Στην τελευταία ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, εμφανίστηκε «ανεπάντεχα» πρόταση μομφής, δηλαδή πρόταση για να υποχρεωθεί σε παραίτηση ολόκληρη η Ευρ. Επιτροπή, περιλαμβανομένης της Προέδρου φον ντερ Λάιεν. Για να υποβληθεί μια πρόταση μομφής απαιτείται το 10% τουλάχιστον των Ευρωβουλευτών, δηλαδή 72. Ως αιτιολόγηση για την πρόταση μομφής, καταγράφηκε η αδιαφάνεια στην επικοινωνία της Προέδρου με τον επικεφαλής της φαρμακευτικής εταιρείας Pfizer την περίοδο της πανδημίας. Για να εγκριθεί η πρόταση, απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων των ψηφισάντων Ευρωβουλευτών στην ολομέλεια..
Η πρόταση μορφής, πρώτη μετά από πολλά χρόνια, απέτυχε αριθμητικά και ποιοτικά. Την πρόταση μομφής μόλις που προσυπόγραψε ο απαιτούμενος αριθμός 72 Ευρωβουλευτών, κυρίως από ακροδεξιούς και … «αδέσποτους». Στην ψηφοφορία στην ολομέλεια, 175 Ευρωβουλευτές υπερψήφισαν την πρόταση κατά της Προέδρου, 360 ψήφισαν κατά, ενώ 18 απείχαν. Ο αριθμός των 360 Ευρωβουλευτών που καταψήφισαν την πρόταση μομφής είναι περίπου όσοι και οι 370 που την είχαν εγκρίνει Πρόεδρο το Νοέμβριο του 2024. Οι πολιτικές ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο πήραν διάφορες θέσεις π.χ. κάποιοι δεν έδωσαν το «παρών», ενώ τρεις ομάδες απείχαν, ως αποδοκιμασία της Επιτροπής, χωρίς να ταυτιστούν με τους Ευρωβουλευτές που υπέβαλαν την πρόταση.
Το πλέον αξιοσημείωτο στην όλη υπόθεση είναι ότι η κ. φον ντερ Λάειν είχε διαπράξει ένα πολύ σοβαρό θεσμικό και πολιτικό ατόπημα, με την στάση της στο πλέον σημαντικό θέμα για την ΕΕ των τελευταίων δεκαετιών, την Ευρωάμυνα. Συγκεκριμένα, αγνόησε τη δική της δήλωση να λάβει υπόψη την θέση του Ευρωκοινοβουλίου επί του θέματος. Κι ενώ το Ευρωκοινοβούλιο είχε υπερψηφίσει τις θέσεις του για την Ευρωάμυνα (π.χ. αποκλείοντας οποιοδήποτε ρόλο στην Τουρκία ενόσω κατέχει έδαφος της ΕΕ στην Κύπρο και απειλεί άλλα κράτη-μέλη), η Επιτροπή τις αγνόησε.
Επιπλέον, για το θέμα της Ευρωάμυνας, η Επιτροπή επέλεξε διαδικασία που αφαίρεσε το δικαίωμα βέτο των κρατών-μελών ειδικά για τον Κανονισμό SAFE. Μπορεί εκ των υστέρων να δόθηκαν «εξηγήσεις» που να ικανοποίησαν τις Κυβερνήσεις Κύπρου κι Ελλάδας, αλλά το ατόπημα παραμένει ως σκόπιμη υιοθέτηση διαδικασίας για παράκαμψη τόσο του θεσμικού ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου όσο και του δικαιώματος βέτο των κρατών-μελών. Προσωπικά, είχα αρχίσει να προωθώ την ιδέα για πρόταση μομφής επί αυτού του σοβαρού θέματος όταν προέκυψε «έκτακτα» η προηγούμενη πρόταση μομφής μειωμένης ποιότητας και σοβαρότητας.
Η ουσία γύρω από την Ευρωάμυνα δεν αφορά μόνο τον ρόλο της Τουρκίας στον Κανονισμό SAFE, αλλά ότι η Επιτροπή μεθόδευσε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προχώρησε στην Ευρωάμυνα με συναίνεση των κρατών-μελών χωρίς να καθοριστεί το τι θα προασπιστούμε ως ΕΕ π.χ. Θα προασπιστούμε τα εξωτερικά μας σύνορα, τις αξίες μας; Αυτό το «κενό» εξυπηρετεί την γραμμή της φον ντερ Λάιεν, αλλά έναντι του τουρκικού επεκτατισμού έπρεπε να αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για Κύπρο κι Ελλάδα. «Κόκκινη γραμμή» στα θεσμικά όργανα της ΕΕ κι όχι με δηλώσεις του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη στα εγχώρια ΜΜΕ συνδέοντας την Ουκρανία με την Κύπρο. Για αυτό, η όλη πρωτοβουλία μου για μια νέα πρόταση μομφής θα επανέλθει στο προσκήνιο.
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής, ΔΗΚΟ – S&D
