΄Ενα όραμα, να μας παρασύρει! Επιτέλους!

Αυτό όμως που όλοι νιώθουμε είναι μία κοινή ψυχολογία. Όλοι θέλουμε να βγούμε από την κρίση και όλοι προσδοκούμε στην ανάπτυξη. Θέλουμε μία πολιτική δύναμη ή πολιτικές δυνάμεις που θα μας συστρατεύσουν σε έναν κοινό στόχο. Και όλοι γνωρίζουμε βαθιά μέσα μας ως Έλληνες, και το έχουμε αποδείξει ιστορικά, τι μπορούμε να καταφέρουμε ενωμένοι. Μέσα σε μία προεκλογική εκστρατεία λοιπόν που οι πολιτικές θέσεις χάθηκαν στις διαμάχες εντυπωσιασμού, ποιος δεν θα ήθελε να δει, επιτέλους, το κοινό όραμα που θα μας παρασύρει!
stencilab/Flickr

Καθώς πλησιάζουμε στην κάλπη θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μία εμπειρία μου. Κάποτε απευθύνθηκα σε ιστορικούς, με διαφορετική ματιά του καθένα στην ιστορία, προσπαθώντας να βρω, με αγωνία, αν υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που βοηθούν την χώρα μας να βγει από τις κρίσεις. Αυτό που με βοήθησαν να καταλάβω ήταν ότι η οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση που περνά η χώρα μας δεν είναι η χειρότερη στην ιστορία της.

Η Ελλάδα έζησε στο παρελθόν πολλές χρεοκοπίες και πολιτικές αναταραχές. Ζωές καταστράφηκαν και χάθηκαν. Η Ελλάδα απώλεσε την κυριαρχία της ακόμα και εδάφη της λόγω των οικονομικών κρίσεων του παρελθόντος. Οι ιστορικοί βέβαια είναι επιφυλακτικοί στο να κάνουν συγκρίσεις όμως ξετυλίγοντας την ιστορία τα κοινά χαρακτηριστικά αναδείχτηκαν.

Για παράδειγμα μετά το περίφημο «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν», που φέρεται να είπε στην Βουλή ο Χαρίλαος Τρικούπης, θα περάσουν 13 σκληρά χρόνια με την Ελλάδα σε διεθνή οικονομικό έλεγχο. Λίγο μετά, το 1909, καθώς η Ελλάδα θα βγαίνει από την κρίση, θα γίνει το Κίνημα στο Γουδί που θα φέρει στο προσκήνιο έναν νέο και άφθαρτο πολιτικό από την Κρήτη, τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Βενιζέλος, λένε οι ιστορικοί, έρχεται στο προσκήνιο - εκτός άλλων παραγόντων - και διότι το 1910 υπάρχει στην χώρα μας όμως μία διάθεση για σημαντική αλλαγή. Στην ψυχολογία του κόσμου τότε ήταν ξεκάθαρη η ανάγκη για πρόοδο και ανάπτυξη. Αυτή την ψυχολογία εκφράζει ο Ελευθέριος Βενιζέλος και έτσι καταφέρνει την περίοδο 1928-1932, μέσα σε πέντε χρόνια, να κάνει έναν απότομο εκσυγχρονισμό του κράτους και να καταφέρει να βγάλει την Ελλάδα από την κρίση.

Μία δεύτερη - αναγκαστική - ιστορική στάση είναι η δεκαετία του 1940.

Αν υπάρχει μία στιγμή που η Ελλάδα γονάτισε πραγματικά ήταν η περίοδος αμέσως μετά τον Πόλεμο και τον Εμφύλιο. Οι Έλληνες δεν είχαν να φάνε, η χώρα είχε γκρεμιστεί και καταστραφεί και ο λαός ήταν διχασμένος σε έναν ακήρυχτο εμφύλιο για πολλά χρόνια μετά την λήξη του ένοπλου εμφυλίου.

Όμως και πάλι η Ελλάδα θα τα καταφέρει και το 1953 θα παρουσιάσει τους δεύτερους παγκοσμίως υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης μετά την Ιαπωνία. Πως το καταφέρνει αυτό;

Το 1953 θα αποκτήσει νομισματική σταθερότητα, θα θέσει σαφείς στόχους ανάπτυξης που - παραδόξως για την Ελλάδα - θα τηρήσει για 20 χρόνια. Παρόλο που οι δείκτες της οικονομικής ανάπτυξης θα ανεβαίνουν ο κόσμος δεν θα το αντιλαμβάνεται αμέσως στην καθημερινή του ζωή. Το πολιτικό κλίμα δεν θα είναι ειρηνικό, θα γίνονται προσφυγές στις κάλπες πάρα πολύ συχνά.

