Βρετανία: Ποιοι είναι οι φοιτητές που δεν θέλουν να διδάσκονται τόσο πολύ Πλάτωνα και γιατί

Βρετανία: Ποιοι είναι οι φοιτητές που δεν θέλουν να διδάσκονται τόσο πολύ Πλάτωνα και γιατί
'Plato (c. 429aa347 BC), Greek philosopher. A disciple of Socrates and the teacher of Aristotle, he founded the Academy in Athens. This is his statue, located before the Academy of Athens, Greece.'
'Plato (c. 429aa347 BC), Greek philosopher. A disciple of Socrates and the teacher of Aristotle, he founded the Academy in Athens. This is his statue, located before the Academy of Athens, Greece.'
vasiliki via Getty Images

Πριν λίγο καιρό, τον γύρο των βρετανικών και μη ΜΜΕ έκανε η είδηση πως φοιτητές στη Βρετανία (και συγκεκριμένα στο Soas – School of Oriental and African Studies του London University) ζητούν να μειωθεί η διδασκαλία δυτικών φιλοσόφων, όπως ο Πλάτωνας, ο Ντεκάρτ και ο Ιμάνουελ Καντ, με σκοπό την «αποαποικιοποίηση» του πνεύματός τους- ενώ πολλά ΜΜΕ παρουσίασαν ως λόγο το ότι οι φιλόσοφοι αυτοί ήταν λευκοί.

Όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του Observer, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι: Κάποιοι από αυτούς τους φοιτητές υπογραμμίζουν πως δεν είναι σκοπός να καταργηθούν οι Ευρωπαίοι διανοούμενοι. «Δεν προσπαθούμε να τους αποκλείσουμε. Προσπαθούμε να τους αποκαθηλώσουμε, να εμποδίσουμε το φαινόμενο να τοποθετούνται στο απυρόβλητο. Αυτό που κάνουμε είναι αρκετά λογικό» λέει δευτεροετής διδακτορικός φοιτητής και μέλος της ομάδας «Decolonising Our Minds».

Τo Soas ιδρύθηκε το 1916 για «τη διασφάλιση της διαχείρισης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας», όπως το θέτει ο ιστορικός Ίαν Μπράουν στην ιστορία του θεσμού. Σκοπός ήταν η εκπαίδευση διοικητικού και μη προσωπικού που είχε να κάνει με τις αποικίες. Σήμερα σχεδόν οι μισοί από τους 6.000 φοιτητές στο Soas είναι ξένοι (από 130 χώρες). Η εκπαίδευση έχει να κάνει με την ανάπτυξη ανεξάρτητων μετααποικιακών κοινωνιών- αλλά και παράλληλα και με την κριτική στις αυτοκρατορικές πρακτικές. «Τα μυαλά μας είναι “αποικισμένα”, εντελώς» λέει η Ντέμπορα Τζόνστον, ένα από τα πιο υψηλόβαθμα διοικητικά στελέχη του πανεπιστημίου. «Στα περισσότερα βρετανικά πανεπιστήμια υπάρχει μια κυριαρχία της ευρωπαϊκής διανόησης. Για αυτό πρέπει να δουλέψουμε πάνω στην αποαποικιοποίηση των σπουδών και των μυαλών μας».

Γενικότερα, το Soas θεωρείται το πιο πολιτικοποιημένο από τα βρετανικά πανεπιστήμια. Όπως λέει η Νιλάμ Τσχάρα, τριτοετής φοιτήτρια, «στο μάθημά μου στην πολιτική θεωρία συζητήσαμε 26 διανοητές. Μόνο δύο ήταν μη Ευρωπαίοι- ο Φραντς Φανόν και ο Γκάντι». Τέτοιου είδους προβληματισμοί είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του Decolonising Our Minds.

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, το επιχείρημα υπέρ μιας πιο πολύπλευρης ύλης φαίνεται λογικό, καθώς φιλοσόφους και διανοουμένους δεν έβγαλε μόνο η Ευρώπη, αλλά και η Κίνα, η Ινδία, η Αφρική και ο μουσουλμανικός κόσμος. Ωστόσο τίθεται το ερώτημα πόσοι από τους Ευρωπαίους φιλοσόφους που «κυριαρχούν» αυτή τη στιγμή στη διδακτέα ύλη είναι εκεί επειδή οι ιδέες τους αξίζουν μελέτη και πόσοι επειδή είναι «απλά Ευρωπαίοι»- οπότε προκύπτει ζήτημα διαλογής όσον αφορά στο ποιοι θα πρέπει να «μειωθούν» και ποιοι να παραμείνουν προκειμένου να υπάρχει ισορροπία. Επίσης, τίθεται προφανώς και το ερώτημα στην άλλη πλευρά: Αν οι μη Ευρωπαίοι που θα επιλεγούν για να μπουν θα μπουν επειδή αξίζουν μελέτη οι ιδέες τους ή αν απλά θα εισαχθούν επειδή είναι μη – Ευρωπαίοι. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται απόψεις υποστηρικτών του κινήματος, που υποστηρίζουν ότι τα έργα των λευκών/ Ευρωπαίων φιλοσόφων θα έπρεπε να εξετάζονται πιο προσεκτικά/ με πιο κριτική σκέψη, ενώ γίνεται λόγος για ρατσιστικές χροιές στον Διαφωτισμό- με ιδιαίτερη έμφαση, ωστόσο, να δίνεται – σύμφωνα με τον αρθρογράφο- στην έννοια του διαλόγου.

Κλείνοντας, στο κείμενο παρατίθεται μια λίστα από «διαφορετικά» κείμενα φιλοσόφων που θα μπορούσαν να διδάσκονται χάριν μιας πιο πολύπλευρης ύλης. Σε αυτήν περιλαμβάνονται κείμενα του Μο Τζου, του Ιμπν Ρουσντ (Αβερρόης), του Αμπού'άλα' αλ' Μααρί, του Τζόναθαν Ίσραελ, του Σ.Λ.Ρ Τζέιμς και του Φραντς Φανόν,

Δημοφιλή