Κλείνοντας το Χάσμα των Φύλων στον Κλάδο της Τεχνολογίας

Πέρυσι τον Οκτώβριο, ταξίδεψα στο Συνέδριο για την Γυναικεία Συμμετοχή στον Τομέα της Πληροφορικής (Grace Hopper Celebration in Women in Computing Conference) για να μεταφέρω ένα παρόμοιο μήνυμα: οι γυναίκες όχι μόνο κινδυνεύουν να χάσουν τις επόμενες εκπληκτικές ευκαιρίες εργασίας του μέλλοντος, αλλά επίσης διακινδυνεύουν και μια ακόμη πιο ανησυχητική πτώση της κοινωνικής τους επιρροής. Δεδομένου ότι η τεχνολογία διαμορφώνει εκ νέου τον κόσμο, οι γυναίκες θα χάσουν την ευκαιρία να επηρεάσουν τις μαζικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που θα φέρει αυτή η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.
FilmMagic via Getty Images

Μόλις επέστρεψα από την φετινή ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, όπου οι ηγέτες από όλον τον κόσμο συγκεντρώθηκαν για να συζητήσουν τον αντίκτυπο μιας νέας βιομηχανικής επανάστασης. Αυτή η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση (έπειτα από τις επαναστάσεις που έφερε ο ατμός, ο ηλεκτρισμός και η ηλεκτρονική) χρησιμοποιεί την ψηφιακή τεχνολογία για να φέρει την επανάσταση σε σχεδόν κάθε τομέα της ζωής μας με πρωτόγνωρο ρυθμό, από τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό μέχρι τους βοηθούς με τεχνητή νοημοσύνη.

Μια από τις μεγαλύτερες συνέπειες, η οποία περιγράφεται στην έκθεση για το Χάσμα των Φύλων στην Βιομηχανία, είναι το πόσο επιβλαβής μπορεί να είναι αυτή η επανάσταση για την πρόοδο των γυναικών επειδή υπό-εκπροσωπούνται στην τεχνολογία. Καθώς οι δυνάμεις της αγοράς μετασχηματίζουν τους διάφορους κλάδους για να ευνοήσουν τις τεχνολογικές δεξιότητες, οι γυναίκες κατέχουν ποσοστό μόνον 26 τοις εκατό όλων των θέσεων εργασίας στην τεχνολογία. Ακόμη χειρότερα, έχουν να κερδίσουν μόνον μια (1) νέα θέση STEM (Φυσικές Επιστήμες / Τεχνολογία / Μηχανική / Μαθηματικά) σε κάθε είκοσι (20) θέσεις (1:20) που χάνονται σε άλλους κλάδους όπου υπάρχει αναταραχή. Για τους άνδρες, ο λόγος αυτός είναι πολύ πιο ευνοϊκός: μία προς τέσσερις.

Όπως καθιστά σαφές η έκθεση: «Αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις χάσματος των φύλων στον κλάδο και ο μετασχηματισμός της αγοράς εργασίας προς νέους και αναδυόμενους ρόλους στον τομέα των υπολογιστών, της τεχνολογίας και της μηχανικής εξακολουθήσει να υπερτερεί έναντι του ρυθμού εισόδου των γυναικών σε αυτό το εργασιακό πεδίο, οι γυναίκες κινδυνεύουν να χάσουν τις καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες του μέλλοντος».

Βρήκα τις συζητήσεις στο Νταβός και τα ευρήματα της έκθεσης πολύ ανησυχητικά αλλά ταυτόχρονα οικεία. Πέρυσι τον Οκτώβριο, ταξίδεψα στο Συνέδριο για την Γυναικεία Συμμετοχή στον Τομέα της Πληροφορικής (Grace Hopper Celebration in Women in Computing Conference) για να μεταφέρω ένα παρόμοιο μήνυμα: οι γυναίκες όχι μόνο κινδυνεύουν να χάσουν τις επόμενες εκπληκτικές ευκαιρίες εργασίας του μέλλοντος, αλλά επίσης διακινδυνεύουν και μια ακόμη πιο ανησυχητική πτώση της κοινωνικής τους επιρροής. Δεδομένου ότι η τεχνολογία διαμορφώνει εκ νέου τον κόσμο, οι γυναίκες θα χάσουν την ευκαιρία να επηρεάσουν τις μαζικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που θα φέρει αυτή η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα, εκ των οποίων το σημαντικότερο είναι να βελτιώσουμε την ισορροπία μεταξύ εργασίας - προσωπικής ζωής η οποία, όπως σωστά αναφέρει η έκθεση, αποτελεί το κύριο εμπόδιο στην προσέλκυση και συγκράτηση των γυναικών στον κλάδο της τεχνολογίας. Στη συνέχεια, μπορείτε να βρείτε το κείμενο της δικής μου ομιλίας στο συνέδριο Grace Hopper, όπου αναφέρομαι σε αυτό το επικείμενο πρόβλημα, καθώς και στα μέτρα που μπορούμε να λάβουμε για να διασφαλίσουμε ότι οι γυναίκες θα πάρουν την θέση που τους αξίζει στη διαμόρφωση του μέλλοντος.

