H HuffPost Greece ρώτησε 10 νέους κατοίκους της Ελλάδας- εννιά γηγενείς και μία μετανάστρια- επτά βασικές ερωτήσεις για το δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και το ελληνικό του περασμένου καλοκαιριού. Όλοι τους ανήκουν σε μια γενιά που έχει ζήσει στο εξωτερικό, κάποιοι έχουν εργαστεί εκεί, άλλοι το σκέφτονται... Και σχεδόν όλοι τους έχουν φίλους ή συγγενείς στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Στην ίδια γενιά νέων Βρετανών είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους οι υποστηρικτές του “Bremain”, της παραμονής της Μεγάλης Βρετανίας στην Ε.Ε.- η πλειοψηφία των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας είχε εμφατικά ταχθεί υπέρ της αποχώρησης.
Ποια είναι όμως η γνώμη των Ελλήνων της ίδιας, νεότερης γενιάς;
*****
Χαρίλαος Τσιρώνης, γιατρός, 43 ετών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Όχι ιδιαίτερα. Παρακολουθούσα όμως γενικά την εξέλιξη των γεγονότων.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Περίμενα ότι θα επικρατήσει το Brexit. Δεν αιφνιδιάστηκα σε γενικές γραμμές.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Εξαιτίας του μεταναστευτικού, αλλά και λόγω των μεγάλων ανισοτήτων που έφερε η είσοδος της Αγγλίας στην Ε.Ε. στις φτωχότερες κυρίως ομάδες του πληθυσμού. Το αν έπραξαν σωστά, θα το δείξει ο χρόνος.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Όχι. Νομίζω ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει δεν θα ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης.
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο;
Μάλλον αρνητικές γι' αυτούς και, θέλω να πιστεύω, θετικές για όλους τους άλλους.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Ελάχιστα και προσωρινά μόνο.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Ναι, αμφότερα ομοιάζουν στους πρωθυπουργούς που τα διεξήγαγαν... Επίσης, ότι αυτοί που τώρα πανηγυρίζουν, σε λίγο θα κλαίνε...
Μίνα Π., δημόσιος υπάλληλος, 37 χρονών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Δεν μπορώ να πω ότι με απασχόλησε ιδιαίτερα..Ίσως επειδή πίστευα ότι θα επικρατήσει το remain... Το είχα όμως στην άκρη του μυαλού μου...
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Αιφνιδιάστηκα. Εάν ήταν να βάλω κάπου τα λεφτά μου θα τα έβαζα στο Remain (παραμονή).
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Πιστεύω ότι κύριος λόγος είναι η μετανάστευση. Δεν θέλουν μετανάστες στη χώρα τους. Επίσης, πολλοί, απ΄ότι διαβάζω σήμερα, ψήφισαν Brexit γιατί πίστευαν ότι θα μείνουν στην ΕΕ όποιο αποτέλεσμα και να βγει. Άλλοι ψήφισαν με γνώμονα το συναίσθημα έχοντας στο μυαλό τους την Αγγλία ως την αυτοκρατορία που ο ήλιος δεν έδυε ποτέ. Αυτό είναι για γέλια... Πολλοί επίσης έπεσαν θύματα της επικοινωνιακής τακτικής και του λαϊκισμού του στρατοπέδου του Brexit. Ίσως εμπιστεύονται τους πολιτικούς τους περισσότερο από εμάς και δεν πιστεύουν ότι τους λένε ψέματα. Είναι και πιο απολιτίκ ως λαός.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Ναι πιστεύω ότι θα εφαρμοστεί. Πρέπει άλλωστε γιατί είναι μια απόφαση της πλειοψηφίας του βρετανικού λαού.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Η ελληνική οικονομία σίγουρα θα δεχτεί κλυδωνισμούς από την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε.. Είμαστε η πιο αδύναμη οικονομία της Ευρωζώνης.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Νομίζω ότι οι ψηφοφόροι του όχι έχουν κοινά στοιχεία και στις δύο χώρες. Στο ελληνικό δημοψήφισμα το ερώτημα δεν ήταν αν θέλουμε παραμονή ή έξοδο από την ΕΕ, όμως αρκετοί από αυτούς που ψήφισαν όχι επιθυμούν την έξοδο της Ελλάδας από την ΕΕ. Θεωρούν την Ε.Ε υπεύθυνη για όλα τα δεινά μας, ειδικά των χαμηλότερων στρωμάτων. Ωστόσο, πιστεύω πως αν το ερώτημα ήταν μέσα ή έξω από την Ε.Ε. θα επικρατούσε η παραμονή Βέβαια, και για το βρετανικό δημοψήφισμα το ίδιο πίστευα και με εξέπληξε το αποτέλεσμα.
