Για ένα «όραμα της κυβέρνησης» για το εθνικό και βαθιά κοινωνικό θέμα και ζήτημα δημοκρατίας που αποτελεί η Παιδεία, έκανε λόγο από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας και αντιπαρέβαλε το μοντέλο περισσότερης δημοκρατίας και πρόσβασης του δημόσιου αγαθού της γνώσης σε όλους με το «νεοφιλελεύθερο» όραμα που καταλογίζει στη ΝΔ και τον αρχηγό της, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του επί της συζήτησης του νομοσχεδίου «Οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις για την έρευνα, στην Ολομέλεια της Βουλής, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η φιλοσοφία του συνοψίζεται σε περισσότερη δημοκρατία, θέσπιση ακαδημαϊκών κανόνων, άνοιγμα των ΑΕΙ στα οικονομικά ασθενέστερα τμήματα του πληθυσμού και σύνδεση των ιδρυμάτων με την κοινωνία και την προσπάθεια για την παραγωγική ανασυγκρότηση.
Ο κ. Τσίπρας κάλεσε την κοινωνία να κρίνει και να συγκρίνει το σχέδιο της κυβέρνησης με τη «νεοφιλελεύθερη πρόταση» της ΝΔ, η οποία, «όπως και κάθε άλλο σχέδιό της για τις παροχές προς τους πολίτες, συμπυκνώνεται σε μια λέξη: Ιδιωτικό». «Ιδιωτικά σχολεία. Ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ιδιωτικά νοσοκομεία. Ιδιωτική ασφάλιση. Ιδιωτικές υπηρεσίες καθαριότητας και φύλαξης» σημείωσε.
Όπως τόνισε, η κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει την κοινωνία «σαν μία αμόρφωτη μάζα, ως "αδαή" πλειοψηφία όπως την χαρακτήρισε ο κος Μητσοτάκης». «Εσείς αντιμετωπίζετε τους ανθρώπους σαν αυτό που σας συμφέρει να είναι, εμείς τους αντιμετωπίζουμε σαν αυτό που αξίζει να γίνουν, πολίτες μορφωμένοι, με γνώση, σε μία δημοκρατική κοινωνία που θα δίνει ισότιμες ευκαιρίες σε όλους» πρόσθεσε.
Απευθυνόμενος στα έδρανα της ΝΔ, ο πρωθυπουργός επισήμανε: «Μπορείτε να το πείτε δημόσια στον λαό ότι φταίει αυτός που αποφασίζει για το μέλλον του και δεν έχει ικανότητα να παίρνει σωστές αποφάσεις και εσείς είστε αυτοί που θα τους επαναφέρετε στον ορθό δρόμο». Σχολίασε ότι ίσως γι' αυτό, άλλωστε, όταν θέλει η ΝΔ να απευθυνθεί σε μία κοινωνική κατηγορία πιστεύει ότι η επικοινωνία αρκεί και όχι το περιεχόμενο των προτάσεών της, «ότι, δηλαδή, αν πάτε στους αγρότες και καθίσετε σε δεμάτι από άχυρο θα τους πείσετε ότι έχετε πρόταση για την αγροτική πολιτική ή όταν πάτε στους ψαράδες και κάθεστε στους πάγκους».
Ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση δεν θα ευνοήσει την επιχειρηματικότητα «που τρέφεται από τα κενά της κρατικής πολιτικής και καταλήγει να κοστίζει στο κράτος και τους πολίτες πολύ περισσότερα», αλλά, αντίθετα, «εμείς επιχειρούμε να ευνοήσουμε την επιχειρηματικότητα της καινοτομίας και του κοινωνικού οφέλους».
Η Παιδεία εθνικό, βαθιά κοινωνικό θέμα και ζήτημα δημοκρατίας
Ξεκινώντας την ομιλία του, ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε την Παιδεία εθνικό και βαθιά κοινωνικό θέμα, αλλά και ζήτημα δημοκρατίας, σημειώνοντας ότι σήμερα είναι ημέρα προσπάθειας για την επανεκκίνηση των ΑΕΙ και των ΤΕΙ της χώρας.
Ο κ. Τσίπρας επισήμανε το διπλό έργο της κυβέρνησης όταν ανέλαβε: α) Αλλαγή των διαλυτικών συνθηκών που είχαν δημιουργήσει τα χρόνια των μνημονίων οι ακραίες παρεμβάσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων. β) Υλοποίηση ενός άλλου οράματος. Τόνισε την αύξηση στο 2,8% του ΑΕΠ των δαπανών για την Παιδεία και πρόσθεσε ότι του χρόνου αυξάνεται ακόμα περισσότερο η χρηματοδότηση σε ΑΕΙ και τεχνολογικά ιδρύματα. Όπως υπογράμμισε, επί αυτής της κυβέρνησης ανοίγουν τα σχολεία σε όλη τη χώρα και στο πιο απομακρυσμένο νησί στην ώρα τους, με βιβλία και δασκάλους και καθηγητές. Σχολιάζοντας τη συνήθη κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση περί «ανικανότητας», ανέφερε: «Μακάρι να ήσασταν κι εσεις τόσο "ανίκανοι" τα προηγούμενα πέντε μνημονιακά χρόνια να ανοίγατε τα σχολεία στην ώρα τους».
Αξιολόγηση ναι, ζούγκλα όχι
«Μας κατηγορείτε για παρεμβατισμό στα πανεπιστήμια, ενώ υπερασπιστήκατε τον πιο αντιδημοκρατικό θεσμό», είπε ο πρωθυπουργός μιλώντας για τα συμβούλια διοίκησης του ν. Διαμαντοπούλου, και σημείωσε ότι αυτά είχαν αναλάβει να ξεριζώσουν από τα πανεπιστήμια ανεπιθύμητες τότε διοικήσεις και είχαν το δικαίωμα να απορρίπτουν ακόμα και υποψηφιότητες για τις θέσεις του πρύτανη και του κοσμήτορα και απέρριψαν τις υποψηφιότητες όλων των υποψηφίων που ήταν αντίθετοι με την πολιτική της τότε κυβέρνησης.
«Καταργούμε τα συμβούλια διοίκησης για να αποκαταστατήσουμε τη δημοκρατία και το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων», τόνισε ο κ. Τσίπρας και πρόσθεσε ότι συγκροτούνται δομές που θα βοηθούν τα ΑΕΙ, τα ΤΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα να συνδέονται μεταξύ τους και με τις ανάγκες της κοινωνίας.
«Για τη δική μας αντίληψη, η πρόοδος μπορεί να έρθει από την αλληλεγγύη και τη συνεργασία και όχι από τον εξοντωτικό ανταγωνισμό, όχι να προσπαθεί να βγάλει το μάτι του άλλου και να επιβιώσουν τα πιο δυνατά και τα πιο διαπλεκόμενα» επισήμανε, κατηγορώντας τη ΝΔ ότι το μοντέλο της «"εξοντωτικής αξιολόγησης" προωθεί "πανεπιστημιακό δαρβινισμό" και "ακαδημαϊκό survivor"». «Αξιολόγηση ναι, ζούγκλα όχι», υπογράμισε.
«Την ίδια στιγμή αποκαθιστούμε τη δυνατότητα των φοιτητών να έχουν λόγο για τις σπουδές τους», είπε ο κ. Τσίπρας, συμπληρώνοντας ότι είχε διαμορφωθεί ένα μεγάλο πεδίο διαφθοράς, το οποίο είχε παραχθεί από πρυτάνεις που συνδέονταν με τα κόμματων των προηγούμενων κυβερνήσεων και από τις φοιτητικές παρατάξεις τους. «Και το να την καταγγέλλετε τώρα εσείς είναι τουλάχιστον υποκρισία», σχολίασε.
«Δεν φοβόμαστε το φοιτητικό κίνημα, επαναφέρουμε το άσυλο»
«Επειδή εμείς δεν φοβόμαστε το φοιτητικό κίνημα επαναφέρουμε το πανεπιστημιακό άσυλο -που τόσο μεγάλη φασαρία έχει γίνει- εκεί που ήταν επί της κυβέρνησης της ΝΔ, πριν έρθει η κ. Διαμαντοπούλου και το αλλάξει. Εκεί που το είχε η κ. Γιαννάκου» ανέφερε για να σχολιάσει: «Τι σας ενοχλεί τόσο πολύ σε αυτό, τόσο πολύ πια είστε με τη νεοφιλεύθερη εκσυγχρονιστική εδοχή που ακόμα και τα δικά σας πεπραγμένα τα θεωρείτε "οπισθοδρόμηση"; Εντάξει, πάρτε τους και στο κόμμα σας αφού τους αγαπάτε».
