Η 80η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ πραγματοποιείται ήδη στη Νέα Υόρκη που υποδέχεται αρχηγούς κρατών κι αντιπροσωπείες από ολόκληρο τον κόσμο. Χωρίς καμία αμφιβολία, η Σύνοδος έρχεται σε μια κρίσιμη καμπή για τις διεθνείς σχέσεις σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο αφού η αστάθεια επεκτείνεται απειλώντας την παγκόσμια σταθερότητα. Στο επίκεντρο των συζητήσεων είναι φυσικά οι απειλές για την παγκόσμια ειρήνη κι ασφάλεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Ατζέντα 2030 με τους στόχους του ΟΗΕ για την βιώσιμη ανάπτυξη, (Sustainable Development Goals -SDGs), ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και φυσικά το Παλαιστινιακό ζήτημα.
Ειδικά όσον αφορά το τελευταίο, παρατηρούμε το τελευταίο διάστημα σημαντικές εξελίξεις καθώς η διεθνής κοινότητα κινείται προς την επίσημη αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους, συντασσόμενη ενεργά στην λύση των δύο κρατών. Μόλις μερικές ημέρες πριν την επίσημη έναρξη των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης, κράτη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία (μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ), ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, το Μονακό, το Βέλγιο, αναγνώρισαν επίσημα το Παλαιστινιακό κράτος ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των κρατών που το αναγνωρίζουν σε 156 από συνολικά 193.
Να υπενθυμίσουμε εδώ πως η Κυπριακή Δημοκρατία αναγνωρίζει το Παλαιστινιακό κράτος από το 1988, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά υπέρ της λύσης των δύο κρατών χωρίς όμως να αναγνωρίζει επίσημα το Παλαιστινιακό κράτος. Αξίζει να αναφερθεί πως η Ελλάδα κατέχει θέση μη μόνιμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την περίοδο 2025-2026 και συμμετείχε στην διεθνή διάσκεψη για τη λύση των δύο κρατών, η οποία έγινε στο πλαίσιο της 80ης Συνόδου του ΟΗΕ υπό την αιγίδα της Γαλλίας και της Σαουδικής Αραβίας. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ κ. Γεραπετρίτης εξέφρασε την επίσημη θέση της χώρας μας πως στηρίζει την λύση των δύο κρατών στα σύνορα πριν το 1967. Επίσης, θέτει ως προϋπόθεση να ολοκληρωθεί αρχικά η πολιτική διαδικασία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ με μια συμφωνία για συνολική λύση μεταξύ Ισραήλ-Παλαιστίνης και κατόπιν η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το Παλαιστινιακό κράτος επίσημα. Τέλος, η ελληνική κυβέρνηση εξέφρασε την σταθερή ανθρωπιστική στήριξη στον παλαιστινιακό λαό.
Η διάσκεψη αυτή έχει στόχο να θέσει το πλαίσιο για μια βιώσιμη λύση του παλαιστινιακού με τη δημιουργία δύο κρατών, την απομάκρυνση της Χαμάς από την εξουσία, την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων, την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και την δημιουργία μιας αξιόπιστης Παλαιστινιακής Αρχής.
Από την πλευρά του το Ισραήλ χαρακτήρισε, σε έντονη διπλωματική γλώσσα, τις αναγνωρίσεις του Παλαιστινιακού κράτους ως επιδοκιμασίες της Χαμάς που συνιστούν εμπόδια για τη διαδικασία ειρήνευσης στην περιοχή. Οι ΗΠΑ στέκονται σταθερά υπέρ του Ισραήλ όμως η διεθνής συγκυρία φαίνεται να κινείται προς μια νέα πραγματικότητα.
Η 80η Σύνοδος του ΟΗΕ δεν είναι εθιμοτυπική ακόμα κι αν τα αποτελέσματα δεν είναι οριστικά. Ο ΟΗΕ προσφέρει ένα πολύτιμο πλαίσιο για διαπραγματεύσεις που μπορούν να οδηγήσουν στην ειρηνική επίλυση των διαφορών που πυκνώνουν σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία.
Ας μη λησμονούμε το ρητό του πρώην ΓΓ/ΟΗΕ Dag Hammarskjöld, το οποίο λειτουργεί ως μια ρεαλιστική υπενθύμιση μέχρι σήμερα στον επισκέπτη:
“The United Nations was not created to take mankind to heaven, but to save humanity from hell.”
Ο Θεμιστοκλής Ζανίδης, πολιτικός επιστήμονας και ιδρυτής του GeoSec Insights, στη Νέα Υόρκη, ειδικεύεται σε γεωπολιτικές αναλύσεις για την παγκόσμια ασφάλεια και τον στρατηγικό ανταγωνισμό.
