIATED PRESS

Η συζήτηση που προκλήθηκε από την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Ιράν συνοδευόμενου από την σύντροφό του Περιστέρα Μπαζιάνα με την μουσουλμανική μαντίλα, ανέδειξε δύο σοβαρά θέματα.

Πρώτον την υποχρέωσή μας να συμβάλλουμε στην άρση των αδικιών και της καταπίεσης, στο σύγχρονο κόσμο και δεύτερον την υποχρέωσή μας να σεβαστούμε και να προστατεύσουμε τον πολιτισμό μας και τις αξίες μας, που θεμέλιο τους είναι η ισότητα των δύο φύλων, δηλαδή, οι ίσες ευκαιρίες, η ισότιμη συμμετοχή και αξιοπρέπεια, τα ίδια δικαιώματα και οι υποχρεώσεις.

Σήμερα αυτές είναι πανανθρώπινες αξίες και αποτελούν αρχές και στόχους όλων των κρατών που θέλουν να έχουν μια θέση στον «πολιτισμένο κόσμο». Αυτό πρέπει να το θυμίζουμε και να το υπερασπιζόμαστε με την στάση και την πολιτική μας σε όσους δεν τις εφαρμόζουν προτάσσοντας θρησκευτικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Είναι αυτοί που κάνουν εκπτώσεις από τ' ανθρώπινα δικαιώματα και «ανέχονται» τις Διεθνείς Συμβάσεις με εξαιρέσεις κι αστερίσκους σε ό,τι αφορά στα δικαιώματα των γυναικών όπως το Ιράν.

Ακούμε συχνά τους φονταμενταλιστές στο Ιράν και αλλού να λένε: «εμείς σεβόμαστε τις γυναίκες, απλώς εφαρμόζουμε την θρησκεία μας η οποία δεν τους επιτρέπει ίσα δικαιώματα. Εξ' άλλου οι λιγότερες ελευθερίες τις προστατεύουν από την άγρια κοινωνία, από τις επικίνδυνες ανδρικές ματιές και από την αδύναμη προσωπικότητα που από την φύση τους έχουν». Όλη αυτή η θεωρία για την θέση της γυναίκας συνοψίζεται στο σύμβολο της μαντίλας και ακόμη πιο αυστηρά κι απόλυτα, της μπούργκας. Αυτά δεν είναι τοπική ενδυμασία. Είναι τα σύμβολα της υποταγής και της περιθωριοποίησης, ή της συμμετοχής υπό όρους. Με αποτέλεσμα «το αίμα της γυναίκας να στοιχίζει πολύ λιγότερο από αυτό του άνδρα», μου είπαν Ιρανές φεμινίστριες και μου εξήγησαν ότι η ποινή για τον θάνατο μιας γυναίκας εκ προμελέτης η εξ ατυχήματος, είναι κατά πολύ επιεικέστερη από αυτή για τον θάνατο ενός άνδρα.

Υπάρχουν βέβαια χώρες μουσουλμανικές όπου η μαντίλα δεν είναι υποχρεωτική αλλά προαιρετική. Παντού όμως η μαντίλα συνδυάζεται με αποχή από μεικτά σχολεία ή μεικτές δραστηριότητες, αποχή από μαθήματα σεξολογίας ακόμη και βιολογίας, από παρέα με αγόρια ή ακόμη με κορίτσια χωρίς μαντίλα, από κοινωνικές συναναστροφές με αλλόθρησκους γενικότερα. Τη συμπεριφορά αυτή επιβάλλει η μαντίλα και στις μουσουλμανικές κοινότητες μέσα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, η οποία δυσχεραίνει την ένταξη των γυναικών.

Ο προσηλυτισμός των φονταμενταλιστών όπου κι αν γίνεται μέσα στις μουσουλμανικές χώρες, στις δυτικές κοινωνίες, στους καταυλισμούς των προσφύγων έχει πρώτο στόχο τις γυναίκες και πρώτη κατάκτηση τη μαντίλα. Γι' αυτό «επιβάλλεται» στους επισκέπτες στο Ιράν και αλλού, για να τονισθεί «ο θεϊκός και αδιαπραγμάτευτος» χαρακτήρας της.

Και γι' αυτό λέω «όχι στη μαντίλα» και δεν την φόρεσα σε καμιά επίσημη ή ιδιωτική συνάντηση μου σε μουσουλμανική χώρα εκτός από επίσκεψη σε ιερό χώρο.

Αφ'ενός αποτάσσω τον συμβολισμό της, αφετέρου αισθάνομαι την υποχρέωση να σεβαστώ την ταυτότητα και τον πολιτισμό μου, τις αξίες τις οποίες εκπροσωπώ και έχω ταχθεί να υπερασπίζομαι. Φρόντιζα να έχω διακριτική και προσεγμένη εμφάνιση, αλλά χωρίς μαντίλα. Στο Ιράν φόρεσα απλά ένα μαύρο καπέλο, ενώ στην Σαουδική Αραβία είχα ακάλυπτο το κεφάλι φορώντας την μαύρη κελεμπία.

Σ' αυτήν την περίοδο μετάβασης του Ιράν από μία χώρα «αντίστασης στην Δύση» σε μία χώρα ενταγμένη στην παγκόσμια οικονομία πρέπει ν' αναβαθμιστεί το πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό του άντρες και γυναίκες, για να μπορέσει ν' αξιοποιήσει όλες τις ευκαιρίες που διανοίγονται, χωρίς αποκλεισμούς.

Έχουμε υποχρέωση να μεριμνήσουμε στο πλαίσιο των διακρατικών, ευρωπαϊκών και διεθνών συνεργασιών που θα υπογραφούν, για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με ιδιαίτερες ρήτρες για δικαιώματα των γυναικών και παρακολούθηση της εφαρμογής τους.

Είναι πολύ σημαντικό οι αρχές και το πλαίσιο αυτό να τίθενται από την αρχή της νέας περιόδου που ξεκινάει. Και οι μαντίλες φορεμένες από τις ευρωπαίες, σίγουρα δεν βοηθούν, δε στέλνουν τα σωστά μηνύματα.

Δημοφιλή