Κατά τη συνήθη τακτική ή καλύτερα, βασισμένοι στο προσωπικό τους εκφραστικό ιδίωμα, ο Άρης Σερβετάλης και η σκηνοθέτις Έφη Μπίρμπα, «ερμηνεύουν» σαρκικά και εικονοκλαστικά τα έργα με τα οποία καταπιάνονται. Αν δε, το έργο είναι κλασικό (πόσο κλασικότερο του Σαίξπηρ άραγε;) η απόσταση από τη δική τους προσέγγιση είναι ακόμα πιο εμφατική. Προλογίζω λοιπόν, για να κάνω μια διευκρίνιση: Ο «Ριχάρδος Β΄» όπως ανεβαίνει στις «Ροές» δεν είναι και εξ αρχής δεν στοχεύει στη σύνδεση του με ένα κλασικό ή συμβατικό ανέβασμα. Αυτό, το χαρακτηριστικό βεβαίως, δεν το απομακρύνει από το μέγεθος μιας άρτιας παράστασης.
Από την άνοδο του βασιλιά, ενδεδυμένου στην επιβλητική, χρυσή του πανοπλία, στη φιλάρεσκη περιφορά του ανάμεσα σε αξιωματούχους και υπηκόους, στους τριγμούς του που υπομένει ο θρόνος του και την συντριπτική πτώση του από αυτόν, ο «Ριχάρδος Β΄» της Έφης Μπίρμπα εστιάζει στη σχέση του ήρωα με τη θέση της εξουσίας. Είναι μια παράσταση - ψυχολογική διαδρομή του εξουσιαστή από την άνοδο στην πτώση του και την εξάρτηση του από το θρόνο ως καθοριστικό στοιχείο της προσωπικότητας του. Ο Ριχάρδος εμμονικά και με περίσσια αυτοπεποίθηση συστήνεται με το «Εγώ είμαι»• μα καθώς ξεκινάει η χρεοκοπία του η αλαζονική κατάφαση γίνεται τραγικό ερώτημα: «Εγώ είμαι;». Πρόκειται λοιπόν, για ένα ακραιφνές πορτρέτο του Ριχάρδου με τα γύρω πρόσωπα του ιστορικού δράματος να τροφοδοτούν, ως επί τω πλείστον, αυτή τη διαδρομή.
Το βασίλειο του Ριχάρδου εδώ είναι ένα άψογο εικαστικά περιβάλλον, μια εικαστική (Έφη Μπίρμπα- Αλέγια Παπαγεωργίου) και ηχητική εγκατάσταση (Coti K.), που επενδύει σε αφθονία συμβολισμών, ποιητικών και λυρικών στοιχείων.
Το τοπίο των κόκκινων χαλιών που ξηλώνονται κάτω από τα πόδια του βασιλιά, το έδαφος που αποκαλύπτεται από πηλό στη θέση του (υλικά της θνητότητας και της φθαρτότητας μας) συνδιαλέγονται ισότιμα με το κινησιολογικό λεξιλόγιο (που κι αυτό βρίθει από συμβολισμούς) αλλά και το δραματουργικό υλικό - το οποίο για πρώτη φορά σε παράσταση της Μπίρμπα είναι πραγματικά ενισχυμένο και στιβαρό. Σαν μέλη ενός σώματος, όλα τα παραπάνω στοιχεία συλλειτουργούν στη δημιουργία ενός κόσμου, με καθηλωτικές ατμόσφαιρες (οι φωτισμοί είναι του Θύμιου Μπακατάκη) και σκηνές που μαγνητίζουν το βλέμμα.
Εκεί τοποθετείται και ο Άρης Σερβετάλης ως κεντρικός ερμηνευτής, απόλυτα διαθέσιμος με το σώμα και το λόγο του, τόσο αποδίδοντας τον Ριχάρδο στην έπαρση του, ως «θεό των ουρανών», ανήσυχο στη δίνη της κρίσης «ζωσμένο από σμήνος κολάκων» και υπό κατάρρευση ως «κύριος και βασιλιάς του τίποτα» - πάντα γαντζωμένου στο Εγώ του και στο ύπατο αξίωμα. Είναι υποδειγματική κι αυτόματα πλήρης η σκηνική συμπεριφορά του που καλεί το θεατή του να προσέξει ακόμα και τις ρυτίδες ή τα νεύματα του που συνιστούν μια ερμηνευτική θέση.
Λιγότερο διαθέσιμοι μέσα σε αυτό το μηχανισμό οι συμπρωταγωνιστές του Νίκος Καμόντος, Ερμής Μαλκότσης, Ιωάννα Τουμπακάρη, Αχιλλέας Χαρίσκος καθώς υπολείπονται σημαντικά της εκφοράς του λόγου. Η συνεισφορά τους πάλι στο αίτημα της κίνησης είναι καθοριστική. Ο Χαρίσκος καθώς σχηματίζει ένα θρόνο με το κορμί του για το βασιλιά, ο Μαλκότσης καθώς ενσωματώνει όλα τα χαρακτηριστικά του νέου θριαμβευτή κυριαρχώντας πάνω στο πτώμα του απερχόμενου, η Τουμπακάρη υπακούοντας ευλαβικά σε κάθε νεύμα της εξουσίας.
Στο σύνολο της μια παράσταση σύγχρονη, νευρώδης, υποβλητική, απαράμιλλης αισθητικής, άψογη ως προς την εκτέλεση της• μια αντι-πρόταση στο θέατρο του Σαίξπηρ.
Της Στέλλας Χαραμή.
Διαβάστε περισσότερα για ό,τι συμβαίνει στις τέχνες στο www.tospirto.net