***

Τα ακόλουθα είναι προσαρμογή από σημεία της διάλεξης στα πλαίσια του Συνεδρίου Grace Hopper Celebration of Women in Computing από το Ινστιτούτο Anita Borg για Γυναίκες στην Τεχνολογία και από τoν Σύλλογο Μηχανημάτων Υπολογισμού (ACM).

Καλημέρα Grace Hopper! Είναι απόλυτη τιμή μου να βρίσκομαι εδώ μαζί με όλες εσάς.... Τόσες πολλές ενδιαφέρουσες, πανέξυπνες γυναίκες ειδικούς της πληροφορικής! Για όλες τις γυναίκες που αισθάνονται μόνες εκεί έξω, το συνέδριο αυτό είναι μια σανίδα σωτηρίας - ένας χώρος όπου μπορείτε να αισθάνεστε ότι έχετε στήριξη, να λάβετε έμπνευση, να είστε ο εαυτός σας και να συναντηθείτε ως επιστήμονες της πληροφορικής. Αυτό ισχύει και για εμένα.

Είναι τόσο υπέροχο να βλέπω τόσες πολλές από εσάς στο κοινό.... Περιλαμβανομένων και των 1.000 που συμμετέχουν από την Google και τη YouTube. Σας ευχαριστώ όλες που ήρθατε!

Επιτρέψτε μου λοιπόν να ξεκινήσω με μια ιστορία από την ίδια μου τη ζωή....

Μερικά χρόνια πριν, η κόρη μου που τότε ήταν δέκα ετών, μου είπε ότι μισεί τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Δε νομίζω να είχατε σκεφτεί ότι θα ξεκινούσα την ομιλία μου με αυτόν τον τρόπο σήμερα το πρωί.

Όταν μου το είπε αυτό, σοκαρίστηκα. Έρχονταν στην Google από τότε που ήταν μωρό. Γνώριζε ότι και οι δύο γονείς της εργάζονταν στον κλάδο της τεχνολογίας. Ήξερε ότι ενδιαφερόμουν για την θέση των γυναικών που εργάζονται στον χώρο της τεχνολογίας. Ξαφνικά, αυτό το ζήτημα για το οποίο νοιαζόμουν τόσο πολύ στην δουλειά μου, με έπληξε στο σπίτι.

Αυτό που συνέβη στο σπίτι μου, ίσως να ακουστεί οικείο σε όλες σας. Είχαμε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή στο σπίτι και ο γιος μου τον λάτρευε. Τον λάτρευε τόσο πολύ που δεν άφηνε την κόρη μου να τον πλησιάσει. Με τα δικά της λόγια «τον είχε κατακτήσει», οπότε εκείνη έπρεπε να βρει κάτι άλλο να κάνει.

Πρόσθεσε επίσης ότι ήταν «εντελώς βαρετό» να σου αρέσουν οι υπολογιστές, και εκείνη είχε πολύ καλύτερα πράγματα να κάνει στην τόσο γεμάτη ζωή της.

Σήμερα, το ίδιο σενάριο παίζεται με κορίτσια σε όλη την Αμερική. Τα κορίτσια μένουν έξω από την συζήτηση όταν μιλούμε για τεχνολογία. Οδηγούνται να πιστεύουν ότι η τεχνολογία σε απομονώνει και είναι αντικοινωνική. Και δεν τους δίνεται ποτέ η ευκαιρία να διορθώσουν αυτήν την εσφαλμένη εντύπωση.

Αυτό το σενάριο μπορεί να ξεκινά από το σπίτι μας, έχει όμως σοβαρές επιπτώσεις για την οικονομία μας και για τις γυναίκες γενικότερα.

Μέχρι το 2020, οι θέσεις εργασίας στην επιστήμη της πληροφορικής αναμένεται να αυξάνονται σχεδόν με διπλάσια ταχύτητα από τον εθνικό μέσο όρο φθάνοντας συνολικά στον αριθμό των 5 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας.

Και αυτές είναι οι θέσεις εργασίας που θεωρούνται από το Κέντρο Ερευνών Pew (Pew Research Department) αμιγώς θέσεις τεχνολογίας. Η τεχνολογία βέβαια αγγίζει πολλές περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που αναφέρονται ως τεχνολογικές, και άρα ως αποτέλεσμα έχει πολύ μεγαλύτερη επίδραση.

Για παράδειγμα, κάθε αυτοκίνητο που παράγεται σήμερα έχει μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ από το διαστημόπλοιο Apollo 11 που έστειλε τον άνθρωπο στο φεγγάρι. Ο υπερυπολογιστής Watson της IBM διαγιγνώσκει τον καρκίνο με μεγαλύτερη ακρίβεια από τους ίδιους τους ογκολόγους. Και οι αγρότες χρησιμοποιούν τους δορυφόρους και τις μετεωρολογικές προβλέψεις για να αυξήσουν την παραγωγή.

