Διάβαζα κυριακάτικη εφημερίδα όταν έπεσα πάνω στις δηλώσεις του αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ Τρύφωνα Αλεξιάδη, που έλεγε έκτος των πολλών άλλων, ότι σε συνεργασία και με άλλα υπουργεία, θα προχωρήσει σε διαφημιστική καμπάνια με κεντρικό μήνυμα ότι «δε μπορεί έξω από κάθε τουριστική επιχείρηση, να βρίσκεται ένας εφοριακός και γι' αυτό πρέπει να υπάρξει φορολογική συνείδηση στους πολίτες».
Πολύ «μπαντ τάιμινγκ» που λέγαμε από μικροί στην Κομοτηνή ρε αδελφέ. Μόλις στην προηγούμενη σελίδα, διάβαζα για το σκάνδαλο στην ΑΤΕ και για τα δάνεια των 5 δισ. ευρώ που «γραφτήκαν στο χιόνι». Ήτοι, πέντε δισεκατομμύρια ευρώ (για να το δείτε κι ολογράφως), που grosso modo χάρισε η τράπεζα σε 1.300 θαλασσοδάνεια από το 2000 μέχρι το 2012 και για τις ευθύνες που μοιράζονται οι εκάστοτε υπουργοί οικονομικών με τους διευθύνοντες συμβούλους και τα στελέχη της τράπεζας. Σύμφωνα με το πόρισμα Νικολούδη «η ΑΤΕ χρησιμοποιήθηκε επί σειρά ετών ως η "δεξαμενή" από την οποία οι κατά περίπτωση κρατούντες άντλησαν τα μέσα, για την εξυπηρέτηση πολιτικών επιδιώξεων, καθώς επίσης ήταν και το σημείο, στο οποίο η επιχειρηματικότητα συναντήθηκε με την εγκληματικότητα».
Το πρόβλημα λοιπόν, δεν είναι η μια λαμογιά και η μια χοντρο-μπίζνα, που έγινε για να φάνε οι διάφοροι εις βάρος του ελληνικού κράτους και κατ' επέκταση του ελληνικού λαού. Το πρόβλημα δεν είναι ο κοινός τόπος της αποκάλυψης ενός ακόμη σκανδάλου που έχει σαν αποτέλεσμα, να μην κυριαρχεί ως θέμα σε όλο το πανελλήνιο.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι διαβάζοντας αυτό το άρθρο, αναρωτιέσαι αν θα τιμωρηθεί κανείς. Γιατί είμαι σίγουρος ότι σε κάθε Έλληνα, την ώρα που το διάβαζε, ξεπηδούσε αυτομάτως κι η απορία, του αν θα μπει κάποιος φυλακή. Μιλάμε για κάποια απ' τα διευθύνοντα στελέχη της τράπεζας ή απ' αυτούς που φάγανε τα λεφτά διότι για πολιτικό, ούτε λόγος.
Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, δυσκολεύει πολύ τα πράγματα. Προφανώς είμαστε η χώρα που επισήμως και με νόμο παραδέχεται ότι οι υπουργοί της είναι ανεύθυνοι.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν υπάρχει ούτε ένας πολίτης που να πιστεύει ότι οι φόροι του, αντιγυρίζουν σ' αυτόν κι ότι δε διασπαθίζονται απ' τα διάφορα τρωκτικά της εξουσίας, των διαπλεκομένων συμφερόντων και της αποτελεσματικής γραφειοκρατίας του ελληνικού κράτους. Δεν είναι δηλαδή ότι ο πολίτης γνωρίζει ότι δεν έχει δωρεάν Παιδεία, Δημόσια Υγεία, ικανή Δικαιοσύνη και γενικά Υπηρεσίες ανάλογες με τους φόρους που πληρώνει.
Δεν είναι καν ότι πληρώνει πια δυσανάλογα με τις δυνατότητες του και τη φοροδοτική του ικανότητα κι αισθάνεται κορόιδο για κάθε ένα ευρώ που δίνει στο αδηφάγο κι αχόρταγο Κράτος*.
Το πρόβλημα είναι ολ' αυτά μαζί. Το πρόβλημα είναι ότι ολ' αυτά, αποτελούν μια παγιωμένη συνείδηση. Η φοροδιαφυγή εκλαμβάνεται πλέον σαν αυτοάμυνα. Όταν γνωστοί και φίλοι μου λένε ότι αν δεν κλέψουν το κράτος, θα κλείσουν τα μαγαζιά τους ή δε θα χουν να πληρώσουν το φόρο, είναι αυτοάμυνα. Το πρόβλημα είναι ότι ο βουλευτής Χανίων Π. Πολάκης, που μόλις διορίστηκε υφ. Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, στη διάρκεια συνεδρίου της ΚΕΔΕ το 2013, ως δήμαρχος Σφακίων δήλωσε (σε βίντεο) ότι κρατούσε διπλά βιβλία κι ότι δεν αισθάνεται σε καμία περίπτωση παράνομος, λέγοντας πως αυτό το έκανε «για να κρατήσει την τοπική κοινωνία όρθια».
Το πρόβλημα εν ολίγοις είναι ότι έχει δίκιο. Το κράτος βέβαια είμαστε εμείς αλλά αν οι πολιτικοί που γι' αυτό ψηφίζονται και γι' αυτό έχουν και το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης, δεν αρχίσουν να φτιάχνουν ένα δίκαιο κι αποτελεσματικό Κράτος, καμιά διαφημιστική καμπάνια, καμιά έκκληση προς τους πολίτες, κανένα επικοινωνιακό τρικ δεν πρόκειται να δημιουργήσει φορολογική συνείδηση στους Έλληνες. «Ουδείς ανάγκης μείζον ισχύει νόμος», δηλαδή, «δεν ισχύει νόμος που να υπερισχύει της ανάγκης» έλεγε ο Μένανδρος.
Χιλιάδες πατεράδες σ' όλο τον κόσμο, συμβουλεύουν τα παιδιά τους για διάφορα πράγματα, μέχρι να διαπιστώσουν αργότερα ότι η μόνη σωστή μέθοδος μετάδοσης είναι το παράδειγμα. Όλες οι στατιστικές αυτό δείχνουν. Εδώ έχουμε μια χώρα, που όλα τα παραδείγματα μάς δείχνουν πόσο ηθικό και χρήσιμο είναι, να είμαστε φορολογικά ασυνείδητοι ώστε να επιζήσουμε. Αν λοιπόν το Κράτος δεν αρχίζει ν' αλλάζει αυτομεταρρυθμιζόμενο και να γίνεται πιο δίκαιο ώστε το ηθικό να εναρμονιστεί με το νόμιμο, τότε αφήστε κάθε ελπίδα.
«Όταν ο νόμος και η ηθική συγκρούονται μεταξύ τους, ο πολίτης έχει τη σκληρή επιλογή είτε να χάσει την αντίληψή του περί ηθικής είτε να χάσει το σεβασμό του προς τους νόμους». Frédéric Bastiat, 1801-1850, Γάλλος οικονομολόγος και κοινωνιολόγος.
*Σύμφωνα και με το βαθύ τουίτερ.γρ, «οι μόνοι που πιστεύουν ότι υπάρχει κράτος στην Ελλάδα, είναι οι έλληνες αντιεξουσιαστές».