Θανάσης Σωτάκης, απόφοιτος Οικονομικών, άνεργος, 33 χρονών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Με απασχόλησε όσο όλες οι διεθνείς εξελίξεις. Δεν μπορώ να πω ότι παρακολούθησα με κάθε λεπτομέρεια τις εξελίξεις. Γνωρίζω όμως αρκετά γεγονότα γύρω από την κατάσταση.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Θεωρούσα και τα δύο αποτελέσματα το ίδιο πιθανά. Δεν έβλεπα κάποια δυναμική υπέρ του ενός ή του άλλου ρεύματος. Λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη το γεγονός ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης υπάρχει σκεπτικισμός γύρω από τις πολιτικές και την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και άνοδος του εθνικισμού, δεν αιφνιδιάστηκα από το αποτέλεσμα.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Θεωρούσα και τα δύο αποτελέσματα το ίδιο πιθανά. Δεν έβλεπα κάποια δυναμική υπέρ του ενός ή του άλλου ρεύματος. Λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη το γεγονός ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης υπάρχει σκεπτικισμός γύρω από τις πολιτικές και την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και άνοδος του εθνικισμού, δεν αιφνιδιάστηκα από το αποτέλεσμα.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Ο λαός έδωσε την ετυμηγορία του και αν πραγματικά υπάρχει δημοκρατία θα πρέπει να εφαρμοστεί η απόφαση του δημοψηφίσματος. Από την άλλη, φαντάζομαι ότι όλα αυτά τα χρόνια έχουνε υπογραφεί κάποιες συμφωνίες μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου οπότε πρέπει να διευθετηθούν πολλά τεχνικά ζητήματα. Η εκτίμησή μου είναι ότι το αποτέλεσμα θα εφαρμοστεί, αλλά θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για αυτό και ένα μεταβατικό στάδιο είναι απαραίτητο.
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο;
Σίγουρα όταν παίρνεις μια τέτοια απόφαση έχει κάποια υπέρ και κάποια κατά. Το αν οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές, εξαρτάται νομίζω από την ίδια τη χώρα. Αυτό που πάντως δεν γνωρίζω- όπως νομίζω και κανένας- είναι το πλάνο που έχει η Μεγάλη Βρετανία μετά από αυτή την απόφαση. Η όλη συζήτηση νομίζω ότι επικεντρώθηκε στο υπέρ ή το κατά.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Οι άμεσες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία πιστεύω ότι θα είναι ελάχιστες και παροδικές
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Δεν μπορώ να πω ότι βρίσκω κάποια ομοιότητα μεταξύ του ελληνικού και βρετανικού δημοψηφίσματος. Καταρχήν ο Βρετανικός Λαός είχε να απαντήσει σε ένα ξεκάθαρο ερώτημα, ενώ το ερώτημα στη Ελλάδα ήτανε θολό έτσι όπως τέθηκε από την κυβέρνηση. Δεύτερον, στη Μεγάλη Βρετανία υπήρχε αρκετός χρόνος συζήτησης μέχρι τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, ενώ στην Ελλάδα κληθήκαμε να αποφασίσουμε μέσα σε μια εβδομάδα. Τέλος, στην Ελλάδα ουδέποτε εφαρμόστηκε η απόφαση του δημοψηφίσματος από την ίδια την κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας (υπέρμαχος της παραμονής) την επομένη του αποτελέσματος παραιτήθηκε. Για την Ελλάδα δε χρειάζεται να αναφέρω κάτι. Όλοι γνωρίζουμε τι συνέβη.
