Γράφει ο Γιώργος Σταμάτης, Βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ.
Η άρση των εμποδίων που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία, αποτελεί δομική προϋπόθεση για την πλήρη άσκηση των δικαιωμάτων τους, αντικατοπτρίζοντας τη δικαιωματική οπτική της αναπηρίας, όπως αποτυπώνεται στη Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, εμφορούμενη από τη φιλοσοφία του δικαιωματικού μοντέλου της αναπηρίας όπως αντανακλάται στη σύμβαση, από το 2019 μέχρι και σήμερα, πρώτα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης και πλέον με την Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030, σχεδιάζει και υλοποιεί ένα συνεκτικό πλέγμα πολιτικών για την πλήρη άρση των διακρίσεων και την ενεργή και ισότιμη συμπερίληψη τους στον κοινωνικό ιστό. Στο πλαίσιο των μεταρρυθμιστικών αυτών προτεραιοτήτων, εντάσσεται και η ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος του αναπηρικού κινήματος, που υλοποιήθηκε μετά από 30 χρόνια, η θέσπιση της κάρτας αναπηρίας.
Πιο συγκεκριμένα, αρχικά, με το ν.4961/2022 θεσμοθετήθηκε η ψηφιακή κάρτα αναπηρίας, ως μια κάρτα «κλειδί» για όλες τις ορατές και μη ορατές αναπηρίες με ποσοστό από 50% και άνω, αποσκοπώντας στην ουσιαστική διευκόλυνση της καθημερινότητας των δικαιούχων. Βασική στόχευση σύμφωνα και με την Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία είναι η επέκταση της χρήσης της κάρτας, η σταδιακή διασύνδεση της με το σύνολο των παροχών και διευκολύνσεων που δικαιούνται οι πολίτες με αναπηρία και η ενσωμάτωση σε αυτήν όλων των επιμέρους καρτών, όπως διοδίων, φιλάθλου, στάθμευσης.
Πρόκειται για ένα ακόμη βήμα εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης, όπου η διαλειτουργικότητα των συστημάτων και η απλοποίηση των διαδικασιών υπηρετούν τον πολίτη στην πράξη. Πέρα από τις ήδη διαθέσιμες μορφές της κάρτας αναπηρίας, την εκτυπώσιμη μορφή και την ψηφιακή μέσω Gov.gr Wallet, έγινε πλέον και το επόμενο βήμα και δίνεται η δυνατότητα στους δικαιούχους να εκδώσουν και πλαστική κάρτα αναπηρίας, η οποία αποστέλλεται με συστημένη επιστολή ταχυδρομικά στη διεύθυνση που δηλώνουν.
Η αίτηση για έκδοση κάρτας αναπηρίας ανεξαρτήτως μορφής, υποβάλλεται από το δικαιούχο, ο οποίος πρέπει να είναι καταχωρημένος στο Ψηφιακό Μητρώο Αναπηρίας, ενώ η διαδικασία είναι πολύ απλή καθώς όλα τα στοιχεία αντλούνται διαλειτουργικά.
Η κάρτα αναπηρίας αποδεικνύει την ταυτότητα του κατόχου της, την ιδιότητα του ως ατόμου με αναπηρία και το κλιμάκιο ποσοστού αναπηρίας που του έχει αναγνωριστεί. Με την ενσωμάτωση όλο και περισσότερων παροχών, αναδεικνύεται σταδιακά σε μια από τις πιο εμβληματικές παρεμβάσεις του Κράτους για την άρση των ανισοτήτων και τη διασφάλιση της πραγματικής ισότητας στην πράξη. Με την επίδειξη της κάρτας αναπηρίας οι κάτοχοι της, μπορούν να εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα σε υπηρεσίες εξυπηρέτησης κοινού και να τούς παρέχεται κάθε απαιτούμενη διευκόλυνση, καθώς και Να τη χρησιμοποιούν ως δικαιολογητικό αντί της πιστοποίησης αναπηρίας για τα αναγραφόμενα σε αυτήν δεδομένα.
Έτσι, οι κάτοχοι δεν είναι υποχρεωμένοι πλέον να προσκομίζουν τις αποφάσεις των ΚΕΠΑ, οι οποίες εμπεριέχουν ευαίσθητα, ιατρικά, προσωπικά δεδομένα. Επιπλέον, όσοι έχουν κάρτα αναπηρίας, μπορούν να εισέρχονται δωρεάν στα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς Χώρους του Υπουργείου Πολιτισμού. Επιπρόσθετα, πρόσφατα θεσπίστηκε και η δυνατότητα της χρήσης της πλαστικής κάρτας αναπηρίας στα μέσα μαζικής μεταφοράς, για δωρεάν επιβίβαση στα αστικά και με μειωμένο κατά 50% εισιτήριο στα υπεραστικά, χωρίς να απαιτείται πλέον η προσκόμιση γνωματεύσεων ΚΕΠΑ ή άλλων εγγράφων.
Τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία για διευκόλυνση των μετακινήσεων διευρύνονται, αφού καταργείται το κριτήριο εντοπιότητας που ίσχυε μέχρι πρόσφατα για τις μετακινήσεις. Η δωρεάν πρόσβαση στα αστικά μέσα μεταφοράς δε θα συνδέεται πλέον με τον τόπο κατοικίας, αλλά μόνο με τα ενιαία κριτήρια αναπηρίας και εισοδήματος, ενισχύοντας την ισότητα και την κινητικότητα σε όλη τη Χώρα χωρίς διακρίσεις.
Το επόμενο βήμα, σύμφωνα και με τους στόχους της Εθνικής Στρατηγικής για την Αναπηρία είναι η ενσωμάτωση της Οδηγίας της ΕΕ 2024/2841, σχετικά με τη θέσπιση της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας και της ευρωπαϊκής κάρτας στάθμευσης. Σκοπός της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας, η οποία θα τεθεί σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2028, είναι η αμοιβαία αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας που έχει αποδοθεί σε πολίτη ενός κράτους μέλους, σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ που ταξιδεύει ή επισκέπτεται. Περαιτέρω, στοχεύει στη διευκόλυνση της ατομικής κινητικότητας και ενσωματώνει τη δέσμευση της ΕΕ για διασφάλιση του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες.
Η κάρτα αναπηρίας αποτελεί ένα εργαλείο ελευθερίας και αξιοπρέπειας, αφού συμβάλλει στην άρση των διοικητικών και γραφειοκρατικών δυσκολιών, διευκολύνοντας ουσιωδώς την άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία.
Σε αυτό το πλαίσιο, συνιστά ένα μέσο ενίσχυσης της αυτονομίας των πολιτών με αναπηρία, με στόχο να διασφαλιστεί η ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλες τις παροχές που δικαιούνται χωρίς ταλαιπωρία και με σεβασμό στην προσωπική τους αξιοπρέπεια. Έτσι, με τη σύζευξη του ψηφιακού μετασχηματισμού με τη σύγχρονη δικαιωματική οπτική, υλοποιούνται δημόσιες πολιτικές που καταργούν τα εμπόδια και ενισχύουν την κοινωνική συμπερίληψη χωρίς διακρίσεις.