Η τεχνολογία φέρνει την επανάσταση σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής μας με ρυθμούς άνευ προηγουμένου. Και όμως, σήμερα, οι γυναίκες κατέχουν ποσοστό μόνον 26 τοις εκατό όλων των θέσεων εργασίας στον τομέα της τεχνολογίας.

Αν οι γυναίκες δεν συμμετέχουν στην τεχνολογία, χάνουν την ευκαιρία να επηρεάσουν την μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική αλλαγή αυτού του αιώνα.

Το γεγονός ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν ένα τόσο μικρό μερίδιο του εργατικού δυναμικού στην τεχνολογία δεν πρέπει να αποτελέσει μόνο μια κλήση αφύπνισης αλλά να μας ταρακουνήσει συθέμελα.

Απειλεί την συνέχιση της οικονομικής υπεροχής της χώρας μας και θέτει σε κίνδυνο της μελλοντική μας ανταγωνιστικότητα. Και θα πρέπει να μας αφυπνίσει όλες ώστε να αναλάβουμε δράση.

Άρα, από πού θα ξεκινήσουμε;

Έχει γίνει σοβαρή συζήτηση σχετικά με την έλλειψη γυναικών στον τομέα της τεχνολογίας. Είναι ζήτημα διοχέτευσης γυναικών ή είναι ζήτημα συγκράτησης στον χώρο;

Κατά την άποψή μου, ισχύουν και τα δύο.

Ας ξεκινήσουμε με το ζήτημα διοχέτευσης. Σήμερα, οι γυναίκες παίρνουν περισσότερους από τους μισούς τίτλους bachelor (πρώτο πτυχίο) στην Αμερική αλλά ποσοστό μικρότερο από το 20 τοις εκατό των πτυχίων επιστήμης υπολογιστών.

Και το πρόβλημα αυτό, δυστυχώς, δεν βελτιώνεται αλλά επιδεινώνεται.

Η εκπροσώπηση των γυναικών στην τεχνολογία στην ουσία ήταν υψηλότερη στα μέσα της δεκαετίας του '80. Άλλα πεδία όπως η Βιολογία και η Χημεία έχουν βελτιωθεί έκτοτε, ενώ η επιστήμη των υπολογιστών παρουσιάζει επιδείνωση. Η πτώση αυτή είναι πλέον μοναδική για την επιστήμη των υπολογιστών.

Δύο χρόνια πριν, ήμουν στο κοινό εδώ στο συνέδριο Grace Hopper, όταν η Maria Klawe ήταν εδώ, επάνω στην σκηνή. Για όσους δεν γνωρίζετε, η Maria είναι η Πρόεδρος του Κολλεγίου Harvey Mudd, όπου βοήθησε να γίνει μιας επιτυχημένη προσπάθεια ενθάρρυνσης περισσότερων γυναικών να πάρουν κατεύθυνση (major) στην επιστήμη των υπολογιστών. Η Maria έχει αφοσιωθεί στο να κάνει τις γυναίκες να ενθουσιαστούν για την τεχνολογία. Όταν μίλησε, ανέφερε τους τρεις λόγους για τους οποίους οι γυναίκες δεν ασχολούνται με την τεχνολογία.

Και αυτοί οι τρεις λόγοι είναι, με δικά της λόγια, οι ακόλουθοι:

Πρώτον, πιστεύουν ότι είναι βαρετή.

Δεύτερον, πιστεύουν ότι δεν θα είναι καλές σε αυτό.

Και τρίτον, δεν θέλουν ούτε νεκρές να τις δουν να κυκλοφορούν με ανθρώπους που έχουν διαλέξει ως κατεύθυνση την επιστήμη των υπολογιστών.

Το τσέκαρα με την κόρη μου και δυστυχώς, για εκείνην, αυτές οι εσφαλμένες αντιλήψεις ισχύουν.

Όλες μας όμως σε αυτήν εδώ την αίθουσα γνωρίζουμε ότι τίποτε από όλα αυτά δεν είναι αλήθεια. Οι αντιλήψεις όμως είναι εκείνες που διαμορφώνουν την πραγματικότητα. Ας δούμε λοιπόν τι είναι εκείνο που οδηγεί σε αυτές τις εσφαλμένες αντιλήψεις και πώς μπορούμε να τις διορθώσουμε.

Πρώτον, η επιστήμη των υπολογιστών είναι βαρετή.

Εντάξει, προφανώς αυτό δεν ισχύει. Πώς όμως μπορεί κανείς να είναι σίγουρος αν δεν το δοκιμάσει; Το πρόβλημα είναι ότι μπορεί να φαίνεται απ' έξω απίστευτα βαρετό, εκτός κι αν είσαι το ίδιο το άτομο που βρίσκεται μπροστά από την οθόνη και φτιάχνει το δικό του πρόγραμμα.

Χρειαζόμαστε περισσότερα κορίτσια ώστε να έχουμε την ευκαιρία να τους δείξουμε πραγματικά τι είναι όντως η επιστήμη των υπολογιστών. Πρέπει να μπορέσουν να δουν με τα ίδια τους τα μάτια ότι η επιστήμη των υπολογιστών μπορεί να είναι δημιουργική και να αποτελεί πηγή έμπνευσης.