«Θεωρούμε ότι πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα να διασφαλίζεται η ελεύθερη παρουσία όλων των ιδεών μέσα στα πανεπιστήμια, αρκεί να σέβονται όλοι τις στοιχειώδεις δημοκρατικές ελευθερίες και διαδικασίες. Διότι η κατάργηση του ασύλου, όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα, αλλά το ενέτεινε» σημείωσε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε ότι ο μοναδικός τρόπος να επιλύονται εντάσεις μέσα στα πανεπιστήμια είναι ο διάλογος, «και όχι με μαζικές αστυνομικές επιχειρήσεις που θυμίζουν άλλες εποχές».
«Σταματάμε τη φάμπρικα των πολύ υψηλών διδάκτρων»
Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι με αυτόν τον νόμο «σταματάμε και αυτήν τη φάμπρικα των πολύ υψηλών διδάκτρων στα μεταπτυχιακά, των διδάκτρων που συχνά ορίζονται με όρους αγοράς και όχι με βάση το κόστος του κάθε μεταπτυχιακού». Όπως επισήμανε, ορίζονται αυστηρές προϋποθέσεις για να διαμορφώνεται -όπου αυτό είναι απαραίτητο- το ύψος των διδάκτρων «και κυρίως, ορίζουμε πως κανένας φοιτητής που έχει γίνει δεκτός σε μεταπτυχιακό δεν θα αποκλείεται αν έχει αποδεδειγμένη αδυναμία να πληρώσει τα δίδακτρα».
«Για πρώτη φορά θέτουμε όρους για τη δωρεάν φοίτηση όσων έχουν τα ακαδημαϊκά προσόντα, αλλά αδυνατούν να πληρώσουν τα τέλη φοίτησης» υπογράμμισε για να συμπληρώσει ότι οι σπουδές και τα μεταπτυχιακά είναι για όλους τους νέους και τις νέες που έχουν τα ακαδημαϊκά προσόντα και όχι μόνο για τους λίγους και τους κατέχοντες.
Οι καινοτομίες του νόμου
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και σε άλλες καινοτομίες που, όπως είπε, φέρνει ο νόμος:
- Ικανοποιεί το πάγιο αίτημα των πολυτεχνικών σχολών για ακαδημαϊκή ισοτίμηση των πενταετών πτυχίων τους με μάστερ και την ταυτόχρονη απαρχή των διαδικασιών για την επίλυση του προβλήματος των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ΤΕΙ, συμπεριλαμβανομένων και των μηχανικών. Η πρόταση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει άμεσα στη σύνταξη ενός Προεδρικού Διατάγματος με τα επαγγελματικά προσόντα των αποφοίτων μηχανικών των ΤΕΙ, μέσα από τη συνεδρίαση μίας επιτροπής που θα την απαρτίζουν εκπρόσωποι των πολυτεχνικών σχολών, των Τμημάτων Μηχανικών ΤΕΙ και εμπειρογνώμονες, που θα αποτελούνται από αποφοίτους των δύο θεσμών απολύτως ισότιμα.
- Σχετικά με τις κατηγορίες περί εξίσωσης των ΑΕΙ με τα ΤΕΙ, ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι τα ΤΕΙ είναι Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, οι διδάσκοντές τους είναι σε εκλεκτορικά σώματα καθηγητών πανεπιστημίων και ότι υπάρχει μία πραγματικότητα την οποία πρέπει να αναγνωρίσουμε και να την χαιρετίσουμε.
Όπως σημείωσε, συνυφασμένη με την αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης είναι και η διαδικασία που έχει ξεκινήσει για την ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, μετά από συζητήσεις με τα ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά.
