Έχουμε στηρίξει πολλές ελπίδες στην θετική πρώτη αξιολόγηση του Προγράμματος στήριξης της ελληνικής Οικονομίας από τους θεσμούς. Είναι λογικό αφού μια θετική αξιολόγηση είναι αναγκαία προϋπόθεση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας, η αλήθεια όμως είναι ότι από μόνη της δεν είναι ικανή να φέρει την πολυπόθητη ανάπτυξη.
Πραγματικά μπορούμε, και πρέπει, να είμαστε αισιόδοξοι, αφού τα χειρότερα φαίνεται ότι έχουν περάσει. Η χώρα, με τη σύμφωνη γνώμη όλων των πολιτικών κομμάτων, είναι σταθερά προσανατολισμένη στην Ευρωζώνη, τα προαπαιτούμενα έτυχαν της έγκρισης των θεσμών, οι τράπεζες, έστω και απομειώνοντας την περιουσία του κράτους και των παλαιών μετόχων, ανακεφαλαιοποιήθηκαν ικανοποιητικά και το πολιτικό σύστημα παραμένει αρκούντως σταθερό.
Αυτά είναι μια καλή βάση για όλα τα υπόλοιπα που πρέπει να γίνουν, και μάλιστα σύντομα, για να απομακρυνθεί οριστικά η αβεβαιότητα και να δημιουργηθούν οι συνθήκες ανάκαμψης. Το κλειδί είναι όντως η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης από τους θεσμούς. Αυτή θα επιτρέψει την αποκατάσταση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα μέσω της αποδοχής των ελληνικών ομολόγων σαν ενέχυρα από την ΕΚΤ, την άρση των capital controls σε εύλογο χρόνο, και τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Με την εδραίωση της εμπιστοσύνης αναμένεται να διευκολυνθεί και η επιστροφή των καταθέσεων στις ελληνικές Τράπεζες με περαιτέρω θετικές επιπτώσεις στη χρηματοδότηση της υγιούς οικονομίας ενώ η θετική αξιολόγηση θα ανοίξει και τη συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που παράλληλα με την επιτάχυνση και υλοποίηση περισσότερων ιδιωτικοποιήσεων θα προσελκύσουν τις απαραίτητες για την ανάταξη της οικονομίας μας άμεσες ξένες επενδύσεις.
Στη ευόδωση αυτής της προσπάθειας στηρίζεται η αισιοδοξία για την αποκατάσταση ενός οικονομικού περιβάλλοντος με δυνατότητες υποστήριξης της ανάπτυξης.
Ανάπτυξη όμως δημιουργείται από την δραστηριότητα της ιδιωτικής Οικονομίας και θα προέλθει είτε από τις νέες επιχειρηματικές προσπάθειες είτε ακόμη από την ανάκαμψη των υφισταμένων επιχειρήσεων. Από την πραγματική οικονομία δηλαδή, που σήμερα βρίσκεται πάλι ενώπιον αδιεξόδων, αφού η καθυστέρηση της αξιολόγησης και οι επιπτώσεις των δημοσιονομικών απαιτήσεων του τρίτου Μνημονίου έχουν οδηγήσει στην επιδείνωση των δεικτών της πραγματικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό, η αισιοδοξία που είχε στηριχθεί σε μια γρήγορη θετική αξιολόγηση έχει απομακρυνθεί με αποτέλεσμα την επάνοδο της αβεβαιότητας και της έλλειψης εμπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας.
Ενδεικτική είναι η ανησυχία που εκφράζεται στην πρόσφατη μελέτη της ΓΣΕΒΕΕ όπου εκτιμάται ότι 21,000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις απειλούνται με κλείσιμο μέσα στο επόμενο εξάμηνο με συνεπακόλουθο κίνδυνο απώλειας 52,000 θέσεων απασχόλησης.
Οι μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν ανάπτυξη και θα έπρεπε να «τρέχουν» παράλληλα με τις δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις που επιβάλλει το Μνημόνιο, δεν έχουν καν ξεκινήσει και έτσι με την απραξία να συνεχίζεται η οικονομία μπήκε από το τελευταίο τρίμηνο του 2015 πάλι σε ύφεση. Εκτός των άλλων, ύφεση σημαίνει και λιγότερα φορολογικά έσοδα για το κράτος που για να αντιμετωπίσει τα έξοδα του Δημοσίου Τομέα, που διατηρούνται αδικαιολόγητα υψηλά, στρέφεται ακόμη μια φορά στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών, σε συγκεκριμένες ομάδες φορολογουμένων, που περαιτέρω εξαντλούν τους πολίτες και τις συνεπείς επιχειρήσεις.
Και εδώ εντοπίζεται το παράδοξο.
Αντί να ασχολούμαστε με τις πολιτικές που θα φέρουν ανάπτυξη και νέα υψηλότερα έσοδα για το Δημόσιο, παραμένουμε καθηλωμένοι σε μακρόχρονες διαπραγματεύσεις που φέρνουν ύφεση. Αντί να διευρύνεται η φορολογική βάση και να λαμβάνονται μέτρα δικαιότερης κατανομής των φορολογικών βαρών, αυξάνονται οι φορολογικοί συντελεστές στα συνήθη υποζύγια που οδηγούνται σε αδυναμία πληρωμής.
Αυτή είναι η πολιτική που δημιουργεί το αδιέξοδο.
Η δημιουργία πλούτου πρέπει να προηγείται της αναδιανομής άλλως οι υπάρχουσες οικονομικές δυνατότητες εξαντλούνται και μαζί με την συνολική φτωχοποίηση θα εξαντληθούν και οι επιλογές του κράτους για τη συλλογή φορολογικών εξόδων.
Μόνο με την ανάπτυξη της ιδιωτικής οικονομίας και τις επενδύσεις μπορούν να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και έσοδα για το Δημόσιο που θα του επιτρέψουν να χαλαρώσει τις πολιτικές λιτότητας και να αυξήσει τις παροχές και τις υπηρεσίες προς του πολίτες.
Μόνο με αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις και με την λήψη μέτρων διαμόρφωσης συνθηκών που θα εμπνέουν σιγουριά και εμπιστοσύνη θα αποκατασταθεί η αξιοπιστία της Ελλάδας και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας ώστε να αποτελέσει πόλο έλξης επενδύσεων.
Μόνο με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα φτιάξουμε ένα περιβάλλον φιλικό για την επιχειρηματικότητα
Μπορεί λοιπόν η γρήγορη θετική αξιολόγηση από τους θεσμούς να είναι η αναγκαία προϋπόθεση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας, η υλοποίηση των απαραίτητων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων όμως είναι η μόνη ικανή συνθήκη για την Ανάπτυξη.
Οι προοπτικές για το μέλλον δημιουργούνται εφόσον συνεχίσουμε την προσπάθεια, εφόσον συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις με συνέπεια, επιμονή και πίστη ότι αυτό απαιτείται για την αλλαγή του επιχειρηματικού και αναπτυξιακού μοντέλου, την αλλαγή νοοτροπίας και κατεύθυνσης της κοινωνίας, της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας μας. Οφείλουμε όλοι να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε αυτές οι απαιτήσεις να γίνουν κατανοητές από την κοινωνία και τις παραγωγικές δυνάμεις για να στηριχθούν καθολικά οι πρωτοβουλίες εκείνες που θα συμβάλλουν στην προσέλκυση των επενδύσεων, την ανάπτυξη και την δημιουργία θέσεων εργασίας.
Αισιοδοξία λοιπόν αλλά με προϋποθέσεις που εν είδη ανακεφαλαίωσης έχουν ως εξής: θετική πρώτη αξιολόγηση, αποκατάσταση εμπιστοσύνης και ρευστότητας, άρση capital controls, πρόοδος ιδιωτικοποιήσεων, έναρξη συζήτησης αναδιάρθρωσης χρέους, πρόοδος αναπτυξιακών μεταρρυθμίσεων, άμεσες ξένες επενδύσεις, αύξηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανάταξη οικονομίας.
Όσο υλοποιούνται οι προϋποθέσεις τόσο επιβεβαιώνεται και η αισιοδοξία.