Η δεύτερη αντίληψη, η αντίληψη ότι τα κορίτσια δεν θα ήταν κατάλληλα για την επιστήμη των υπολογιστών.... Αυτή απλώς με κάνει να θυμώνω.

Ασφαλώς και θα ήταν κατάλληλα γι' αυτήν.

Ορισμένες από τις μεγαλύτερες προγραμματίστριες της εποχής ήταν γυναίκες! Η Ada Lovelace, η πρώτη προγραμματίστρια στον κόσμο, η Ida Rhodes που σχεδίασε τους πρώτους υπολογιστές που χρησιμοποιήθηκαν για την Απογραφή και την Κοινωνική Ασφάλιση.

Η Margaret Hamilton που έγραψε το λογισμικό που έστειλε το Apollo 11 στο φεγγάρι και η Joan Clark, η οποία, μαζί με άλλες γυναίκες, έσπασε τον κωδικό Enigma των Ναζί στο Bletchley Park.

Και να μην ξεχάσουμε και την Anita Borg και την Grace Hopper.

Και υπάρχουν τόσες υπέροχες γυναίκες στον κλάδο σήμερα και στην Google και στη YouTube που εργάζονται σε μεγάλα τμήματα των συστημάτων μας. Είναι τόσες πολλές που είναι αδύνατο να τις αναφέρουμε με το όνομά τους, αλλά στοιχηματίζω ότι πολλές από αυτές είναι εδώ στο κοινό.

Δεδομένου όμως του αριθμού των ανδρών στο πεδίο σε σύγκριση με τον αριθμό των γυναικών, και δεδομένου ότι οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν καν δοκιμάσει στην επιστήμη των υπολογιστών, μπορώ να καταλάβω πως οι γυναίκες έχουν ασπαστεί αυτές τις εσφαλμένες αντιλήψεις.

Οπότε, επιτρέψτε μου να σας πω ένα μικρό μυστικό που έμαθα συν τω χρόνω, καθώς βρισκόμουν στην κορυφή ενός από τους μεγαλύτερους οργανισμούς τεχνολογίας...

Οι άνδρες δεν διαθέτουν ειδικές δεξιότητες που να τους δίνουν τη δυνατότητα να διευθύνουν εταιρείες τεχνολογίας.

Απλώς υπάρχουν πολλοί περισσότεροι, και είναι πιο επιθετικοί στην πορεία τους να φτάσουν στο επόμενο επίπεδο.

Τώρα, η διαφορά μεταξύ φύλων στην επιστήμη των υπολογιστών δεν πρόκειται να αλλάξει από μόνη της. Κάθε φορά που πηγαίνω στις κατασκηνώσεις τεχνολογίας στην Silicon Valley για να πάρω τα παιδιά μου, βλέπω τα 7άχρονα, τα 10άχρονα και τα 12άχρονα και βλέπω τα ίδια πράγματα που βλέπω και στο γραφείο μου. Αν δεν κάνουμε μια αλλαγή, το μέλλον της τεχνολογίας θα είναι όπως φαίνεται σήμερα.

Οπότε ο μόνος τρόπος να διορθώσουμε αυτές τις αντιλήψεις είναι με το να δώσουμε σε όλους την ευκαιρία να μάθουν επιστήμη των υπολογιστών.

Θα ξεκινούσα με το να κάνω το μάθημα της επιστήμης των υπολογιστών διαθέσιμο σε όλους τους σπουδαστές στις Ηνωμένες Πολιτείες με τον απώτατο στόχο να γίνει υποχρεωτικό.

Αναγνωρίζω ότι πολλά σχολεία στην χώρα έχουν έλλειψη πόρων και περιορισμούς στον προϋπολογισμό τους. Δεν ισχυρίζομαι ότι αυτό είναι εύκολο αλλά από την άλλη μεριά ο κόσμος αλλάζει και το εκπαιδευτικό μας σύστημα χρειάζεται να προετοιμάζει τους σπουδαστές για τον 21ο αιώνα.

Σήμερα, ποσοστό περίπου δέκα τοις εκατό των σχολείων στην χώρα παρέχουν μαθήματα Επιστήμης Υπολογιστών, ενώ συχνά οι άλλες επιστήμες όπως η βιολογία, η χημεία και η φυσική είναι υποχρεωτικά μαθήματα.

Αν δεν κάνουμε το μάθημα Επιστήμης των Υπολογιστών προτεραιότητα, διακινδυνεύουμε να οδηγήσουμε στην επιδείνωση των ανισοτήτων φύλου, τάξης και φυλής καθώς οι θέσεις εργασίας και οι ευκαιρίες θα ρέουν προς εκείνους που έχουν υπόβαθρο επιστήμης των υπολογιστών. Ως έθνος, διακινδυνεύουμε να χάσουμε και την ανταγωνιστικότητά μας στο μέλλον.