Ελένη Λάζου, ιδιωτική υπάλληλος, 35 ετών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Όχι ιδιαίτερα.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Επιβεβαιώθηκε το ένστικτό μου. Περίμενα επικράτηση του Brexit.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Κυρίως λόγω του μεταναστευτικού και γιατί οι αποφάσεις της Ε.Ε. είναι υπεράνω των αποφάσεων των κυβερνήσεών τους, όπως και στην Ελλάδα. Νομίζω ότι αυτό έχει αρχίσει να ενοχλεί έντονα τον κόσμο και τον κάνει να αισθάνεται αντιπάθεια για την Ε.Ε.. Δεν θεωρώ πάντως ότι έπραξαν σωστά οι Βρετανοί.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Νομίζω θα εφαρμοστεί, αλλά όχι άμεσα. Θα είναι μια μακρόχρονη διαδικασία.
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο;
Δεν ξέρω, είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Μάλλον αρνητικές αλλά νομίζω πολύ λιγότερες σε σχέση με όποια άλλη χώρα αποχωρούσε γιατί η Βρετανία δεν ανήκε ποτέ στην Ευρωζώνη.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Μάλλον ναι.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Το ερώτημα στο βρετανικό δημοψήφισμα ήταν σαφές και οι πολίτες είχαν χρόνο να ενημερωθούν για τα οφέλη και τις συνέπειες της κάθε επιλογής, αυτή νομίζω είναι η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δύο. Υπάρχει και μια μεγάλη ομοιότητα ο διχασμός της κοινωνίας και η ένταση ανάμεσα στους υποστηρικτές της κάθε πλευράς.
Άννα Νότη, ελεύθερη επαγγελματίας, 42 ετών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Με απασχόλησε πολύ, ναι. Μετά την τραυματική εμπειρία του δικού μας δημοψηφίσματος, έχοντας μεγάλο κομμάτι της οικογένειάς μου στην Αγγλία αλλά και έχοντας η ίδια ζήσει εκεί 7 χρόνια (είμαι απόφοιτη του θρυλικού Central Saint Martins School of Art), είχα μεγάλη αγωνία για την έκβαση ενός τέτοιου διλήμματος, μιας και γνώριζα πώς μπορεί ένα «fuck you vote» να καταστρέψει την λογική επιλογή, ειδικά πάνω σε ζητήματα δύσβατα και με δύσκολες εναλλακτικές.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Δεν ήθελα με τίποτε να πιστέψω ότι θα μπορούσαν να επιλέξουν την αποχώρησή τους από την ΕΕ, μιας και για όποιον γνωρίζει ιστορία, δεν νοείται Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς την Αγγλία, ή δίχως την Γαλλία και τη Γερμανία. Ανησυχούσα όμως πάρα πολύ, γιατί φαινόταν ότι είχε στηθεί μια μάχη με μεθοδική χρήση του ψέματος- στηριζόταν σε αβάσιμες υποσχέσεις, που όμως ο λαός ήθελε πολύ να πιστέψει. Αυτή η τακτική δυστυχώς κερδίζει τις εντυπώσεις... Ούτε αιφνιδιάστηκα, ούτε επιβεβαιώθηκα. Μετά τη δική μας περσινή εμπειρία, ήμουν έτοιμη για όλα.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Στήθηκε μια δημαγωγία πάνω σε ρητορική λαϊκισμού, που είναι η σίγουρη συνταγή για φήμη και επιτυχία. Θεωρώ ότι έπραξαν λάθος γιατί ψήφισαν με το θυμικό και οχι με τη λογική. Βέβαια η κοινωνία αυτή έχει υπάρξει Αυτοκρατορία, με τους τωρινούς μετανάστες της κατώτερους πολίτες, ενώ τώρα απαιτείται συνύπαρξή τους επί ίσοις όροις- δεν είναι καθόλου περίεργο που υπάρχει τέτοια άνοδος του εθνικισμού, ειδικά στα λαϊκά στρώματα.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Αφενός δεν θέλω να το πιστέψω, αφετέρου ελπίζω να μην αποχωρήσει μιας και βλέπω να μαζεύονται υπογραφές για την επανάληψή του. Υπάρχει μια κινητοποίηση στην Βρετανία των ανθρώπων που ψηφίσαν Remain- αυτό με κάνει να αισιοδοξώ. Πραγματικά πιστεύω ότι πρόκειται περί ενός τεράστιου, ηλίθιου λάθους. Δυστυχώς πολλές φορές τέτοια λάθη είναι ανεπανόρθωτα.
