Έρευνα: Και μετά τον πιθανό 9ο πλανήτη, στοιχεία δείχνουν και ύπαρξη μυστηριώδους 10ου στο Ηλιακό Σύστημα

Έρευνα: Και μετά τον πιθανό 9ο πλανήτη, στοιχεία δείχνουν και ύπαρξη μυστηριώδους 10ου στο Ηλιακό Σύστημα
Heather Roper/LPL

Ένα μέχρι τώρα άγνωστο, αθέατο αντικείμενο μάζας που αντιστοιχεί σε πλανήτη ενδεχομένως να κρύβεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος, σύμφωνα με νέα έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Αριζόνα (Lunar and Planetary Laboratory- LPL) πάνω στις τροχιές μικρότερων σωμάτων, η οποία δημοσιεύεται στο Astronomical Journal.

Το αντικείμενο αυτό, όπως υπογραμμίζεται σε ανακοίνωση του πανεπιστημίου, αν υπάρχει, είναι διαφορετικό- και αρκετά πιο κοντινό- από τον θεωρούμενο «Πλανήτη 9», η ύπαρξη του οποίου δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα (αν και τα στοιχεία που την υποδεικνύουν αυξάνονται).

Στο εν λόγω paper, οι Κατ Βολκ και Ρενού Μαλχότρα παρουσιάζουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία που υποδεικνύουν την ύπαρξη ενός άγνωστου πλανητικού σώματος με μάζα που κυμαίνεται μεταξύ αυτών της Γης και του Άρη. Το αντικείμενο αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, έχει αφήσει ίχνη μόνο μέσω της επίδρασής του στις τροχιές των αστεροειδών/ αντικειμένων της Ζώνης Κάιπερ (KBO- Kuiper Belt Objects), στις παγωμένες παρυφές του Ηλιακού Συστήματος.

Αν και τα περισσότερα ΚΒΟ- απομεινάρια από τον σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος κινούνται γύρω από τον Ήλιο- κινούνται γύρω από το άστρο μας σε τροχιακές κλίσεις που σε γενικές γραμμές αντιστοιχούν στον θεωρούμενο «δίσκο» του συστήματός μας, αυτό δεν ισχύει για τα πιο απομακρυσμένα αντικείμενα της Ζώνης Κάιπερ. Ο μέσος «δίσκος» τους, ανακάλυψαν οι Βολκ και Μαλχότρα, έχει απόκλιση της τάξης των περίπου οκτώ μοιρών- με άλλα λόγια, κάτι άγνωστο μέχρι τώρα επηρεάζει τον μέσο «δίσκο» των τροχιών στο εξώτερο ηλιακό σύστημα.

«Η πιο πιθανή εξήγηση για τα αποτελέσματά μας είναι ότι υπάρχει κάποια αθέατη μάζα» λέει η Βολκ, μεταδιδακτορική στο LPL και επικεφαλής συντάκτης της μελέτης. «Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, θα χρειαζόταν κάτι με μάζα αντίστοιχη του Άρη για να προκαλέσει τη μεταβολή που παρατηρήσαμε».

Η Ζώνη Κάιπερ βρίσκεται πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα και εκτείνεται για μερικές εκατοντάδες AU (Astronomical Units- ένα AU αντιστοιχεί στην απόσταση ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο). Σαν τη «συγγενή» ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται πιο μέσα στο Ηλιακό Σύστημα, ανάμεσα στην Άρη και τον Δία, η Ζώνη Κάιπερ περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό μικρότερων πλανητών, κυρίως μικρών παγωμένων σωμάτων (τους «προπάτορες» κομητών) και μερικούς πλανήτες- νάνους.

Για τους σκοπούς της έρευνάς τους, οι δύο ερευνήτριες ανέλυσαν τις κινήσεις άνω των 600 αντικειμένων στη Ζώνη Κάιπερ. Όπως αναφέρουν, αποκλείεται το περί ου ο λόγος σώμα να είναι ο «Ένατος Πλανήτης», καθώς εκείνος θεωρείται ότι έχει πολύ μεγαλύτερη μάζα (δεκαπλάσια της Γης) και είναι πολύ πιο μακριά (500-700 AU). «Είναι πολύ μακριά για να επηρεάζει αυτά τα ΚΒΟ» λέει η Βολκ. «Σίγουρα πρέπει να είναι πολύ πιο κοντά από 100 AU για να επηρεάζει σημαντικά τα ΚΒΟ σε αυτή την απόσταση».

Επειδή ένας πλανήτης, εξ ορισμού, πρέπει να έχει «καθαρίσει» την τροχιά του από μικρότερους πλανήτες/ σώματα όπως τα KBO, οι ερευνήτριες αναφέρονται στο επίμαχο φερόμενο σώμα ως αντικείμενο πλανητικής μάζας- ενώ τα δεδομένα δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η μεταβολή να προκύπτει από άνω του ενός αντικείμενα πλανητικής μάζας.

Όσον αφορά στο γιατί το αντικείμενο αυτό δεν έχει εντοπιστεί ακόμα, το πιθανότερο, σύμφωνα με τις Μαλχότρα και Βολκ, είναι ότι απλά δεν έχουμε διερευνήσει ακόμα όλο τον ουρανό για μακρινά αντικείμενα στο Ηλιακό Σύστημα. Το πιο πιθανό σημείο στο οποίο θα μπορούσε να κρύβεται ένα τέτοιο σώμα θα ήταν στον γαλαξιακό «δίσκο», μια περιοχή τόσο «πυκνοκατοικημένη» από άστρα που οι περισσότερες έρευνες τείνουν να αποφεύγουν.

Ένα εναλλακτικό σενάριο που θα εξηγούσε την «αναταραχή» θα ήταν ένα «πρόσφατο» κοντινό πέρασμα (για τα αστρονομικά δεδομένα) άλλου άστρου από το Ηλιακό Σύστημα.

Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται πως στη συγκεκριμένη έρευνα (καθώς και σε πολλές άλλες) θα βοηθήσει σημαντικά η ένταξη σε ενεργό υπηρεσία του Large Synoptic Survey Telescope, που αναμένεται το 2020 και θα επιτρέψει εκτενέστερη μελέτη του ουρανού. «Περιμένουμε το LSST να αυξήσει τον αριθμό των ΚΒΟ που έχουμε παρατηρήσει στα 40.000, από 2.000 που είναι σήμερα» λέει σχετικά η Μαλχότρα.

Δημοφιλή