Είναι πάλι όταν η έξοδος από την κρίση θα αρχίσει να γίνεται αισθητή, το 1958, που με τον ανανεωμένο Συναγερμό του Παπάγου θα αναδειχτεί Πρωθυπουργός ένας νεός τότε και άφθαρτος πολιτικός ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο Καραμανλής για μία 20 ετία θα κάνει ό,τι και ο Βενιζέλος, με διαφορετικό τρόπο. Κρατικές επενδύσεις και εκσυγχρονισμός είναι οι στόχοι του. Με έναν απόλυτο μεν τρόπο, πολλοί υποστηρίζουν και εξαιρώντας τους αριστερούς, για κάποιους άλλους, σε μία διχασμένη πολιτικά κοινωνία αλλά σε μία κοινωνία που έχει μόλις βγει από τον πόλεμο και ζητά απελπισμένα ανάπτυξη για να επιβιώσει.

Είναι στην έξοδο από την κρίση, φαίνεται να συμφωνούν οι ιστορικοί, που αναδεικνύεται κάθε φορά μία νέα πολιτική δύναμη που παρασύρει τον κόσμο. Είναι στην ανοδική πορεία που εμφανίζονται οι νέες πολιτικές δυνάμεις στον τόπο μας.

Το πιο σημαντικό όμως κοινό ιστορικό στοιχείο που φαίνεται ότι είναι απαραίτητο για να βγει η χώρα μας από την κρίση είναι η ψυχολογία του κόσμου. Όλα τα κόμματα που εναλλάσσονταν εκείνη την περίοδο στην εξουσία, τα συντηρητικά, του κέντρου, της αριστεράς (η ΕΔΑ) όλα είχαν έναν κοινό στόχο στον οποίο δεν διαφωνούσαν και αυτός ήταν η επιτάχυνση της ανάπτυξης.

Σήμερα η κοινωνία είναι πάλι διχασμένη και πολωμένη. Σε έναν μνημονιακό και αντιμνημονικό διχασμό, χωρίς απαραίτητα αυτοί που πολώνονται να έχουν διαβάσει μία σελίδα των μνημονίων. Πολωμένοι είμαστε όμως, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ηλικιακά και κυρίως οικονομικά σε αδύναμους και ισχυρούς. Όσο είμαστε μέσα στην κρίση δεν μπορούμε να διακρίνουμε τις νέες πολιτικές δυνάμεις που θα μας παρασύρουν στην ανάπτυξη.

Αυτό όμως που όλοι νιώθουμε είναι μία κοινή ψυχολογία. Όλοι θέλουμε να βγούμε από την κρίση και όλοι προσδοκούμε στην ανάπτυξη. Θέλουμε μία πολιτική δύναμη η πολιτικές δυνάμεις που θα μας συστρατεύσουν σε έναν κοινό στόχο. Και όλοι γνωρίζουμε βαθιά μέσα μας ως Έλληνες, και το έχουμε αποδείξει ιστορικά, τι μπορούμε να καταφέρουμε ενωμένοι. Μέσα σε μία προεκλογική εκστρατεία λοιπόν που οι πολιτικές θέσεις χάθηκαν στις διαμάχες εντυπωσιασμού, ποιος δεν θα ήθελε να δει, επιτέλους, το κοινό όραμα που θα μας παρασύρει!

ΥΣ. Για την ιστορία, να πούμε, ότι ένας από τους πρώτους στόχους του Ελευθέριου Βενιζέλου την πενταετία του εκσυγχρονισμού της χώρας ήταν η Παιδεία με την δημιουργία νέων σχολείων. Το Υπουργείο Παιδείας είχε αναθέσει στον Γεώργιο Παπανδρέου.

ΥΣ. 2 Η συνομιλία έγινε με τους εξαίρετους ιστορικούς και οικονομολόγους: Μιχάλη Ψαλιδόπουλο, Γιώργο Σταθάκη, Κώστα Κωστή, Χρυσάφη Ιορδάνογλου, Ευάνθη Χατζηβασιλείου.

Δημοφιλή