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο;
Αυτή τη στιγμή πιστεύω ότι θα είναι αρνητικές. Βέβαια αυτό θα το κρίνει ο ιστορικός του μέλλοντος.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Το απεύχομαι αλλά νομίζω πως ναι, θα επηρεαστεί.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Ναι, βεβαίως. Τη νίκη του λαϊκισμού ως κοινό σημείο των δύο δημοψηφισμάτων. Η διαφορά είναι ότι ο λαϊκισμός λίγο κόντεψε να νικηθεί στο βρετανικό.
Κωνσταντής Σταυρόπουλος, συγγραφέας- μαθηματικός, 34 χρονών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Νομίζω πως όλοι το παρακολούθησαν, είτε τους ενδιέφερε είτε όχι. Πλέον για τέτοια γεγονότα υπάρχει τέτοιος καταιγισμός πληροφόρησης (και παραπληροφόρησης), που δεν σου επιτρέπει να πάρεις αποστάσεις για να σκεφτείς τι πραγματικά έγινε. Προσωπικά οτιδήποτε έχει τέτοιο παγκόσμιο ενδιαφέρον και κατ’ επέκταση αντίκτυπο στις παγκόσμιες ισορροπίες, δε θα μπορούσε παρά να με αφορά.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Αποφεύγω να κάνω προβλέψεις ειδικά για καταστάσεις που δεν μπορώ να έχω εικόνα εκ των έσω. Ούτε στο δημοψήφισμα της Ελλάδας μπορούσε να είναι κανείς σίγουρος για το αποτέλεσμα. Πάντως ζώντας στο εξωτερικό χρόνια και συνομιλώντας με Βρετανούς συναδέλφους, νομίζω πως κι εκείνοι αδυνατούσαν να προβλέψουν. Παρόλα αυτά ό,τι και να έβγαινε, δε θα μου έκανε έκπληξη. Εξάλλου, όπως αποδείχτηκε η διαφορά ήταν ελάχιστη.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Δεν έχω ξεκάθαρη απάντηση. Eίναι ένα εξαιρετικά πολυσύνθετο ζήτημα για να έχεις μια κατασταλαγμένη άποψη τόσο σύντομα. Κατά την προσωπική μου άποψη, η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν, είναι, και απ’ ότι φαίνεται θα είναι μια οικονομική και μόνο ένωση. Και μάλιστα μη ισοδύναμων εταίρων. Δεν κατάφερε ποτέ να ενώσει τους λαούς, κοινωνικά και πολιτισμικά, παρά μονάχα να “επιβάλει” οικονομικά καθεστώτα, με κλίση συνήθως από βορρά προς νότο. Σε μια τέτοια ένωση λοιπόν δεν βρίσκω λόγο συμμετοχής, για τις περισσότερες χώρες. Από την άλλη, το Brexit είναι προφανές πως καπελώθηκε και κινήθηκε και από εθνικιστικά ένστικτα που ας μην γελιόμαστε δεν είναι και λίγα σε πάρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η δυνατότητα να ζήσει κάποιος σε μια ευρωπαϊκή χώρα, δε θα έπρεπε να εξαρτάται απ’ το αν η χώρα προέλευσης ή προορισμού έχει εμπορικές συμφωνίες με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές. Ένα τέτοιο πισωγύρισμα είναι πολύ κακό για την Ευρώπη, αλλά αρνητικό είναι και να χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης για τη λήψη αποφάσεων. Μοιάζει εκβιασμός: ή δέχεσαι τα πάντα ή σε κλείνουμε σπίτι σου.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Ρωτήστε τη βασίλισσα καλύτερα. Ό,τι κι αν πω θα είναι καθαρή εικασία
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο;
Ο χρόνος θα δείξει. Η άνοδος του εθνικισμού και της ξενοφοβίας με φοβίζει περισσότερο.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα, η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Σε λίγο την ελληνική οικονομία θα την επηρεάζει μέχρι και η υπογεννητικότητα των καγκουρό στην Αυστραλία.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Παρότι πολλοί ειδικά στα ΜΜΕ ήθελαν τρομολαγνικά τότε να το περάσουν σαν ίδιου σκεπτικού δημοψήφισμα, θεωρώ πως όχι. Η Ελλάδα έχει το σύνδρομο της Στοκχόλμης και δε θα τολμούσε κάτι τέτοιο. Ούτε αν είχε τη δύναμη αλλά ούτε καν για τους λάθος λόγους δε θα το έκανε.
Λιουντμίλα Σίντερ, ιδιωτική υπάλληλος, 28 ετών.
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Ήταν το μόνο θέμα που παρακολουθούσα την τελευταία περίοδο, ούτως ή άλλως δεν υπήρχε περίπτωση να το αποφύγεις, όλα τα κανάλια και τα ενημερωτικά sites μίλαγαν γι’ αυτό.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Δεν πίστεψα ποτέ ότι η Βρετανία θα επιλέξει να αποχωρήσει από την Ε.Ε., περίμενα ότι θα επικρατήσει το Remain και έμεινα πραγματικά έκπληκτη όταν έμαθα τα αποτελέσματα.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Νομίζω ότι πρωτίστως το έκαναν από υπερβολική υπερηφάνεια. Όπως είπε και ένας Βρετανός, «εν τέλει η Βρετανία θα γίνει Βρετανία ξανά», έτσι νόμισαν ότι έκαναν τη σωστή επιλογή. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι μια απόφαση που θα αλλάξει δραστικά τη βρετανική ιστορία αλλά μόνο ο χρόνος θα δείξει αν ήταν σωστή ή όχι.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Όταν έγινε γνωστό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι θα προσπαθήσουν να βρουν ένα τρόπο να μείνουν στην Ε.Ε.- ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε, ένας άλλος πολιτικός είπε «δεν ήταν αυτό που εννοούσα» ή ότι η Ε.Ε. θα κάνει ότι είναι δυνατόν για να μείνει ενωμένη. Όμως η Ευρώπη «μίλησε»- πιστεύω ότι, ναι, θα φύγουν από την Ε.Ε.
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο
Πιθανώς θα υπάρξουν συνέπειες και των δύο κατηγοριών. Απλά πιστεύω ότι αυτό θα είναι ένα μάθημα για την Ευρώπη, κυρίως τη Γερμανία. Πρέπει να καταλάβει ότι μια ένωση κρατών δεν σημαίνει «κάνε ότι λέω γιατί εγώ έχω τα λεφτά».
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα και η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες θα επηρεαστούν. Όσον αφορά την ελληνική οικονομία, πολλοί Έλληνες σπουδάζουν, εργάζονται και ζούνε με βάση το ευρωπαϊκό διαβατήριο. Αλλά τουλάχιστον η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα να πάρει μια ανάσα από την πίεση της Ευρώπης αφού η προτεραιότητά τους θα είναι τώρα να «διώξουν» την Βρετανία.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Το ελληνικό δημοψήφισμα ήταν μια ανούσια διαδικασία, κατά τη γνώμη μου. «Θέλετε να εφαρμόσουμε τα μέτρα της Ε.Ε.;». Φυσικά και όχι, αφού η πλειοψηφία των μέτρων ήταν σκληρά, ίσως ακόμη και μη αναγκαία (αυτό ακόμα το πιστεύω). Γι’ αυτό πάνω από τους μισούς ψηφοφόρους ψήφισαν «όχι». Προσωπικά, εάν ψήφιζα, θα επέλεγα «Ναι»- η πλειοψηφία αυτών που ψήφισαν «Ναι» πίστευαν ότι το «όχι» ήταν ενάντια στην παραμονή στην Ε.Ε. και στο ευρώ. Το βρετανικό δημοψήφισμα είχε μια ξεκάθαρη ερώτηση και πήρε μια ξεκάθαρη απάντηση.
Αποστόλης Διαμάντης, μηχανικός, 31 ετών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Ειδικά το τελευταίο δεκαήμερο, οπότε όλοι κατάλαβαν πόσο αμφίρροπη θα είναι η έκβαση, ενημερωνόμουν καθημερινά- κυρίως από το web, αποφεύγω τα δελτία ειδήσεων.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Τελικά το brexit με αιφνιδίασε- ήμουν αρκετά σίγουρος για την επικράτηση του remain, έστω και οριακά. Συνέβη ακριβώς αυτό αλλά από την ανάποδη.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Δε νομίζω ότι οι Βρετανοί απέκτησαν ποτέ τη νοοτροπία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, της σύμπραξης με τους λαούς της «στεριάς», του “Continent”, όπως αποκαλούν οι ίδιοι την Ευρώπη, σίγουρα διαχωρίζοντάς την από το δικό τους «Νησί». Το αυτοκρατορικό τους (ιστορικό) παρελθόν επιφέρει σήμερα έναν αστείο σνομπισμό έναντι των άλλων Ευρωπαίων. Και διαχρονικά (οι Βρετανοί) έψαχναν τρόπους να επιδεικνύουν το συντηρητισμό τους, ταυτόχρονα με μια υποτιθέμενη διαφορετικότητα- αναφέρομαι στον βασιλικό θεσμό έως την οδήγηση από δεξιά, τις μονάδες μέτρησης, τις πόρτες που ανοίγουν ανάποδα.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Πιστεύω πως η απόφαση θα εφαρμοστεί, κυρίως από την ΕΕ, ώστε να δείξει σε όλες τις ευρωπαϊκές δυνάμεις του ευρωσκεπτικισμού και της συντήρησης ότι θα είναι υπόλογοι των πράξεων τους, όπως οι ίδιοι σφόδρα επιθυμούν.
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο
Οι πιο σοβαρές συνέπειες θα φανούν μακροχρόνια- τότε θα κρίνουμε. Πάντως τα άμεσα αποτελέσματα του brexit πιστεύω ότι θα είναι αρνητικά για την βρετανική οικονομία, η οποία κινδυνεύει να εγκλωβιστεί στον απομονωτισμό. Η βρετανική οικονομία βασίζεται στον τριτογενή τομέα, τις υπηρεσίες και το εμπόριο. Μια τέτοιου τύπου οικονομία ωφελείται οικονομικά, νομίζω, από τη συμμετοχή της σε μια μεγάλη ομοσπονδία, όπως παραμένει η Ε.Ε., παρά τις αδυναμίες της.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα και η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Η ελληνική οικονομία εν δυνάμει μπορεί να επηρεαστεί σε τομείς όπως του τουρισμού, της εκπαίδευσης και του εμπορίου. Τώρα πρέπει οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να αναλάβουν δράση για να μετριάσουν αρνητικές επιπτώσεις σε κάθε χώρα της Ε.Ε..
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Το βρετανικό ερώτημα ήταν ξεκάθαρο: ναι η όχι στην παραμονή της χώρας στην ΕΕ. Και ο βρετανικός λαός απάντησε κατά 52% όχι. Το ελληνικό δημοψήφισμα είχε άκρως διφορούμενο και παραπλανητικό ερώτημα: θέλετε νέα δύσκολα και άδικα μέτρα ή όχι- και σ’ αυτό το ερώτημα ο ελληνικός λαός ψήφισε κατά 60% όχι. Θεωρώ ότι σε ερώτημα ίδιο με της Βρετανίας, το ποσοστό του ναι στην Ελλάδα θα ήταν 65-70%.
Πανούλας Παναγιώτης, χημικός, 35 ετών
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Ναι, παρακολουθούσα τις εξελίξεις.
Ποιο αποτέλεσμα περιμένατε; Αιφνιδιαστήκατε ή επιβεβαιωθήκατε από το τελικό αποτέλεσμα;
Περίμενα το Brexit. Δεν αιφνιδιάστηκα.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Λόγω της οικονομικής κρίσης- η ανεργία τους αυξήθηκε, το βιοτικό επίπεδο έπεσε, το κοινωνικό κράτος συρρικνώθηκε. Και γιατί κάποιος να θεωρήσει την Ε.Ε. ως «αντίβαρο» του ρατσισμού; Οι νόμοι της αντιμεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ με τους χιλιάδες νεκρούς που έχουν επιφέρει, έδειξαν ένα απάνθρωπο πρόσωπο της Ένωσης.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Ναι, είμαι σίγουρος ότι θα αποχωρήσει. Θεωρώ, όμως, πως θα είναι μια διαδικασία που θα τραβήξει σε βάθος δύο χρόνων.
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο
Οι συνέπειες για το Ηνωμένο Βασίλειο εξαρτώνται από τον τρόπο που θα πραγματοποιηθεί το Brexit. Νομίζω πως συνέπειες όπως υποτίμηση της στερλίνας, κρίση στην αγορά ακινήτων και του χρηματοοικονομικού City του Λονδίνου, δεν μπορούν να αποφευχθούν. Ίσως, όμως, «ανέβει» το εμπόριο και μειωθεί η ανεργία.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα και η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Είμαι σίγουρος ότι η ελληνική οικονομία, λίγο- πολύ θα επηρεαστεί.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Έχουν ομοιότητες τα δύο δημοψηφίσματα. Όμως, στην περίπτωση της Βρετανίας η διατύπωση του δημοψηφίσματος είναι σαφέστερη και δεν αφήνει περιθώρια αλλοίωσης του αποτελέσματος από την κυβέρνηση.