Υπάρχουν άλλες χώρες που κοιτούν μπροστά και που έχουν ήδη υιοθετήσει αυτά τα πρότυπα. Πέρυσι, η Αγγλία έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που έκανε υποχρεωτικά τα μαθήματα επιστήμης των υπολογιστών. Η Ιταλία σύντομα θα εφαρμόσει κάτι παρόμοιο. Και το Ισραήλ και η Νότια Κορέα έχουν ορισμένα από τα πιο εμπεριστατωμένα προγράμματα σπουδών για την επιστήμη των υπολογιστών.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρχίζουμε να βλέπουμε μια ώθηση. Πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Σικάγο και το Σαν Φρανσίσκο κάνουν πρόοδο αλλά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας.

Το καλύτερο πράγμα για το να μεγαλώσουμε μια γενιά όπου όλοι θα καταλαβαίνουν την επιστήμη των υπολογιστών είναι ότι αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στις γυναίκες και στις μειονότητες που διαφορετικά υπό-εκπροσωπούνται στην τεχνολογία.

Και τώρα, σχετικά με αυτήν την τελευταία παρανόηση.... Ούτε νεκρή δεν θα ήθελα να με δουν με έναν σπασίκλα των υπολογιστών.

Πρώτον, χρειαζόμαστε περισσότερα κορίτσια να έρθουν στο συνέδριο Grace Hopper για να δουν τις εκπληκτικές γυναίκες που έχουμε εδώ στην επιστήμη των υπολογιστών.

Συνήθως, για τέτοιου είδους εσφαλμένες αντιλήψεις, κατηγορούμε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που ενισχύουν τα στερεότυπα...

Λατρεύουμε να κατηγορούμε τα ΜΜΕ για τα στερεότυπά μας.

Εχμ.... Υπάρχει ένα πρόβλημα με αυτό στην δική μου περίπτωση.... Δεν μπορώ να κατηγορήσω τα ΜΜΕ.... Διευθύνω μία από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες μέσων στον κόσμο. Έχουμε περισσότερους από 1 δισ. ανθρώπους που την επισκέπτονται κάθε μήνα!

Οπότε, άρχισα να αναζητώ τι θα μπορούσε να κάνει η YouTube για να αλλάξει τις αντιλήψεις.

Λοιπόν, το πρώτο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι υπάρχει πρόβλημα.

Οπότε, είμαι υπερήφανη που ανακοινώνω ότι συνεργαζόμαστε με την βραβευμένη με Όσκαρ παραγωγό Lesley Chilcott, των ντοκιμαντέρ "An Inconvenient Truth" (στην Ελλάδα κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Μια Άβολη Αλήθεια») και "Waiting for Superman." Η Lesley δημιούργησε ένα νέο ντοκιμαντέρ σχετικά με τον ρόλο που παίζουν τα κορίτσια στην τεχνολογία και τη σημασία του να τα κάνουμε να εμπλακούν.

Η νέα ταινία της Lesley ονομάζεται «Code Girl», και η Lesley όχι μόνον είναι ανάμεσά μας στο κοινό σήμερα αλλά έχει φέρει και το teaser της ταινίας αποκλειστικά για εμάς που θα θέλαμε να το μοιραστούμε με όλες σας τώρα.

Ας το παρακολουθήσουμε.

Είμαι υπερήφανη που ανακοινώνω ότι μαζί με την ομάδα Made w/Code της Google, πρόκειται να φιλοξενήσουμε δωρεάν το «Code Girl» στο YouTube για πέντε μέρες πριν προβληθεί στους κινηματογράφους. Θέλω να ευχαριστήσω την Lesley για το φοβερό πάθος που έχει προσδώσει σε αυτό το εγχείρημα ώστε να βοηθήσει στην ενημέρωση σχετικά με αυτό το σημαντικό θέμα.

Η υποστήριξή μας όμως δεν σταματά εδώ.

Μέσα στο επόμενο έτος, θα ακούσετε πώς η YouTube εργάζεται για να φέρει περισσότερες γυναίκες πίσω και μπροστά από τις κάμερες και πώς θα ενθαρρύνουμε περιεχόμενο που δείχνει τις γυναίκες στην τεχνολογία μέσα από ένα θετικό πρίσμα.

Ακόμη όμως κι αν αλλάξουμε αντιλήψεις και ενισχύσουμε τον αριθμό των γυναικών υποψηφίων στην τεχνολογία, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς παραδεχόμενες ότι υπάρχουν πολλά πολιτισμικά προβλήματα που ωθούν τις γυναίκες εκτός.

Για εταιρείες τεχνολογίας όπως η Google, αυτό είναι μια τεράστια απώλεια ταλέντου στον χώρο, όπου συνεχώς έχουμε ελλείψεις. Σήμερα, οι γυναίκες στα πεδία STEM (φυσικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών) έχουν 45 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να αφήσουν τον κλάδο απ' ότι οι άνδρες ομότιμοί τους.

Υπάρχουν ορισμένα ζητήματα πίσω από αυτό. Ένα από αυτά είναι μια κουλτούρα που εξυμνεί τους ανθρώπους που εργάζονται όλη τη νύχτα και μέχρι τις πρωινές ώρες.

Μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ακραίο, ιδίως στις νεοφυείς επιχειρήσεις. Το να επενδύει κανείς τόσες ώρες, δείχνει σοβαρότητα, δέσμευση, τις δυνατότητές του ως 10Xer (νεοφυείς εταιρείες που ξεπερνούν κατά δέκα φορές τις ήδη καθιερωμένες εταιρείες του κλάδου τους). Υπάρχουν ολονύχτιες εμπλοκές και κωδικοποιητές (coders) που πίνουν Soylent (υποκατάστατο γεύματος) έτσι ώστε να μην χρειάζεται να σηκωθούν για να φάνε. Και τα μίνι ψυγεία είναι γεμάτα με Red Bull για την περίπτωση που κάποιος χρειαστεί επιπλέον ενέργεια. Δημιουργείται μια κουλτούρα που φοβίζει τους ανθρώπους που θέλουν να έχουν μια φυσιολογική ζωή και τιμωρεί εκείνους που έχουν σοβαρές δεσμεύσεις στο σπίτι τους, είτε άνδρες είτε γυναίκες.

Δεν θα μπορούσα ποτέ να συμμετάσχω σε τέτοιου είδους κουλτούρα τεχνολογίας δεδομένου ότι έκανα το πρώτο μου παιδί πολύ σύντομα μετά την πρόσληψή μου από την Google. Σε όλη μου την σταδιοδρομία, προσπάθησα επισταμένως να είμαι στο σπίτι κάθε βράδυ για να τρώω με την οικογένειά μου.

Στην αρχή, αυτό δεν ήταν πραγματικά μια επιλογή. Τα παιδιά μου ήταν στον παιδικό σταθμό. Και ξέρετε τι συμβαίνει αν αργήσει κανείς να τα πάρει από τον παιδικό σταθμό; Σε χρεώνουν ένα δολάριο το λεπτό! Κι αυτό δεν είναι το χειρότερο.... Το χειρότερο είναι ότι τα παιδιά σου είναι πραγματικά θυμωμένα μαζί σου που έμειναν τελευταία να σε περιμένουν.

Αυτός ο περιορισμός όμως μου έδωσε την δυνατότητα να αναπτύξω ένα στυλ εργασίας που εστίαζε στην αποτελεσματικότητα, στην παραγωγικότητα και στην ιεράρχηση κατά τη διάρκεια των ωρών γραφείου.

Υπάρχουν στιγμές στην σταδιοδρομία σου που είναι κατάλληλα και αναγκαία τα ξενύχτια. Υπάρχουν επείγοντα που προκύπτουν όταν έρθει η ώρα να πας στο σπίτι σου το Σαββατοκύριακο και τα βράδια. Αυτά όμως δεν είναι μια βιώσιμη μακρόχρονη λύση.

Μια πρόσφατη μελέτη στο Harvard Business Review, αποκάλυψε ότι οι εργαζόμενοι που έκαναν τακτικά διαλείμματα, μπορούσαν να εστιάσουν κατά 30% περισσότερο σε σύγκριση με εκείνους που δεν έκαναν διαλείμματα. Και οι εργαζόμενοι που αισθάνονταν ότι οι ανώτεροί τους τους ενθάρρυναν να κάνουν διαλείμματα, ανέφεραν 100% σχεδόν υψηλότερη αφοσίωση προς τον εργοδότη τους!

Αυτή λοιπόν είναι η συμβουλή μου προς όλες σας: εστιάστε στο να εργάζεστε έξυπνα. Δουλέψτε σκληρά, κάντε καλή δουλειά. Αλλά μετά.... Πηγαίνετε στο σπίτι σας.

Το να μένετε στο «παιχνίδι» μακροπρόθεσμα, το να μην «καίγεστε» είναι πιο σημαντικό από μια σύντομη και παθιασμένη θητεία στην τεχνολογία. Και οι εταιρείες τεχνολογίας, αν θέλετε να προσελκύσετε και να συγκρατήσετε τα καλύτερα ταλέντα, πρέπει να βοηθήσετε τους εργαζόμενους να βρουν ισορροπία.

Ένας άλλος τρόπος να κάνουμε τον κλάδο πιο ελκυστικό για τις γυναίκες είναι να είμαστε υπέρ της οικογενειακής άδειας μετ' αποδοχών.

Εγώ υπήρξα τυχερή στην ζωή μου. Ήμουν η πρώτη εργαζόμενη της Google που πήρε την άδεια μητρότητας και πέρυσι έγινα η μοναδική που έχει πάρει πέντε άδειες μητρότητας στην Google. Κάθε μία από αυτές τις άδειες εμπλούτισε την καριέρα μου και ακόμη πιο σημαντικό εμπλούτισε την ζωή μου. Οι άδειες αυτές μου επέτρεψαν να έχω ψυχική ηρεμία, γνωρίζοντας ότι θα μπορούσα να επιστρέψω αφού θα περνούσα τον χρόνο που πραγματικά ήθελα και χρειαζόμουν στο σπίτι με το νέο μου μωρό.

Εκείνο που είναι ενδιαφέρον είναι ότι ανακάλυψα ότι κάθε διάλειμμα μου έδινε την ευκαιρία να σκεφτώ την σταδιοδρομία μου. Κατά την δεύτερη άδεια μητρότητας, αποφάσισα να κάνω μια αλλαγή και να εργαστώ στη διαφήμιση, όπου πέρασα και τα επόμενα 12 χρόνια της σταδιοδρομίας μου.

Μπορεί να ακούγεται αντιπαραγωγικό αλλά η έρευνα - και η εμπειρία της Google - δείχνει ότι μια γενναιόδωρη άδεια μητρότητας μετ' αποδοχών αυξάνει σημαντικά την συγκράτηση του προσωπικού.

Όταν δίδεται στις γυναίκες μια μικρή άδεια, ή τις πιέζουν να είναι σε ετοιμότητα, ορισμένες αποφασίζουν ότι απλά δεν αξίζει να επιστρέψουν. Γι' αυτό, όταν η Google αύξησε την πολιτική της για τον χρόνο άδειας μητρότητας μετ' αποδοχών από 12 σε 18 εβδομάδες, είδαμε τα ποσοστά παραίτησης των νέων μητέρων να μειώνονται κατά 50 τοις εκατό.

Αποτέλεσε έμπνευση για μένα να δω άλλες εταιρείες όπως τη Netflix και τη Microsoft να παρέχουν πιο γενναιόδωρες άδειες μετ' αποδοχών τους τελευταίους μήνες. Δυστυχώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μόνη χώρα στον κόσμο εκτός από την Παπούα Νέα Γουινέα όπου δεν παρέχεται άδεια μητρότητας μετ' αποδοχών. Σήμερα, 88 τοις εκατό των Αμερικανίδων δεν παίρνουν καμία οικογενειακή άδεια μετ'αποδοχών. Αυτό δημιουργεί μια πολύ άσχημη κατάσταση όπου ένα τέταρτο όλων των γυναικών στις ΗΠΑ επιστρέφουν στην δουλειά μόλις δέκα μέρες μετά τον τοκετό.

Αν οι εταιρείες τεχνολογίας θέλουν να ενισχύσουν την συγκράτηση προσωπικού, πρέπει να παρέχουν γενναιόδωρη άδεια μετ' αποδοχών. Και με το να ενημερώνουν σχετικά με τα οφέλη της οικογενειακής άδειας μετ' αποδοχών, μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης ώστε να ακολουθήσει το παράδειγμά τους και η υπόλοιπη χώρα.

Αν εργάζεστε σε μια εταιρεία και αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να εργαστείτε με ισορροπημένο τρόπο, και η άδεια μητρότητας είναι κακή ή ανύπαρκτη, τότε σας προτείνω να αρχίσετε να ψάχνετε γύρω σας και να προσπαθήσετε να βρείτε μια εταιρεία που θα σας στηρίζει.

Και παρεμπιπτόντως.... Ζητούμε προσωπικό!

Όμως, καθώς εργαζόμαστε για να αναμορφώσουμε την κουλτούρα μας, θα σας συμβούλευα όλες να γίνετε υπέρμαχοι του εαυτού σας και να μην αισθάνεστε ενοχές γι' αυτό.

Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα παράδειγμα:

Μερικά χρόνια πριν, υπήρχε μια πολύ σημαντική πρόσκληση - το μοναδικό συνέδριο που συγκέντρωνε τους κορυφαίους του κλάδου μου. Εργαζόμουν με αυτούς τους ανθρώπους. Ήταν άνθρωποι με τους οποίους είχα σχέσεις, ισχυρές συνεργασίες και όμως με κάποιον τρόπο η πρόσκλησή μου δεν έφτασε ποτέ.

Θα μπορούσα να μην ασχοληθώ με το θέμα. Αλλά δεν το έκανα. Ήθελα να πάω σε αυτήν την εκδήλωση αφού ήταν σημαντική για τη δουλειά μου. Το κυνήγησα, το κυνήγησαν κι άλλοι εκ μέρους μου. Ζήτησα, ρώτησα.... Η πρόσκληση δεν ήρθε.

Ορισμένοι φαίνονταν ενοχλημένοι που συνεχώς ρωτούσα γι' αυτό. Ειλικρινά, ήταν κάπως ντροπιαστικό να λέω στον κόσμο ότι δεν είχα προσκληθεί. Σε κάποια φάση, άρχισα να σκέφτομαι ότι ίσως η θέση μου δεν ήταν καν σε αυτήν την εκδήλωση.

Όμως έπειτα, όταν σχεδόν είχα εγκαταλείψει κάθε ελπίδα, βρήκα κάποιον που είχε την κατάλληλη επιρροή. Και όταν του το ανέφερα, με στήριξε και το έκανε πραγματικότητα.

Μέσα σε μια ημέρα από την στιγμή που του το είπα, με μαγικό τρόπο, έφτασε η πρόσκληση. Και όταν πήγα εκεί, ήταν προφανές - η πρόσκληση μου άξιζε δικαιωματικά.

Αφού πέρασα αυτήν την εμπειρία, συνειδητοποίησα ότι όλοι έχουμε βιώσει κάτι παρόμοιο. Μπορεί να είναι μια συνάντηση, μια εκδήλωση, ένα σεμινάριο, κάτι που θα ήθελε κανείς να παρακολουθήσει αλλά δεν έχει προσκληθεί.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι μπορεί να σε αποτρέψουν από το να πας.

Οπότε η συμβουλή μου είναι να μην σταματάτε να ζητάτε. Φροντίστε τον εαυτό σας, υπερασπιστείτε τον. Και μην αισθάνεστε ενοχές γι' αυτό.

Συνειδητοποίησα επίσης κάτι άλλο σημαντικό κατά τη διάρκεια αυτής της εμπειρίας...

Κάποιος στον οργανισμό που είχε περισσότερη δύναμη και επιρροή από εμένα, κινήθηκε για χάρη μου και το έκανε να συμβεί.

Για μένα αυτό αποκρυστάλλωσε τον τρόπο με τον οποίον οι άνθρωποι παίρνουν εκείνη την επόμενη θέση, αυτήν την προαγωγή, αυτήν την πρόσκληση. Η δύναμη και η επιρροή περνά σε αυτούς από εκείνους που την έχουν.

Οπότε, αν δείτε μια εταιρεία με άσχημα ποσοστά μεταξύ των δύο φύλων, κοιτάξτε τον επικεφαλής αυτής.

Ας επιστρέψω όμως τώρα στην κόρη μου.

Με χαρά αναφέρω ότι τώρα της αρέσουν οι υπολογιστές. Έπειτα από την αφύπνιση που είχα στο σπίτι, την έγραψα σε μια τοπική κατασκήνωση τεχνολογίας. Ήρθε σπίτι παραπονούμενη ότι στην τάξη της ήταν όλο αγόρια - ότι δεν υπήρχε κανείς εκεί σαν εκείνη. Μισούσε τους υπολογιστές ακόμη πιο πολύ απ' ότι πριν!

Αλλά ούτε τότε το έβαλα κάτω!

Την άλλαξα και την πήγα σε μια κατασκήνωση μόνον για κορίτσια και σύντομα, άρχισε να βλέπει φως. Σύντομα σχεδίασε ένα σκίτσο ενός ρολογιού υπολογιστή, πλήρες με τηλέφωνο, βίντεο και με επαφές, όπως ακριβώς το ήθελε. Και αυτό, παρεμπιπτόντως, ήταν πριν η Samsung και η Apple κυκλοφορήσουν τα δικά τους ρολόγια.

Μπορούσα να δω ότι άρχιζε να βλέπει ότι η τεχνολογία ήταν ένα εργαλείο για να υλοποιεί τις ιδέες της και να κάνει τον κόσμο καλύτερο για εκείνη. Στηρίζοντας και ενθαρρύνοντας την κόρη μου, κατόρθωσα να της αλλάξω γνώμη. Αλλά πρόκειται για ένα μόνο κορίτσι.

Οπότε, θα ήθελα να ζητήσω από όλες σας να στηρίξετε και να ενθαρρύνετε η μία την άλλη. Και να αγγίξετε και την επόμενη γενιά κοριτσιών στην ζωή σας που πιστεύουν ότι η τεχνολογία είναι μη προσβάσιμη ή μη δημιουργική ή δύσκολη ή βαρετή και να τους δείξετε πόσο λάθος είναι αυτό το στερεότυπο. Ανεξάρτητα από το που βρισκόμαστε στη ζωή, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά.

Αν είστε φοιτήτριες σε κολλέγιο, επηρεάζετε μαθητές και μαθήτριες λυκείου ή άλλους φοιτητές στην σχολή σας. Αν μόλις αρχίσατε να εργάζεστε, μπορείτε να βοηθήσετε όσους είναι στη σχολή να βρουν την πρώτη τους δουλειά. Αν είστε διευθύντρια, μπορείτε να αναγνωρίσετε ταλαντούχες γυναίκες και να τις βοηθήσετε να περάσουν στο επόμενο επίπεδο.

Και αν όλες μας το κάνουμε μαζί, θα κάνουμε πρόοδο αλλάζοντας εκείνες τις αντιλήψεις και ξεπερνώντας τις στατιστικές.

Πρέπει λοιπόν να ενισχύσουμε την είσοδο των γυναικών στην επιστήμη των υπολογιστών, μεταρρυθμίζοντας τα εκπαιδευτικά μας πρότυπα σύμφωνα με τον 21ο αιώνα. Πρέπει να βελτιώσουμε την κουλτούρα της εργασίας στον κλάδο μας ώστε να είναι πιο φιλικός προς τις γυναίκες.

Και πάνω απ' όλα, πρέπει να θεωρήσουμε ότι είναι δική μας προσωπική ευθύνη να δείξουμε στην επόμενη γενιά κοριτσιών και στην τωρινή γενιά γυναικών ότι ανήκουν στην επιστήμη των υπολογιστών και ότι με αυτήν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Σας ευχαριστώ και καλή συνέχεια στο συνέδριο!

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στη The Huffington Post και μεταφράστηκε στα ελληνικά.

Δημοφιλή