“Η πατρίς καταστρέφεται, ο αγών ματαιούται, η ελευθερία εκπνέει. Απαιτείται βοήθεια σύντονος. Πρέπει οι ανδρείοι αυτοί (οι ήρωες – πρόσφυγες του Μεσολογγίου), οίτινες έφαγον πυρίτιν και ανέπνευσαν φλόγας, και ήδη αργοί και λιμώττοντες μας περιστοιχίζουσιν σπεύσωσιν όπου νέος κίνδυνος τους καλεί. Προς τούτο απαιτούνται πόροι και πόροι ελλείπουσιν. Αλλ΄αν θέλωμεν να έχωμεν πατρίδα, αν ήμεθα άξιοι να ζώμεν άνδρες ελεύθεροι, πόρους ευρίσκομεν. Ας δώσει έκαστος ό,τι έχει και δύναται. Ιδού η πενιχρή εισφορά μου. Ας με μιμηθεί όστις θέλει!”
Ο παραπάνω λόγος, που έμεινε στην ιστορία, εκφωνήθηκε από τα χείλη του Έλληνα λόγιου και διδάσκαλου του Γένους κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, Γεώργιου Γεννάδειου, (1786 – 1854), εκτονώνοντας το κλίμα στα γεγονότα του Ναυπλίου (1826) όπου η έλειψη πόρων για να ενισχυθεί η Ελληνική Επανάσταση παρ’ ολίγον να οδηγήσει σε καταστροφικά αποτελέσματα.
Επρεπε να περάσουν άλλο εκατό χρόνια για να γίνει πραγματικότητα το 1926 η ίδρυση της Γενναδείου Βιβλιοθήκης από τον γιο του, Ελληνα προξενικό υπάλληλο, βιβλιόφιλο με συγγραφική δραστηριότητα και ευεργέτη, Ιωάννη Γεννάδειο (1844 – 1932). Η ιστορία της Βιβλιοθήκης ξεκινάει το 1922 με την δωρεά της προσωπικής συλλογής του Ιωάννη Γενναδείου, που αριθμούσε τους 25.000 τόμους στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών με τον όρο να στεγαστεί χωριστά και να είναι ανοιχτή και προσιτή για όλους τους επιστήμονες όλων των εθνών.
2026: Ενα ορόσημο
Το 2026 ως εκ τούτου, αποτελεί ορόσημο στη ζωή της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση ενός από τα σπουδαιότερα πολιτιστικά ιδρύματα της Ελλάδας, που είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα αποθετήριο βιβλίων. Ενός ζωντανού οργανισμού μάθησης, δημιουργικότητας και διαπολιτισμικού διαλόγου.
Για να γιορταστεί αυτό το ορόσημο, οι άνθρωποι της Γενναδείου με τη διευθύντριά της, δρ. Μαρία Γεωργοπούλου στο «τιμόνι», σχεδιάζουν μια σειρά εκδηλώσεων με σκοπό να αναδεχτεί:
Η εξέχουσα θέση της Γενναδείου στον κόσμο των βιβλιοθηκών
Η επιστημονική της συμβολή
Το έργο και οι υπηρεσίες που έχει να προσφέρει στο ευρύ κοινό
Στο πλαίσιο των εορτασμών για την επέτειο αυτή, η Γεννάδειος προγραμματίζει εκθέσεις, εκδόσεις, διεθνή κι επιστημονικά συνέδρια, διαγωνισμούς, παρουσιάσεις κι άλλες πρωτοβουλίες.
AΦΗγήματα. Η ΑΦΗcollectiveστη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη»
Ως πρώτη δράση υποδέχεται τους επτά εικαστικούς καλλιτέχνες της ΑΦΗcollective και φιλοξενεί την έκθεσή τους «AΦΗγήματα. Η ΑΦΗcollectiveστη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη».
Η ΑΦΗ collective, με αδιάλειπτη παρουσία 44 χρόνων, επιμένει στην αργή χειρωνακτική κατασκευή ιδεών. Κάθε μέλος της επεξεργάζεται διαφορετικά υλικά και τεχνικές σε ένα πλαίσιο κοινής καλλιτεχνικής ανησυχίας που οδηγεί σε συνεχή εξέλιξη. Τα έργα που παρουσιάζονται στη Γεννάδειο,εμπνευσμένα από τις πλούσιες συλλογές της βιβλιοθήκης, ξεκινούν από διαφορετική αφετηρία χρησιμοποιώντας ποικίλες τεχνικές:κεραμική,υφάσματα, χειροποίητο χαρτί, χαρακτική, γλυπτική, κυανοτυπίες, εικαστικά βιβλία και σχέδια. Με έμφαση στην ποιοτική δεξιοτεχνία, χρησιμοποιείται συχνά ένας συνδυασμός αρχαίων και παραδοσιακών μεθόδων για τη δημιουργία σύγχρονων έργων τέχνης. Η έκθεση περιλαμβάνει, επίσης, αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διαδικασία δημιουργίας των έργων, όπως σκίτσα, εργαλεία και μια κάμερα obscura.
Η έκθεση θα πλαισιωθεί από ξεναγήσεις, επιδείξεις και εργαστήρια χειροποίητου χαρτιού, κατασκευής πάνινης κούκλας και βιβλίων, ύφανσης καρτών, γλυπτικής με σύρμα, κεντήματος και ραφής Sashiko υπό την καθοδήγηση των ίδιων των καλλιτεχνών. Αυτές οι παράλληλες εκδηλώσεις έχουν σχεδιαστεί για να προσελκύσουν κοινό όλων των ηλικιών και υποβάθρων, ώστε να απολαύσουν την έκθεση και να εκτιμήσουν αυτή την υπέροχη και μοναδική βιβλιοθήκη συμμετέχοντας σε μια ενεργητική, βιωματική μάθηση.
Η έκθεση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.
Ακόμα προγραμματίζονται:
ΕΚΘΕΣΗ
Γεννάδειος @100. Συλλογή, διαφύλαξη και έμπνευση για γνώση (Απρίλιος – Ιούμιος 2026).
Η έκθεση θα αναδείξει 100 μοναδικά αντικείμενα από τις πλούσιες συλλογές της Βιβλιοθήκης – βιβλία, χειρόγραφα, έργα τέχνης, χάρτες, κοστούμια, και σπάνιους αρχειακούς θησαυρούς, καθώς και φωτογραφίες, βιντεοπροβολές και podcasts. Κάθε αντικείμενο αφηγείται ένα μέρος της ιστορίας της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, από τις απαρχές έως τη μελλοντική της πορεία, ζωντανεύοντας τις ξεχωριστές συλλογές και τους φιλόξενους χώρους της μέσα από τις προσωπικές σκέψεις ερευνητών και φοιτητών που έχει εμπνεύσει.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Ιστορία της Γενναδείου Βιβλιοθήκης
Επετειακή έκδοση για τη συμπλήρωση των 100 χρόνων.
Ιστορική αναδρομή στον αιώνα λειτουργίας της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
«Βιβλιοθήκες και συλλέκτες»
(21–22 Απριλίου)
Το Συνέδριο θα φέρει σε επαφή βιβλιοθηκονόμους, ιστορικούς, αρχειονόμους και συλλέκτες, προκειμένου να διερευνήσουν το ρόλο που διαδραματίζουν οι βιβλιοθήκες στη διατήρηση και διαμόρφωση της γνώσης – στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
• Πώς μετατρέπεται μια ιδιωτική συλλογή σε ίδρυμα δημόσιας γνώσης;
• Πώς οργανώνεται η γνώση σε μια βιβλιοθήκη; και
• Πώς αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προσφέρει η ανοιχτή πρόσβαση στην ψηφιακή εποχή;
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Διαγωνισμός για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου: «Ο Τόπος μου»
Επιδιώκοντας να διευρύνουμε τη βάση και το αναγνωστικό μας κοινό, διοργανώνουμε ένα διαγωνισμό που απευθύνεται σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου σε όλη την Ελλάδα, καθώς και στα σχολεία της ομογένειας. Το θέμα που επιλέξαμε, «ο Τόπος μου», μπορεί να αναφέρεται στην πόλη καταγωγής μου ή, γενικότερα, στη χώρα μου. Χρησιμοποιώντας υλικό από τις συλλογές της Γενναδείου, ο διαγωνισμός αυτός προσφέρει στους μαθητές μια μοναδική ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μια ενεργητική, βιωματική μάθηση, συνδέοντας την προσωπική τους ταυτότητα με την ιστορική και πολιτιστική μνήμη της γενέτειράς τους.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
Διαλέξεις στο Cotsen Hall
Karen Emmerich, Princeton University
«Forms of Belonging: Citizenship, Migration, and the Modern Greek Literary Sphere»
03.04.2026
ΣΥΖΗΤΗΣΗ
«Percy Bysshe Shelley. Lover of Humanity, Democrat, Atheist», με τους Roderick Beaton, Ορφέα Απέργη και Graham Henderson
24.02.2026
ΛΟΙΠΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
«The Odyssey: An evening with the creators of a new opera».
Performance and discussion with Tom Smail, Emily Wilson, and Isabella Bywater, moderated by Alicia Stallings
26.02.2026
William Stroebel, University of Michigan
«Making Place for the Displaced in Modern Greek Philology»
03.03.2026
Μαρία Γεωργοπούλου, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη
«Windows into a Collector’s Mind: The Scrapbooks of the Gennadius Library», Open Meeting της Αμερικανικής Σχολής
03.04.2026
Μαρία Α. Στασινοπούλου, Πανεπιστήμιο Βιέννης
43η Ετήσια Διάλεξη Walton:
«Kindergarten Teacher Formation in the 1910’s: An early Form of Female Professionalism in Asia Minor»
28.04.2026
Peter N. Miller, Αμερικανική Ακαδημία στη Ρώμη
«Φιλανθρωπία και η κληρονομιά των πολιτιστικών ιδρυμάτων»
22.05.2026
Katherine E. Fleming, J. Paul Getty Trust & New York University
Σειρά Διαλέξεων Θάλειας Ποταμιάνου:
«Ιουδαϊσμός, Ελληνισμός και σύγχρονη Ελλάδα» (ο τίτλος θα ανακοινωθεί προσεχώς)
08.10.2026
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
«Διπλωματικά, Εμπορικά και Οικογενειακά Δίκτυα στο Αιγαίο των πρώιμων νεότερων χρόνων. Το Αρχείο της Οικογένειας Brest από το νησί της Μήλου»
«Μαγικά ξόρκια, μαντείες και εξορκισμοί: μια πολιτισμική και γραπτή παράδοση»
«Το Τατόι μέσα στο χρόνο: δήμος της Αθήνας, οθωμανικό τσιφλίκι, βασιλικό κτήμα»
Info για «AΦΗγήματα. Η ΑΦΗcollectiveστη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη»
Διάρκεια έκθεσης: 2 Δεκεμβρίου 2025 – 8 Μαρτίου 2026
Ωράριο λειτουργίας:
Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 12:00 – 18:00,
Πέμπτη: 12:00 – 20:00
Είσοδος ελεύθερη
Επικοινωνία για ομαδικές ξεναγήσεις: Μαρία Σμάλη: [email protected]
Πτέρυγα Ι. Μακρυγιάννη
Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Γεννάδειος ΒιβλιοθήκηΣουηδίας 61, 10676 Κολωνάκι
