Η ιδέα των πυρηνοκίνητων σούπερ γιοτ δεν αποτελεί πια απλή θεωρητική άσκηση. Όλο και περισσότερο φαίνεται πως περνά στο πεδίο της σοβαρής συζήτησης, με αφορμή την ανακοίνωση της Feadship, της κορυφαίας ολλανδικής ναυπηγικής εταιρείας στον χώρο των πολυτελών σκαφών αναψυχής, ότι εντάσσεται στον οργανισμό NEMO (Nuclear Energy Maritime Organization). Πρόκειται για ένα διεθνές δίκτυο που προωθεί την ανάπτυξη κανονισμών για την εγκατάσταση, λειτουργία και παροπλισμό πλωτών πυρηνικών συστημάτων.
Η απόφαση αυτή δεν σημαίνει ότι η Feadship ετοιμάζεται να καθελκύσει άμεσα ένα πυρηνοκίνητο γιοτ. Αντίθετα, εντάσσεται σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική που στοχεύει στην ουδετερότητα άνθρακα στον χώρο του yachting. Η εταιρεία έχει ήδη κάνει βήματα σε αυτή την κατεύθυνση: το 2010 παρουσίασε το concept Relativity με πυρηνικό κινητήρα, το 2015 το Savannah με υβριδική πρόωση ντίζελ-ηλεκτρικού, ενώ το 2023 έφερε στο προσκήνιο το Breakthrough, το πρώτο γιοτ που κινείται αποκλειστικά με πράσινο υδρογόνο.
Σύμφωνα με αναλυτές, η πυρηνική ενέργεια μπορεί να φέρει μια επανάσταση στη ναυτιλία αντίστοιχη με εκείνες που προκάλεσαν η μετάβαση από το ξύλο στο σίδερο ή από τα ιστία στον ατμό. Η νέα γενιά μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR – Small Modular Reactors) υπόσχεται υψηλά επίπεδα ασφάλειας και σημαντική μείωση του μεγέθους, σε βαθμό που θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στα μηχανοστάσια σκαφών μήκους άνω των 50 μέτρων. Ακόμη πιο ελπιδοφόροι θεωρούνται οι αντιδραστήρες τήγματος άλατος με βάση το θόριο, οι οποίοι προσφέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια, λιγότερα ραδιενεργά απόβλητα και μειωμένο κίνδυνο διάδοσης πυρηνικών όπλων.
Ωστόσο, οι προκλήσεις είναι πολλές και δεν περιορίζονται στα τεχνικά ζητήματα. Η ασφαλής διαχείριση και απόρριψη καυσίμων, οι κανονισμοί για την έκθεση των πληρωμάτων σε ακτινοβολία, η λειτουργία σε ευαίσθητα οικολογικά περιβάλλοντα, αλλά και η δημόσια αντίληψη και η πολιτική βούληση παραμένουν ανοικτά ερωτήματα. Ειδικοί μάλιστα εκφράζουν αμφιβολίες για το αν τα κράτη θα επιτρέψουν την πρόσβαση πυρηνοκίνητων γιοτ στα χωρικά τους ύδατα και τις μαρίνες.
Παρά τις επιφυλάξεις, υπάρχουν ήδη ιδιοκτήτες που συζητούν με ναυπηγεία για τέτοια έργα. Ορισμένοι θεωρούν ότι τα πρώτα σκάφη αυτού του είδους θα μπορούσαν να εμφανιστούν ήδη από το 2030, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι η τεχνολογία θα χρειαστεί 15-20 χρόνια για να ωριμάσει. Σε κάθε περίπτωση, τα πυρηνοκίνητα σούπερ γιοτ δεν αποτελούν ακόμη πραγματικότητα – αλλά σίγουρα δεν είναι και αδιανόητο σενάριο.
Η προοπτική ενός σκάφους με απεριόριστη αυτονομία, μηδενικές εκπομπές και υψηλό τεχνολογικό κύρος καθιστά την πυρηνική ενέργεια έναν πιθανό δρόμο για το μέλλον της ναυτιλίας αναψυχής. Και όπως δείχνει η πορεία της Feadship, το ταξίδι προς αυτό το μέλλον έχει ήδη ξεκινήσει.