Γ.Μ., 38 ετών, γιατρός
Σας απασχόλησε το βρετανικό δημοψήφισμα το προηγούμενο διάστημα; Παρακολουθούσατε τις εξελίξεις σχετικά;
Ναι, θεωρώ ότι είμαι ενήμερος περί του βρετανικού δημοψηφίσματος.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Περίμενα ότι τελικά θα επικρατούσε το Brexit με μικρή διαφορά. Μπορώ να πω ότι επιβεβαιώθηκα.
Γιατί πιστεύετε ότι οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Θεωρείτε ότι σκέφτηκαν/ έπραξαν σωστά;
Συντρέχουν πολλοί λόγοι για να αποφασιστεί ένα «διαζύγιο». Σε γενικές γραμμές δεν πιστεύω ότι οι Βρετανοί ένιωσαν ποτέ πραγματικό κομμάτι της ΕΕ. Από την αρχή είχαν το δικό τους νόμισμα και ήταν εκτός συνθήκης Σενγκεν. Μεγάλο παιχνίδι επίσης παίχτηκε και με την ψυχολογία του μέσου Βρετανου όσον αφορά το μεταναστευτικό, αλλά σημαντικό ρόλο πρέπει να έπαιξε και η εντύπωση που έχουν για την θέση τους στον κόσμο. Οι περισσότεροι Βρετανοι που ψήφισαν την έξοδο , χαρακτηρίζουν αυτή την ημέρα ως ημέρα ανεξαρτησίας, οπότε μάλλον πρέπει να ένοιωθαν κάποιου είδους καταπάτηση της κυριαρχίας τους. Το αν έπραξαν σωστά θα το δείξει το μέλλον. Σίγουρα αρχικά η οικονομία τους θα κλονιστεί αρκετά μια και εισέρχονται σε μία περίοδο αστάθειας και τα αγγλικά προιόντα κατέχουν πολύ μικρή μερίδα στην παγκόσμια αγορά.
Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει όντως από την Ε.Ε.;
Πιστεύω ότι τελικά δεν θα εφαρμοστεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αφού, οι νέοι επιθυμούν την παραμονή στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει διχαστεί στα δύο: Οι Σκωτσέζοι και οι Ιρλανδοι ψήφισαν Bremain, οι Άγγλοι Brexit, δημιουργώντας ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα μεταξύ τους και ζήτημα ανεξαρτητοποίησης .
Πιστεύετε ότι οι συνέπειες θα είναι θετικές ή αρνητικές για το Ηνωμένο Βασίλειο;
Δεν μπορώ να σκεφτώ θετικά αποτελέσματα από αυτή την κίνηση, πέραν μιας πλήρους αυτονομίας του ΗΒ.
Πιστεύετε ότι θα επηρεαστεί η Ελλάδα και η ελληνική οικονομία από το Brexit;
Θα επηρεαστεί ως μέλος της ΕΕ, αφού θα επηρεαστεί η Ευρωπαική οικονομία γενικότερα, από την έξοδο ενός από τα δυνατότερα μέλη της και το δημιουργούμενο κλίμα αποσταθεροποίησης. Οι συνθήκες μετακίνησης του Βρετανικού πληθυσμού θα αλλάξουν (ίσως μέχρι και την ανάγκη χορήγησης ταξιδιωτικής βίζας) και επειδή πιθανότατα θα μειωθεί η οικονομική δύναμη του μέσου Βρετανου τουρίστα, μάλλον θα υπάρξουν επιπτώσεις στον ελληνικό τουρισμό. Επίσης υπάρχουν αρκετοί Βρετανοι που ζούνε στην Ελλάδα και ίσως οι αλλαγές αυτές επηρεάσουν την διαμονή τους.
Βρίσκετε ομοιότητες/ διαφορές μεταξύ του ελληνικού και του βρετανικού δημοψηφίσματος;
Το βρετανικό δημοψήφισμα ήταν ξεκάθαρο και δόθηκε χρόνο στον ψηφοφόρο να ετοιμαστεί για το τι θα ψηφίσει.
Το ελληνικό δημοψήφισμα ήταν βιαστικό με ασαφές ερώτημα.