«Αποφασιστικά βήματα και στην επαγγελματική εκπαίδευση»
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι και στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης γίνονται αποφασιστικά βήματα και πως η κυβέρνηση βρήκε τα ΕΠΑΛ σε συνθήκες διάλυσης, ενώ «εμείς από την άλλη τα αναβαθμίζουμε». Επίσης, υποστήριξε πως διαψεύστηκαν οι κατηγορίες ότι το έτος μαθητείας θα ήταν ένας θεσμός όπου η εργασία θα ήταν χωρίς μισθό και χωρίς ασφάλιση.
«Κινήσεις στοιχειώδους εκσυγχρονισμού και στοιχειώδους ανθρωπισμού»
Ο κ. Τσίπρας υπενθύμισε στοιχεία της κυβερνητικής πολιτικής για την Παιδεία, που συνιστούν «κινήσεις ενός στοιχειώδους εκσυγχρονισμού, αλλά και ενός στοιχειώδους ανθρωπισμού»:
- Την αναδιαμόρφωση των σχολικών προγραμμάτων για την Ιστορία και τα Θρησκευτικά.
- Την ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλο βαθμό στην ιστορία της χώρας.
- Τα Σχολεία Δεύτερη Ευκαιρίας στις Φυλακές για να βγαίνουν οι άνθρωποι από τα αδιέξοδα που τους οδήγησαν εκεί μέσα.
- Τις αντισταθμιστικές δομές εκπαίδευσης που θα δημιουργηθούν από τις δομές θεραπείας από τα ναρκωτικά.
- Η κυβέρνηση σχεδιάζει παρέμβαση για το επόμενο σχολικό έτος στα υπόλοιπα 830 ολιγοθέσια (μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια) σχολεία, που έχουν μόνο έναν δάσκαλο και βρίσκονται στις εσχατιές της πατρίδας, να συγκροτήσει και ολοήμερο τμήμα.
- Θεσμοθετούνται, με τη συνδρομή των ίδιων των εκπαιδευτικών, 1.000 βιβλιοθήκες στα δημοτικά σχολεία της χώρας.
Οι παρεμβάσεις στο Λύκειο
Η αιχμή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος είναι, βέβαια, οι παρεμβάσεις μας στο λύκειο και κυρίως στην 2α και 3η λυκείου, επισήμανε ο πρωθυπουργός. Όπως υπογράμμισε, το μεγάλο ζητούμενο είναι «να μπορέσουμε να βρούμε τους τρόπους να προχωρήσουμε σε μία ριζική αναμόρφωση των διαδικασιών εισαγωγής στα ΑΕΙ και να δώσουμε τη δυνατότητα στα νέα παιδιά να έχουν περισσότερες δυνατότητες κρίσης των ικανοτήτων τους και όχι μια κι έξω στις πανελλαδικές».
Έρευνα και αντιμετώπιση της μάστιγας του braindrain
Ο κ. Τσίπρας έθεσε ως προτεραιότητα την προσπάθεια να παραμείνουν οι νέοι άνθρωποι στην Ελλάδα: «Γι' αυτό αυξήσαμε τη χρηματοδότηση στην έρευνα κοντά στο 1% του ΑΕΠ. Ιδρύσαμε το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, το ΕΛΙΔΕΚ, με πόρους 250 εκατ. ευρώ, που με τη μόχλευση με τους ιδιωτικούς μπορούν να φτάσουν συνολικά το 1 δισ. Και που ήδη έχει δώσει πάνω από 500 υποτροφίες σε νέους επιστήμονες, υποψήφιους διδάκτορες και μεταδιδάκτορες για να παραμείνουν στη χώρα. Αλλά και που ήδη δίνει την ευκαιρία σε νέους που έχουν φύγει, να επιστρέψουν στην Ελλάδα».
Τέλος, ο πρωθυπουργός υπενθύμισε τη δημιουργία του Ταμείου Συμμετοχών, επίσης με πόρους 250 εκατομμύρια, μία δομή που θα έχει ως αποστολή να παίρνει καινοτόμες επιστημονικές ιδέες και να στήνει πάνω τους νέες επιχειρήσεις. Όπως τόνισε, μέσα από τα δημόσια ερευνητικά κέντρα προκύπτουν ακόμη και επιχειρήσεις που αναπτύσσουν τεχνολογίες, τις οποίες εξάγουν και καταλήγουν να συνεργάζονται με ξένους κολοσσούς.
(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ)