Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι επιστήμονες χαρτογράφησαν με ακρίβεια το αόρατο όριο όπου τελειώνει η μαγνητική κυριαρχία του Ήλιου και γεννιέται ο ηλιακός άνεμος. Το όριο αυτό, γνωστό ως επιφάνεια Alfvén, αποκαλύπτει πώς «αναπνέει» ο Ήλιος και πώς επηρεάζει ολόκληρο το Ηλιακό Σύστημα – συμπεριλαμβανομένης της Γης.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από πολλά διαστημόπλοια διάσπαρτα στο Διάστημα και κυρίως από το τολμηρό Parker Solar Probe, οι ερευνητές δημιούργησαν τον πιο λεπτομερή χάρτη που έχει υπάρξει ποτέ για αυτό το κομβικό σύνορο. Και τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά.
Η επιφάνεια Alfvén δεν είναι σταθερή. «Φουσκώνει», συρρικνώνεται και γεμίζει αιχμές, ακολουθώντας τον 11ετή κύκλο δραστηριότητας του Ήλιου. Κατά το πρώτο μισό του τρέχοντος Ηλιακού Κύκλου 25, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το όριο αυτό μεγάλωσε κατά περίπου 30%, καθώς ο Ήλιος πλησίαζε στο ηλιακό μέγιστο.
«Ξέραμε θεωρητικά ότι συμβαίνει, αλλά τώρα το βλέπουμε ξεκάθαρα», λέει ο αστροφυσικός Sam Badman από το Harvard–Smithsonian Center for Astrophysics, επικεφαλής της μελέτης. «Έχουμε επιτέλους έναν πραγματικό χάρτη του σημείου όπου ο ηλιακός άνεμος παύει να “ανήκει” στον Ήλιο».
Το Parker Solar Probe έχει βουτήξει επανειλημμένα κάτω από αυτό το όριο, σε αποστολές που θυμίζουν διαστημικό καμικάζι. Μόνο στις βαθύτερες καταδύσεις του, στην καρδιά του ηλιακού μεγίστου, κατάφερε να περάσει καθαρά κάτω από την επιφάνεια Alfvén, στέλνοντας δεδομένα που επιβεβαιώνουν πώς και πού γεννιέται ο ηλιακός άνεμος.
Γιατί έχει σημασία αυτό; Επειδή ο ηλιακός άνεμος και οι εκρήξεις του Ήλιου επηρεάζουν άμεσα τη Γη: από τις δορυφορικές επικοινωνίες και τα GPS μέχρι τα ηλεκτρικά δίκτυα. Κατανοώντας καλύτερα αυτό το «σύνορο χωρίς επιστροφή», οι επιστήμονες μπορούν να προβλέπουν πιο αξιόπιστα τον διαστημικό καιρό.
Η ανακάλυψη έχει όμως και κοσμικές προεκτάσεις. Άστρα με ισχυρότερα μαγνητικά πεδία πιθανόν διαθέτουν πολύ μεγαλύτερες επιφάνειες Alfvén, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάζει – ή και να απειλεί – την κατοικησιμότητα πλανητών που βρίσκονται κοντά τους.
«Μέχρι τώρα απλώς μαντεύαμε», λέει ο Badman. «Τώρα παρακολουθούμε αυτό το όριο να αλλάζει σε πραγματικό χρόνο. Και αυτό αλλάζει τα πάντα για το πώς καταλαβαίνουμε τον Ήλιο – και τα άστρα γενικότερα».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο The Astrophysical Journal Letters και θεωρείται ορόσημο για την ηλιακή φυσική.
Πηγή φωτογραφίας: Science.nasa.gov
