Η φορολόγηση της προσόδου (ή η αποκομιδή της δημόσιας αξίας της παραγωγής) είναι μια ιδιαίτερα πλεονεκτική και ευεργετική μορφή φορολογίας, η οποία θα μπορούσε να αντικαταστήσει παραγωγικά όλους τους άλλους φόρους.
Μια ορθολογικά σχεδιασμένη φορολόγηση θα επικεντρωθεί σε αυτό το δημόσιο τμήμα της αξίας του προϊόντος και καθόλου στο ιδιωτικό. Καθώς δε η αξία αυτή δημιουργείται από την κοινωνία ή Πολιτεία, το να αποδίδεται πίσω σε εκείνη δεν είναι φόρος με τη στενή έννοια αλλά μια μορφή ανταμοιβής.
O Adam Smith έγραψε το 1776 για τη φορολόγηση της προσόδου αντί για την επιβολή οποιουδήποτε άλλου φόρου, ως το μόνο αναγκαίο έσοδο του κράτους για την κάλυψη των δαπανών του. Ο David Ricardo επαυξάνει λέγοντας πως ο γαιοκτήμονας, αφού θα πλήρωνε φόρο στο πλέονασμα (= πρόσοδο από την υπερτίμηση του εδάφους) χωρίς το πρόσθετο κόστος του ενοικίου, θα είχε συμφέρον να χρησιμοποιεί τη γη του. Παρομοίως τοποθετείται και ο Paul Samuelson.
Λέει ο J. Stieglitz: «Η γεωφορολόγηση όχι μόνο δεν είναι στρεβλωτική αλλά είναι ο μοναδικός φόρος αναγκαίος να χρηματοδοτεί τις δημόσιες υπηρεσίες πρόνοιας».
Η γεωφορολόγηση είναι ο φόρος επί της αξίας (προσόδου) της φυσικής επιφάνειας της γης και μόνο, ο οποίος δεν αγγίζει το ετήσιο προϊόν της γης, την εργασία της κοινωνίας, τον πραγματικό πλούτο και το εισόδημα του μεγάλου σώματος του λαού. Ο ιδιοκτήτης της γης απολαμβάνει την πρόσοδο χωρίς καμία φροντίδα ή προσοχή από μέρους του και έτσι δικαιολογείται να πληρώσει μέρος αυτού του εισοδήματος και το Κράτος δικαιολογείται να το εισπράξει προκειμένου να καλύψει τις δαπάνες του.
Η πρόσοδος (=πλεόνασμα υπεράνω της παραγωγής των υποδεέστερων ή πιο απόμακρων κτημάτων) είναι το συστατικό που ορίσαμε ως «δημόσιο τμήμα» της αξίας του προϊόντος και οφείλεται στην ίδια τη Φύση και την ύπαρξη της κοινότητας
Αυτή η πρόσοδος, ή το δημόσιο τμήμα της αξίας του προϊόντος οφείλεται στη ύπαρξη και προοδευτική ανάπτυξη της κοινότητας σε γνώση, τεχνολογία, πολιτισμό, συγκοινωνίες, συνδέσεις με άλλα κέντρα. Έτσι το πλεόνασμα ή δημόσιο τμήμα της αξίας δεν οφείλεται στην εργασία και χρήση κεφαλαίου των πολιτών αλλά στη θέση της παραγωγικής μονάδας μέσα στην ευρύτερη κοινότητα. Τέτοια είναι η φυσική κατάσταση. Αφού λοιπόν οι πρόσοδοι οφείλονται στην ύπαρξη της κοινότητας και μόνο το υπόλοιπο στην εργασία των ατόμων, είναι φυσικό και δίκαιο αυτές να μαζεύονται ως έσοδα για το Κράτος.
Ο οικονομολόγος Αθ. Κανελλόπουλος, υπουργός στη μεταπολιτευτική κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή, έγραψε: «Σ' ένα περιορισμένο εδαφικό χώρο σωρεύεται και πλούτος και δύναμη και γνώση και πληροφόρηση και πολιτισμός ... Αγοράζοντας χώρο στην πόλη, δεν εξασφαλίζεις απλώς τόπο εγκατάστασης. Αγοράζεις χρόνο, πληροφόρηση, αμεσότητα, σύνολο υπηρεσιών».
Το Κράτος δεν επιτρέπεται να ξοδεύει περισσότερα από τα έσοδα του, αυτά της (γεω-)προσόδου και ενθαρρύνει την παραγωγική διαδικασία αφήνοντας στον πολίτη ακέραιους τους καρπούς της εργασίας του. Έτσι εμπνέει δικαιοσύνη, ελευθερία και υγιή ανταγωνισμό χωρίς τεχνητά προνόμια ελέγχου γης και φυσικών πόρων.
Σε αντίθεση με κάθε άλλο φόρο, η γεωφορολόγηση δε μετακυλίεται στις τιμές προϊόντων και έτσι δεν προκαλεί στρεβλώσεις στην οικονομία. Είναι απλή και διαφανής αφού η γη δε μπορεί να κρυφτεί. Η άντληση του έγγειου φόρου είναι εύκολη και φθηνή στη διαχείριση της. Εδάφη που κρατούνται αχρησιμοποίητα, αφού θα πρέπει να αποδώσουν για την πληρωμή του φόρου, εξ ανάγκης θα χρησιμοποιούνται. Αποκέντρωση από τις μεγαλουπόλεις ακολουθεί.
Εκείνος ο οποίος θέλει να χρησιμοποιεί πιο πολύ κεφάλαιο και να εργάζεται περισσότερο, θα έχει και μεγαλύτερο εισόδημα το οποίο δεν θα φορολογείται, αφού μόνον η αξία της γης θα φορολογείται και όχι η παραγωγή. Δεν είναι η προσπάθεια του κατόχου που δίνει αξία στη γη αλλά η ανάπτυξη της κοινότητας, και έτσι η εργασία δεν επιβαρύνεται. Δίκαια τότε η Πολιτεία θα παίρνει από την παραγωγή για το Δημόσιο Ταμείο μόνο τις δημόσιες αξίες που η ίδια δημιουργεί. Τα ιδιωτικά εισοδήματα θα αυξηθούν και οι κρατικές δαπάνες θα μειωθούν.
Η Εσθονία εφάρμοσε τη γεωφορολόγηση σε όλες τις γαίες της το 1993 και στη Δανία ο ίδιος φόρος για δημοτικά έσοδα ποικίλλει από 1,6% ως 3,4% επί της αξίας της γης από το 1912. Εφαρμόζεται σήμερα σε πολιτείες των ΗΠΑ, στη Ν. Ζηλανδία και στην Taiwan. Το San Francisco ξαναγεννήθηκε από τις στάχτες του σεισμού του 1906 επιβάλλοντας τη γεωφορολόγηση. Γιατί όχι και η Ελλάδα μας;
Το θέμα εξετάζεται λεπτομερέστερα στο ιστολόγιο vigla.gr και σε άλλες πηγές, τις οποίες συμβουλεύτηκα.
Το Athens Investment Summit θα πραγματοποιηθεί στις 26 Φεβρουαρίου στην Αθήνα. Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα του.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το AIS, μπορείτε να δείτε: